Cuộc đàm phán ba bên về đập thủy điện trên sông Nile không có đột phá

Đập thủy điện Đại phục hưng của Ethiopia trên sông Nile

Theo tuyên bố của Bộ Tài nguyên Nước và Thủy lợi Ai Cập, sau nhiều năm đàm phán không có kết quả, "các cuộc đàm phán mới được nối lại ngày 27.8 nhằm đạt được thỏa thuận về các quy định về vận hành GERD. Tuy nhiên, các cuộc đàm phán đã không đạt được bất kỳ đột phá nào trong quan điểm của Ethiopia”.

Bộ trưởng Thủy lợi và Tài nguyên Nước Ai Cập Hani Sewilam nói rằng các cuộc đàm phán hiện nay với mục tiêu đạt được một thỏa thuận “có tính đến lợi ích và những lo ngại của ba quốc gia và bảo đảm an ninh nguồn nước, đồng thời kêu gọi "chấm dứt các biện pháp đơn phương liên quan đến GERD”.

Tháng trước, tại cuộc gặp bên lề Hội nghị Thượng đỉnh các Quốc gia Láng giềng Sudan, Tổng thống Ai Cập Abdel Fattah El-Sisi và Thủ tướng Ethiopia Abiy Ahmed đã đồng ý hoàn tất một thỏa thuận liên quan đến con đập trong vòng 4 tháng, sau nhiều năm bất đồng.

Với tổng vốn đầu tư 4,2 tỷ USD, GERD đã trở thành tâm điểm tranh chấp khu vực kể từ khi Ethiopia khởi công dự án này vào năm 2011, khiến Ai Cập và Sudan lo ngại nguồn nước sông Nile của các quốc gia này sẽ sụt giảm mạnh.

Ethiopia bắt đầu trữ nước vào năm 2020, điều này cuối cùng dẫn đến việc đình chỉ các cuộc đàm phán ba bên liên quan vào năm 2021. Vào tháng 6.2023, Ethiopia tuyên bố sẽ tiến hành đợt trữ nước thứ 4 cho hồ chứa của GERD, bất chấp sự phản đối liên tục của hai quốc gia hạ nguồn là Ai Cập và Sudan.

Các cuộc đàm phán kéo dài về vấn đề tích nước và vận hành con đập đến nay đã không mang lại thỏa thuận giữa Ethiopia và hai quốc gia láng giềng ở hạ nguồn sông Nile.

Ai Cập lâu nay luôn coi GERD là mối đe dọa hiện hữu do nước này phụ thuộc vào sông Nile để đáp ứng 97% nhu cầu nước.

Tuy nhiên, con đập này vẫn là trọng tâm trong các kế hoạch phát triển của Ethiopia và Addis Ababa thông báo đã bắt đầu sản xuất điện lần đầu tiên từ GERD vào tháng 2.2022.

Quỳnh Vũ