Phụ huynh xử trí ra sao khi con đọc truyện 18+

Ảnh minh họa. Nguồn: 500px.

Các nội dung 18+ ẩn nấp trên nền tảng TikTok hoàn toàn có thể khiến trẻ vị thành niên trở nên tò mò và tìm hiểu chúng. Video giới thiệu truyện khiêu dâm rất khó để bị phát hiện kiểm duyệt. Trước tình hình đó, mỗi phụ huynh lại có một phản ứng khác nhau nếu phải đối mặt với tình huống này.

Lo ngại với làn sóng nội dung nhạy cảm

Khi được hỏi về suy nghĩ nếu trẻ đọc phải nội dung 18+ từ nền tảng TikTok, nhiều phụ huynh đều lo ngại. Một số phụ huynh lo lắng khi con mình đều có điện thoại riêng và không ai biết chắc chắn những gì con mình đọc.

Nguyễn Kiều Hoa (40 tuổi, trú tại Cầu Giấy, Hà Nội) cho biết: “Trẻ em bây giờ phát triển sớm, tôi vừa lo nhưng cũng tự trấn an bản thân rằng con hoàn toàn có thể vô tình hoặc có chủ đích tìm tới những nội dung 18+ từ TikTok. Tuy nhiên, khi cháu còn nhỏ, tôi có theo sát con trong quá trình đọc và tìm hiểu thế giới. Tôi tin con sẽ có kiến thức căn bản để nhận diện những thứ nhạy cảm”.

Bên cạnh việc cho con đọc manga theo sở thích, chị Hoa cũng mua một số tác phẩm kinh điển có tranh minh họa về. Theo phụ huynh này, các tác phẩm chất lượng như Khu vườn bí mật hay Harry Potter có những giá trị cốt lõi, nếu trẻ tiếp thu được chúng có thể sớm hình thành "gu" đọc lành mạnh. Đây cũng là một lớp bảo vệ khỏi nội dung độc hại.

Truyện khiêu dâm được giới thiệu trên TikTok.

Phạm Thị Trinh (một giáo viên tại Hà Nội) chia sẻ trẻ em bây giờ nhận biết đúng sai rất nhanh. “Các em hiểu được đâu là một hành vi có đạo đức và đúng chuẩn mực, biết phẫn nộ trước cái xấu, cái ác và yêu mến, trân trọng cái đẹp. Trẻ em thời buổi bây giờ nhanh nhẹn hơn nhiều. Chẳng hạn các em chưa vào lớp 1 đã biết đọc và đánh vần rồi. Nhờ đó các em có thể đọc được một số sách tranh và kiến thức phổ quát sớm”, cô giáo Phạm Thị Trinh đánh giá.

Đối với cô Phạm Thị Trinh, việc con trẻ đọc các nội dung về giới tính, tình dục có thể khiến cha mẹ hoảng hốt, sợ con bị ảnh hưởng xấu. Tuy nhiên, nếu trẻ vị thành niên được giáo dục tốt và phát triển lành mạnh, con hoàn toàn có thể hiểu và đánh giá được những chi tiết nhạy cảm.

Hiểu đúng về nội dung “18+”

Đối với một số phụ huynh, nội dung 18+ được nhắc đến như một cách để đề cập về chủ đề khiêu dâm, đồi trụy, tội phạm… Dù vậy bản chất của từ 18+ không phải phản ánh những thứ xấu xa.

Cách dán nhãn 18+ với sách, phim là cách để thông tin tới bạn đọc trong sách có một số nội dung liên quan đến tình dục. Đây là sách dành cho người trưởng thành, đã có đầy đủ các nhận thức về quyền và trách nhiệm cá nhân, về ý thức xã hội/ý thức công dân của mình. Cách chuyển tải các nội dung về tình yêu, tình dục trong sách, đặc biệt là sách văn học, đều là một thủ pháp nghệ thuật hoặc thể hiện dụng ý của tác giả hoặc gửi gắm thông điệp của tác phẩm - nếu đó là các tác phẩm văn chương đích thực.

Cần phân biệt nội dung/yếu tố 18+ trong sách văn học được các tác giả, các nhà xuất bản nghiêm túc xuất bản với rất nhiều công đoạn. Trong đó bao gồm việc lên ý tưởng tổ chức bản thảo/ý tưởng viết, quá trình viết, biên tập, quá trình đọc duyệt của NXB, quá trình kiểm duyệt của các cơ quan quản lý nhà nước, sự chọn lọc của các đơn vị phát hành.

Các bộ truyện 18+ trên mạng có thể đạt tới hơn 100.000 lượt xem.

Các loại “sách rác” trên mạng khác với các cuốn sách nêu trên. Bởi chúng không có đơn vị nào chịu trách nhiệm biên tập, xuất bản, đọc duyệt hoặc được cấp phép xuất bản.

Tuy nhiên có một hiện thực đáng buồn rằng mạng Internet là nơi giới trẻ có thể học hỏi, sáng tạo, tác động đến cộng đồng, xã hội theo hướng tích cực nhưng cũng là một bãi rác khổng lồ với đầy thông tin vô bổ, vô thưởng vô phạt.

Bản thân các nội dung 18+ không phải điều xấu đối với những bộ óc được giáo dục và nhận thức đúng đắn. Chúng chỉ có thể trở thành sự đồi trụy trong con mắt của những cá thể lệch lạc.

Theo bà Khúc Thị Hoa Phượng (Giám đốc Nhà xuất bản Phụ nữ Việt Nam), để là người dùng mạng thông minh, cần phải trang bị cho mình những kiến thức nhất định, phải biết cách dùng mạng thông minh và “miễn nhiễm” trước những thông tin xấu, độc trên mạng.

Trong đó, giáo dục đa dạng về giới là một trong nhiều nội dung giáo dục cần có đối với trẻ em, thanh thiếu niên để các em có tri thức nền tảng tốt khi tiếp xúc với mạng, đặc biệt là mạng xã hội hiện nay tràn lan những sách rác lệch lạc về giới, về các yếu tố 18+ lọt cửa kiểm duyệt.

“Gia đình, nhà trường cũng cần đồng hành để trang bị tốt tri thức nền cho trẻ em và thanh thiếu niên để các em thực hành, trở thành những người trẻ có kiến thức, chủ động phân biệt các giá trị đúng/sai, phải/ trái, đạo đức, phẩm giá,… để có những hành vi phù hợp khi sử dụng mạng, trong đó có mạng xã hội như Facebook, Tiktok”.

Định hướng đọc cho trẻ

Tham gia vào phân loại sách và tăng cường nhận thức về đa dạng giới là cách giúp trẻ vững vàng hơn khi va phải nội dung 18+.

Phân loại sách đóng một vai trò quan trọng trong văn hóa đọc, đặc biệt đối với trẻ nhỏ. Các phụ huynh có thể căn cứ vào những đặc điểm sau đây.

Sách tranh dành cho trẻ em từ 2 đến 8 tuổi. Sách tranh chủ yếu sử dụng hình ảnh minh họa để kể câu chuyện và thường chia sẻ những bài học cuộc sống liên quan đến trí tuệ cảm xúc, xã hội và đạo đức. Những cuốn sách này thường có từ 50 đến 1.000 từ.

Sách Easy Reader dành cho trẻ em mới tự học đọc, thường từ 5 đến 9 tuổi. Sách có các nhân vật, bối cảnh và chủ đề phù hợp với lứa tuổi này, chẳng hạn những thử thách mà trẻ có thể gặp phải, như cảm giác bị bỏ rơi hoặc kết bạn. Sách bao gồm những mạch truyện ngắn, không phức tạp, được kể bằng lời nói và hình ảnh minh họa.

Sách theo chương dành cho trẻ em từ 7 đến 9 tuổi và có độ dài 4.000-15.000 từ. Những cuốn sách này có nhiều nội dung hơn và ngôn ngữ phức tạp hơn những gì trẻ có thể đã thấy trước đó.

Sách dành cho lứa tuổi từ 9 đến 12 có độ dài 20.000-40.000 từ. Một số nước còn mở rộng độ tuổi cho dòng sách này bắt đầu từ 8 tuổi.

Cuối cùng là sách dành cho người trẻ, độc giả ở độ tuổi 12-18 và 16-25. Những cuốn sách này có thể là phi hư cấu hoặc hư cấu, mang tính giáo dục và giải trí. Chủ đề của chúng có thể hướng về nhiều thứ như lịch sử, lãng mạn, tội phạm… Sách thuộc thể loại này có độ dài 40.000-80.000 từ.

Bà Khúc Thị Hoa Phượng - Giám đốc, Tổng biên tập NXB Phụ nữ. Ảnh: Việt Linh.

Còn với phương án tăng cường giáo dục giới, theo đề xuất từ bà Khúc Thị Hoa Phượng, phụ huynh nên lựa chọn sách theo lứa tuổi. Với các con đang học Tiểu học, phụ huynh nên chọn các sách giúp con hiểu biết về các bộ phận của cơ thể, biết vệ sinh sạch sẽ, biết tự bảo vệ bản thân, nhận biết và phòng tránh các nguy cơ bị xâm hại, bạo lực,…

Với các con đang học THCS và THPT (12-18 tuổi, thanh thiếu niên) phụ huynh cần giúp các con hiểu các kiến thức về giới và đa dạng giới, cách tự bảo vệ mình, phòng chống xâm hại, bạo lực trên cơ sở giới.

Bên cạnh đó, phụ huynh có thể dành thêm thời gian để tìm hiểu về gu sách, vấn đề con quan tâm, các thắc mắc trong quá trình đọc… Một số câu hỏi có thể vượt quá độ tuổi nhưng các phụ huynh không nên quá lạ lẫm với điều đó, đặc biệt trong bối cảnh thông tin và khả năng kết nối bùng nổ như hiện nay.

Đức Huy