Những gói thầu 'siêu tiết kiệm' của Công ty Phúc Hưng liệu có thất thoát ngân sách?

Tỷ lệ tiết kiệm được hiểu là một thước đo đánh giá hiệu quả kinh tế, hiệu quả chi tiêu ngân sách của mỗi địa phương, đơn vị trong công tác đấu thầu. Mặc dù không có quy định mức tiết kiệm sau đấu thầu bao nhiêu là đúng và đủ, nhưng tỷ lệ tiết kiệm càng cao thì càng có lợi cho quỹ ngân sách đầu tư bởi nó được tiết giảm.

Tuy nhiên trên thực tế, số lượng gói thầu có giá trúng thầu sát giá rất nhiều. Và trong những gói thầu này, nhà thầu trúng thầu thường là các nhà thầu “quen” với chủ đầu tư, bên mời thầu.

Đơn cử như trường hợp của Công ty TNHH Thương mại và Công nghệ Phúc Hưng (Công ty Phúc Hưng), tiết kiệm được cho ngân sách các đơn vị mà nhà thầu này trúng "nhỏ giọt" khi giá trị tiết kiệm rất thấp, thậm chí sát mức 0%.

Theo tìm hiểu, Công ty Phúc Hưng được thành lập vào ngày 13/10/2004, mã số thuế 0900232606; địa chỉ tại phường Quang Trung, TP Hưng Yên, tỉnh Hưng Yên do ông Nguyễn Văn Chung làm người đại diện theo pháp luật.

Ngành nghề kinh doanh của Công ty Phúc Hưng là Bán buôn máy vi tính, thiết bị ngoại vi và phần mềm; Bán buôn thiết bị và linh kiện điện tử, viễn thông; Sản xuất máy vi tính và thiết bị ngoại vi của máy vi tính; Dịch vụ liên quan đến in; Xây dựng nhà các loại…

Theo thông tin đăng tải trên trang đấu thầu, đến thời điểm hiện tại, Công ty Phúc Hưng đã tham gia 124 gói thầu; trong đó, trúng 119 gói, trượt 2 gói, 2 chưa có kết quả và 1 gói đã bị hủy. Đáng chủ ý, trong số các gói đã trúng thì có tới 90 gói thầu là trên địa bàn tỉnh Hưng Yên và hầu hết đều ở mức “siêu tiết kiệm”.

Mới đây nhất, ngày 04/12/2023, Phòng Giáo dục và Đào tạo TP Hưng Yên đã ban hành Quyết định số 150/QĐ-PGDĐT về việc lựa chọn Gói thầu số 01: Mua sắm tăng cường cơ sở vật chất cho các trường Tiểu học và THCS trên địa bàn thành phố Hưng Yên.

Tại gói thầu này, Công ty Phúc Hưng là nhà thầu duy nhất nộp hồ sơ và trúng thầu với giá 18.460.820.000 VNĐ (giá gói thầu 18.665.220.000 VNĐ) chỉ tiết kiệm cho ngân sách hơn 204 triệu đồng.

Công ty Phúc Hưng là nhà thầu duy nhất nộp hồ sơ và trúng thầu với tỷ lệ tiết kiệm thấp.

Trước đó, Công ty Phúc Hưng cũng đã trúng thầu Gói thầu số 01: Mua sắm trang thiết bị dạy học cho các khối lớp 3, 4, 5 trường tiểu học và trang thiết bị dạy học cho các khối lớp 7, 8, 9 trường THCS, trường TH và THCS của TP Hưng Yên do Phòng Giáo dục và Đào tạo TP Hưng Yên làm chủ đầu tư với giá trúng thầu là 19.318.310.000 VNĐ (giá gói thầu là 19.615.350.000 VNĐ) gói thầu chỉ giảm cho ngân sách 297 triệu đồng.

Ngoài Phòng Giáo dục và Đào tạo thành phố Hưng Yên, Công ty Phúc Hưng cũng là nhà thầu quen thuộc của các Phòng Giáo dục và Đào tạo thuộc huyện khác.

Đơn cử, ngày 26/12/2022, Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Tiên Lữ phê duyệt Gói thầu số 01: Mua sắm trang thiết bị dạy học cho các khối lớp 3, 4, 5 trường tiểu học và trang thiết bị dạy học cho các khối lớp 7, 8, 9 trường THCS, trường TH và THCS của huyện Tiên Lữ cho Công ty Phúc Hưng với giá trúng thầu là 15.271.370.000 VNĐ (giá gói thầu là 15.440.320.000 VNĐ), gói thầu giảm cho ngân sách 168,9 triệu đồng.

Còn tại huyện Văn Lâm, Công ty Phúc Hưng trúng thầu tại Gói thầu số 01: Mua máy móc, thiết bị chuyên dùng cho các trường mầm non, tiểu học, trung học cơ sở và Phòng GD&ĐT của huyện Văn Lâm do Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Văn Lâm mời thầu với giá 19.488.620.000 VNĐ (giá gói thầu là 19.730.690.000 VNĐ, gói thầu giảm cho ngân sách 242 triệu đồng.

Ngày 03/7/2023, tại Gói thầu số 03: Mua sắm trang thiết bị tại Kho lưu trữ chuyên dụng tỉnh Hưng Yên và được Sở Nội vụ tỉnh Hưng Yên lựa chọn trúng thầu với giá 3.535.610.000 VNĐ, giá gói thầu được phê duyệt là 3.547.000.000 VNĐ, chỉ giảm giá "vỏn vẹn" được khoảng 12 triệu đồng.

Tại Sở Tài chính tỉnh Hưng Yên, theo dữ liệu đấu thầu cho thấy, từ năm 2019 đến nay, Công ty Phúc Hưng dự thầu và trúng ít nhất 6 gói thầu với tổng giá trị gần 30.000.000.000 đồng. Gần đây nhất, ngày 13/6/2023, Sở Tài chính tỉnh Hưng Yên ban hành quyết định phê duyệt Công ty Phúc Hưng trúng thầu Gói thầu số 03: Mua sắm tài sản tập trung tỉnh Hưng Yên năm 2023 với giá 7.268.650.000 VNĐ (giá gói thầu là 7.341.000.000 VNĐ), gói thầu chỉ giảm cho ngân sách 72,3 triệu đồng.

Theo thống kê của trang thông tin đấu thầu, các gói thầu mà Công ty Phúc Hưng trúng hầu hết có tỷ lệ tiết kiệm thấp. Cụ thể, có 1 gói thầu tiết kiệm 0%; 50 gói thầu tiết kiệm 0-1%; 59 gói thầu có tỷ lệ tiết kiệm 1-5%; trong khi đó tiết kiệm từ 5-10% chỉ có 7 gói và tiết kiệm 10-20% chỉ vỏn vẹn 2 gói.

Đánh giá về chỉ tiêu tiết kiệm trong công tác đấu thầu, theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, hiện tượng gói thầu chỉ có 1 nhà thầu tham gia làm tỷ lệ tiết kiệm trong đấu thầu vẫn chưa đạt yêu cầu và dẫn đến nhiều nghi ngại rằng có hiện tượng lách luật, vi phạm quy định về cạnh tranh, công bằng.

Liên quan đến vấn đề tỷ lệ tiết kiệm thấp trong các gói thầu, Luật sư Mai Quốc Việt, đoàn Luật sư TP Đà Nẵng nhìn nhận: “Hiện tượng nhiều gói thầu tỷ lệ tiết kiệm thấp rất có khả năng có các dấu hiệu vi phạm pháp luật, đặc biệt là trong quá trình mời thầu và lựa chọn nhà thầu. Nếu tỷ lệ tiết kiệm sau đấu thầu thấp, hiệu quả kinh tế không cao do phát sinh từ việc vi phạm trong hoạt động đấu thầu thì đây là hành động cần lên án và phải bị xử lý.

Bởi lẽ, với việc dùng các thủ thuật để hạn chế nhà thầu tham gia, bỏ giá thấp, có các hành động cạnh tranh không lành mạnh thì những nhà thầu có kinh nghiệm, kỹ năng bị loại bỏ, giảm động lực cạnh tranh, đổi mới, phát triển của doanh nghiệp, xã hội. Ngoài ra, tạo ra cơ chế quan liêu, nhũng nhiễu từ một số bộ phận và gây thiệt hại cho cơ quan, chủ đầu tư”.

Còn theo ý kiến luật sư Nguyễn Cao Đạt (Giám đốc Công ty Luật Nguyên Khang và Cộng sự), “Tỷ lệ tiết kiệm rất thấp thì rõ ràng là chưa đạt được mục tiêu là hiệu quả kinh tế trong công tác đấu thầu theo quy định của Luật Đấu thầu".

Như vậy, có thể thấy hiện tượng nhiều gói thầu tỷ lệ tiết kiệm rất thấp, hay một số nhà thầu “quen mặt” với bên mời thầu rất có khả năng tồn tại các dấu hiệu vi phạm pháp luật, đặc biệt là trong quá trình mời thầu và lựa chọn nhà thầu. Việc đấu thầu tỷ lệ tiết kiệm thấp sẽ gây thất thoát lớn cho ngân sách nhà nước.

An Tú