Nhật Bản có quá nhiều trường đại học

Dân số giảm mạnh đã khiến nhiều trường đại học Nhật bản phải đóng cửa hoặc sáp nhập. Ảnh: Research Journal.

Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) dự đoán dân số 126 triệu người của Nhật Bản được dự đoán sẽ giảm hơn 25% trong vòng 40 năm tới. Điều này đã và đang ảnh hưởng nghiêm trọng đến các trường cao đẳng, đại học, gây ra hậu quả nghiêm trọng đối với xã hội và tăng trưởng kinh tế.

Sinh viên giảm, số trường đại học cũng giảm

Số thanh niên 18 tuổi tại Nhật Bản đã giảm gần một nửa chỉ trong 30 năm, từ hơn 2 triệu (năm 1990) xuống còn 1,1 triệu hiện nay. Bộ Giáo dục, Văn hóa, Thể thao, Khoa học và Công nghệ Nhật Bản dự đoán con số này sẽ tiếp tục giảm xuống còn 880.000 vào năm 2040.

IMF dự đoán với xu hướng nhân khẩu học hiện nay, tổng sản phẩm quốc nội của Nhật Bản sẽ tiếp tục giảm trong mỗi 40 năm tới.

Một nghiên cứu của Yushi Inaba, Phó giáo sư Quản lý cấp cao tại Đại học Cơ đốc giáo Quốc tế (ICU) cho thấy ít nhất 11 trường đại học ở Nhật Bản đã đóng cửa, 29 lần sáp nhập các trường từ năm 2000 đến năm 2020 và có 29 lần sáp nhập.

"Số trường đại học quá nhiều so với số sinh viên ngày càng giảm", ông Inbana nhận xét.

Một nghiên cứu khác cũng cho thấy nhiều doanh nghiệp Nhật Bản có xu hướng chuyển hoạt động ra nước ngoài và tuyển dụng lao động nước ngoài có trình độ đại học.

"Đó không chỉ là do sự suy giảm dân số. Đó còn là kết quả của việc các trường đại học Nhật Bản hạ thấp tiêu chuẩn tuyển sinh", ông Akiyoshi Yonezawa, giáo sư kiêm Phó giám đốc Văn phòng Chiến lược Quốc tế tại Đại học Tohoku, trưởng nhóm nghiên cứu, nói.

Bên cạnh đó, ông cũng nghi ngờ sinh viên hiện nay không thực sự có được những kỹ năng và kiến thức cần thiết.

Tín hiệu đáng mừng

Mặc dù số lượng thanh niên giảm, nhiều trường đại học đóng cửa, tỷ lệ người Nhật theo đuổi giáo dục đại học đã tăng lên 81%.

Theo ông Yoshito Ishio, nhà xã hội học kiêm Hiệu trưởng ĐH Khai phóng ICU, các trường đại học Nhật Bản đã thay đổi nhanh chóng để đáp ứng nhu cầu của nhà tuyển dụng và sinh viên.

Kể cả khi nhiều trường đại học đóng cửa, số lượng thanh niên thấp, Nhật Bản vẫn có 81% công dân học đại học. Ảnh: Hechinger Report.

Bên cạnh đó, ông Inaba cho biết một số trường đại học đang cạnh tranh với nhau để thu hút sinh viên như mở các chương trình đào tạo bằng tiếng Anh hoặc các ngành liên quan đến hoạt họa, marketing và quản lý quốc tế.

Các trường đại học cũng mở rộng quan hệ đối tác quy mô nhỏ với các trường trung học phổ thông "đặt hàng" nguồn sinh viên tương lai, những người được ưu tiên nhập học mà không cần làm kiểm tra đầu vào đại học.

Theo Bộ Giáo dục Nhật Bản, tỷ lệ sinh viên được nhận theo cách này đã tăng từ năm 2000. Tỷ lệ này hiện nay ở các trường đại học công là 12%, tăng 2% so với năm 2000. Tại các trường đại học tư, tỷ lệ này là 44%, tăng 7% so với năm 2000.

Tuy vậy, Nhật Bản lại khó thu hút sinh viên quốc tế do rào cản ngôn ngữ và sự cạnh tranh từ nhiều quốc gia khác. Trước đại dịch, chưa đến 3% sinh viên đại học ở Nhật Bản là công dân nước ngoài. Giờ đây, con số này có thể giảm đáng kể do các hạn chế đi lại.

Linh Thùy