Lợi đôi đường

Từ 15/8, cấp biển số theo mã định danh. Ảnh: Phạm Hùng

Thủ tục nhanh gọn, quản lý dễ dàng

Bộ Công an ban hành Thông tư 24/2023/TT-BCA quy định về cấp, thu hồi đăng ký, biển số xe cơ giới, trong đó quy định biển số xe được cấp và quản lý theo mã định danh của chủ xe. Thông tư chính thức có hiệu lực từ ngày 15/8 tới.

\Về cơ bản, biển số xe vẫn sẽ được cấp theo dạng giống như trước, chỉ khác nhau về cách quản lý. Trước đây xe nào thì biển số đó, giờ thì người nào biển số đó, biển số sẽ đi theo người. Với chủ xe là công dân Việt Nam, biển số xe được cấp và quản lý theo mã số định danh cá nhân (dãy số 12 chữ số trên căn cước công dân gắn chip). Với chủ xe là người nước ngoài, biển số xe được cấp và quản lý theo số định danh của người nước ngoài do hệ thống định danh và xác thực điện tử xác lập hoặc số thẻ thường trú, số thẻ tạm trú hoặc số chứng minh thư khác do cơ quan có thẩm quyền cấp.

Trong khi đó, với chủ xe là tổ chức, biển số xe được cấp và quản lý theo mã định danh điện tử của tổ chức do hệ thống định danh và xác thực điện tử xác lập; trường hợp chưa có mã định danh điện tử của tổ chức sẽ quản lý theo mã số thuế hoặc quyết định thành lập. Đặc biệt, biển số định danh sẽ chỉ áp dụng với biển số có 5 chữ số, không áp dụng với biển có 3 hoặc 4 chữ số. Trường hợp người dân sở hữu phương tiện gắn biển số có 3 hoặc 4 chữ số (vẫn được phép lưu thông như bình thường) mà muốn cấp đổi sang biển số định danh, công an sẽ làm thủ tục thu hồi biển số cũ và cấp biển số mới 5 chữ số.

Một trong những vấn đề từng khiến dư luận băn khoăn là về quy trình, thủ tục cấp biển số định danh cũng được làm rõ khi đại diện cơ quan soạn thảo Thông tư 24 khẳng định, quy trình cấp biển số định danh không có sự xáo trộn so với quy trình cấp biển số xe trước đây. Theo đó, mỗi xe vẫn sẽ được cấp một biển số kèm theo. Tất cả xe đã được cấp biển số từ trước đến nay, nếu không thuộc diện phải thu hồi thì sẽ được chuyển sang biển số định danh từ 15/8 tới. Còn nếu xe nào thuộc diện thu hồi trước 15/8, biển số sẽ chuyển vào kho để cấp cho người khác. Sau ngày 15/8, biển số cấp mới được quản lý hoàn toàn theo số định danh cá nhân.

Cách làm này sẽ bảo đảm cho hàng triệu xe đã được cấp biển và đang lưu thông hiện nay không bị ảnh hưởng gì. Thậm chí, họ cũng không cần phải băn khoăn việc sẽ thực hiện đổi từ biển số hiện tại sang biển số định danh như thế nào, bởi công việc đó sẽ do cơ quan quản lý thực hiện. Đặc biệt, mỗi người dân không bị hạn chế số lượng xe được sở hữu. Điều này đồng nghĩa với việc người dân có phương tiện mới, nếu biển số định danh cũ đã được đăng ký cho một xe thuộc sở hữu thì sẽ cấp thêm một biển số định danh khác cho những chiếc xe tiếp theo.

Lời giải cho bài toán xe chính chủ

Theo đánh giá của nhiều chuyên gia, việc quản lý biển số theo định danh cá nhân giúp công tác quản lý Nhà nước hiệu quả hơn. Trong đó, biển số định danh được kỳ vọng sẽ mang đến lời giải cho một bài toán lâu nay vẫn làm đau đầu các cơ quan chức năng và quản lý Nhà nước, đó chính là vấn đề xe chính chủ. Chúng ta đều biết, chủ trương xe chính chủ đã được thực hiện từ lâu nhưng vì nhiều lý do khác nhau, đến nay việc hoàn thiện chủ trương này vẫn đang còn dang dở. Đã từng có rất nhiều trường hợp, lực lượng công an gửi thông báo vi phạm nhưng nhiều trường hợp chủ xe đã bán xe kèm theo cả biển số cho người khác, rất khó để xác minh chủ xe thực sự. Tuy nhiên, vấn đề này sẽ được giải quyết với biển số định danh.

Quản lý biển số theo mã định danh không những khắc phục được những bất cập từ tình trạng xe không chính chủ mà còn giúp nâng cao ý thức trách nhiệm của chủ xe khi tham gia giao thông hoặc khi chuyển quyền sở hữu xe phải sang tên chính chủ, vì tới đây biển số sẽ gắn liền với họ.

Theo quy định của Thông tư 24, trường hợp xe không chính chủ thì khi chuyển đổi biển số định danh, sẽ cấp định danh cho người đang đứng tên trên giấy đăng ký xe chứ không phải cấp cho người đang sử dụng xe. Điều này khiến cho những người đang sở hữu xe không chính chủ phải chủ động đi làm thủ tục sang tên đổi chủ cho đúng với tên của mình nếu không muốn bị mất biển số xe đó. Lâu nay, nhiều người thừa biết xe mình không chính chủ nhưng vẫn cố tình không chịu đi sang tên.

Luật sư Bùi Đình Ứng – Đoàn Luật sư TP Hà Nội cho biết, theo quy định tại khoản 4 Điều 6, Thông tư 24 thì trong thời hạn 30 ngày, kể từ ngày làm giấy tờ bán xe, chủ xe phải làm thủ tục thu hồi. Sau đó, chủ xe và người nhận chuyển quyền sở hữu xe phải làm thủ tục đăng ký, sang tên xe. Nếu quá thời hạn trên mà chủ xe không làm thủ tục thu hồi hoặc giao chứng nhận đăng ký xe, biển số xe cho tổ chức, cá nhân nhận chuyển quyền sở hữu xe làm thủ tục thu hồi, thì trước khi giải quyết cơ quan đăng ký xe ra quyết định xử phạt đối với chủ xe. Còn trong trường hợp chủ xe không làm thủ tục thu hồi sau khi chuyển quyền sở hữu xe sẽ phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về các hành vi vi phạm liên quan đến xe không chính chủ đó.

“Với những quy định trên, cả chủ xe và người mua xe sau khi tiến hành giao dịch mua - bán xe sẽ phải chủ động thực hiện các thủ tục thu hồi và đăng ký, sang tên xe nếu không muốn phải đối mặt với những chế tài pháp lý về sau” – luật sư Bùi Đình Ứng phân tích.

Trong khi đó, chuyên gia giao thông Nguyễn Công Hùng - Phó Chủ tịch Hiệp hội ô tô, vận tải Việt Nam nhận định, việc cấp biển số phương tiện theo mã số định danh cá nhân sẽ có sự thống nhất về công tác quản lý và mang tới nhiều lợi ích. “Biển số định danh sẽ giúp cơ quan Nhà nước trong công tác quản lý được nhanh chóng, thuận lợi, giảm thiểu nguồn nhân lực, tiết kiệm thời gian, giảm bớt chi phí lưu trữ, góp phần thực hiện có hiệu quả chuyển đổi số quốc gia” – chuyên gia Nguyễn Công Hùng khẳng định.

Việc quản lý biển số xe theo mã định danh sẽ có lợi cho cả người dân và cơ quan quản lý. Trong đó, với người dân, khi có biển số định danh, khả năng bảo vệ tài sản là chiếc xe của họ sẽ được bảo đảm hơn. Bởi nếu không may chiếc xe bị mất trộm, chủ xe chỉ cần đến cơ quan công an gần nhất trình báo, cơ quan ngay sau đó đẩy toàn bộ dữ liệu lên hệ thống hành pháp cấp Nhà nước. Lúc đó, họ sẽ kiểm tra, giám sát được hoạt động của phương tiện.
Còn đối với cơ quan quản lý Nhà nước, quản lý biển số xe theo mã định danh cũng sẽ giúp công tác quản lý phương tiện một cách dễ dàng hơn.

Trong trường hợp chiếc xe vi phạm giao thông, cơ quan chức năng sẽ dễ dàng rà soát, tìm ra chủ xe để xử phạt đúng người, đúng tội. “Hiện nay, tất cả mọi lĩnh vực đều ứng dụng khoa học công nghệ. Căn cước công dân đã định danh xong. Giờ định danh biển số xe, chỉ cần tích hợp lại thôi. Đây là quy định rất tốt” – chuyên gia Nguyễn Công Hùng nói.

Nguyễn Quý