Xe điện Trung Quốc nhắm đến các nước giàu dầu mỏ ở Trung Đông

Một đại lý ô tô của Chery Automobile (Trung Quốc) ở Doha, Qatar. Ảnh: Bloomberg

Cơ hội tăng trưởng lớn

Trên khắp sáu nước thuộc vùng Vịnh Ba Tư, bao gồm các nhà sản xuất dầu mỏ hàng đầu thế giới, Saudi Arabia và Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UEA), xe điện chỉ chiếm 0,4% thị trường xe hơi. Vì vậy, các nhà sản xuất xe điện Trung Quốc xem khu vực này là cơ hội tăng trưởng lớn mà cho đến nay phần lớn vẫn chưa được khai thác, trong bối cảnh họ chứng kiến nhu cầu xe điện chậm lại trong nước. Ngoài ra, họ cũng có thể đối mặt với mức thuế nhập khẩu tăng đáng kể ở Mỹ cũng như Liên minh châu Âu (EU), nơi đang tiến hành điều tra chống trợ cấp nhà nước dành cho ngành xe điện Trung Quốc.

Điều đó khiến một số nhà sản xuất ô tô nổi tiếng nhất của Trung Quốc đổ xô đến Trung Đông. Chery Automobile có kế hoạch giới thiệu ít nhất hai mẫu xe lai sạc điện (hybrid) hoặc xe thuần điện mới ở thị trường này, trong khi Xpeng và thương hiệu xe điện cao cấp Zeekr cao cấp của Zhejiang Geely Holding Group đã bắt đầu tiến vào Israel và lên kế hoạch mở rộng sang nhiều nước khác trong khu vực, bao gồm Qatar và Bahrain.

Tuy nhiên, nỗ lực của các hãng xe điện Trung Quốc nhằm thiết lập sự hiện diện ở đây sẽ vấp phải nhiều thách thức, từ tính kinh tế đơn thuần (nhiên liệu xăng dầu thường rẻ ở các nước sản xuất dầu lớn) đến việc khách hàng tiềm năng thiếu nhận thức về các thương hiệu của Trung Quốc, cơ sở hạ tầng sạc điện khan hiếm cũng như những lo ngại về khả năng hoạt động của pin trước cái nóng gay gắt của mùa hè Trung Đông.

“Dù xe điện chưa xuất hiện tại nhiều nơi ở Trung Đông, tốc độ tăng trưởng doanh số xe điện ở đây vẫn rất chậm”, Ahmad Firoozi, giám đốc tiếp thị của nhà phân phối ô tô Qatari Nasser Bin Khaled Automobiles, nói.

Một số nước sản xuất dầu hàng đầu ở Trung Đông đang theo đuổi các kế hoạch đầy tham vọng nhằm loại bỏ dần nhiên liệu hóa thạch, vốn là nền tảng cho tăng trưởng kinh tế của họ, để chuyển sang các công nghệ xanh trong nỗ lực giảm khí thải nhà kính.

UAE dự kiến đầu tư tới 200 tỉ dirham (54,5 tỉ đô la Mỹ) trong giai đoạn từ nay để năm 2030 để chuyển đổi chiến lược năng lượng, đồng thời đặt mục tiêu đưa xe điện và xe hybrid chiếm hơn 50% tổng số xe lưu hành vào năm 2050, từ mức chỉ 4% hiện nay.

Trong năm nay, Saudi Arabia đã cấp phép sản xuất cho một nhà máy của Ceer, thương hiệu xe điện nội địa đầu tiên của nước này. Ceer là liên doanh giữa quỹ đầu tư quốc gia Saudi Arabia (PIF) và Foxconn (Đài Loan). Gần đây, hãng xe điện Lucid Group (Mỹ), nơi PIF nắm phần lớn cổ phần, khai trương một nhà máy ở Saudi Arabia. Vương quốc này cũng đã ký một thỏa thuận trị giá 5,6 tỉ đô la Mỹ với nhà sản xuất xe điện cao cấp Human Horizons Technology (Trung Quốc). Ngoài ra, hồi tháng 6, Tiểu vương quốc Abu Dhabi của UAE mua 7% cổ phần của hãng xe điện Nio ở Trung Quốc.

Thị hiếu của người tiêu dùng Trung Đông đang thay đổi

Các thương hiệu Trung Quốc chiếm 16% trong số 616.500 xe mới được bán ở Saudi Arabia hồi năm ngoái. Nước này cũng là nhà nhập khẩu ô tô Trung Quốc lớn thứ hai vào năm 2022, chỉ sau Mexico, trước khi tụt xuống vị trí thứ năm trong năm nay khi xuất khẩu ô tô của Trung Quốc sang Nga và châu Âu tăng lên. Các thương hiệu ô tô của Trung Quốc đang chứng kiến sự tăng trưởng nhanh chóng ở UAE, với hãng xe MG đạt mức tăng trưởng doanh số 86% trong ba tháng đầu năm nay.

Tại Israel, BYD đứng đầu bảng xếp hạng doanh số xe điện và đứng thứ tư về tổng doanh số xe trong 9 tháng đầu năm 2023. Trong số khoảng 16.000 xe điện do nước ngoài sản xuất và nhập khẩu vào khu thương mại tự do ở tỉnh Zarqa của Jordan trong nửa đầu năm, khoảng 80% được sản xuất tại Trung Quốc.

Các hãng xe ở nền kinh tế lớn thứ hai thế giới có thể được hưởng lợi từ mối quan hệ kinh tế ngày càng thắt chặt của Bắc Kinh với Trung Đông. Khu vực này đang trở thành điểm đầu tư hấp dẫn và có thể giúp các hãng xe Trung Quốc dễ dàng tiếp cận các nguồn vốn mới, và thậm chí tránh tác động từ các quy định thắt chặt nhập khẩu ở các thị trường phương Tây.

Ở Trung Đông, thị hiếu của người tiêu dùng đang thay đổi. Hesham Amer, một nhà phân phối ô tô ở UAE, người từng làm việc với các thương hiệu của Trung Quốc như Tập đoàn ô tô Quảng Châu, cho biết khách hàng hiện coi xe Trung Quốc có độ bền cao, đáng tin cậy và chất lượng ngang bằng với xe của Đức, Mỹ hay Nhật Bản.

Bài toán chi phí nhiên liệu cũng đang bắt đầu thay đổi theo hướng có lợi cho xe điện. Vận hành một chiếc xe ngốn xăng ở Trung Đông vẫn còn tương đối rẻ, với giá xăng từ 2,18-2,35 đô la Mỹ mỗi gallon (3,78 lít) ở Saudi Arabia và Qatar. Tuy nhiên, ở một số nước trong khu vực, việc sở hữu một chiếc xe điện là một điều khôn ngoan về mặt tài chính. Tại UAE, nơi chính phủ tăng giá bán xăng lên mức 3,43 đô la/gallon, chi phí để đổ đầy bình xăng của một chiếc xe thể thao đa dụng cỡ nhỏ là khoảng 50 đô la, cao hơn nhiều so với khoảng 10 đô la để sạc đầy một chiếc xe điện cỡ tương tự.

“Trung Đông có lẽ là nơi hứa hẹn nhất đối với các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc”, Yale Zhang, CEO của hãng tư vấn Autoforesight, nhận định, và cho biết thêm những khách hàng giàu có ở đây có thể đặc biệt quan tâm đến một chiếc xe điện có công nghệ tiên tiến và có thể tăng tốc mạnh mẽ như siêu xe Porsche.

Hiệu suất của pin là mối quan tâm hàng đầu

Hiệu suất của pin xe điện là mối quan tâm hàng đầu của các nhà sản xuất ô tô cũng như người tiêu dùng ở Trung Đông. Các hãng xe Trung Quốc đang tìm cách trấn an mối lo ngại về việc liệu ô tô sản xuất ở nước ngoài có thể chịu được nhiệt độ, môi trường cát bụi khắc nghiệt ở Trung Đông hay không.

Vào mùa hè, nhiệt độ ở Doha, thủ đô của Qatar, có thể lên tới 50 độ C. Vì vậy, thời gian cần thiết để sạc một chiếc xe điện từ trạm sạc thương mại công suất 50 kilowatt sẽ tăng lên tới hai tiếng rưỡi so với mức thông thường là 40-45 phút, theo Sertac Bayhan, một nhà khoa học ở Viện Nghiên cứu Năng lượng và môi trường Qatar (QEERI).

Nhiệt độ cao, cùng với việc phải chạy điều hòa liên tục, đồng nghĩa với việc pin sẽ cạn kiệt nhanh hơn. Một chiếc xe điện đã trải qua quá trình thử nghiệm tại QEERI cho thấy phạm vi hoạt động của nó giảm từ 350 km vào mùa đông xuống chỉ còn 200 km vào mùa hè. Pin cũng xuống cấp nhanh hơn nhiều ở những nơi có khí hậu nóng hơn, với công suất giảm khoảng 70-75% trong thời gian bảo hành tiêu chuẩn 10 năm.

Ngay cả khi vượt qua các rào cản công nghệ, các hãng xe điện Trung Quốc cũng không đảm bảo giành thị phần ở Trung Đông. Cơ sở hạ tầng trạm sạc vẫn còn thưa thớt ở nhiều nước trong khu vực. UAE hiện có ít hơn 900 trạm sạc, dù cam kết sẽ lắp đặt 30.000 trạm vào cuối năm 2050. Hơn nữa, các thương hiệu của Trung Quốc còn tương đối xa lạ trong khu vực dù chất lượng xe của họ đã cải thiện.

Các thương hiệu phương Tây lâu đời cũng đang tìm cách thâm nhập thị trường Trung Đông để cạnh tranh với xe điện Trung Quốc. Một đại lý địa phương của Tập đoàn Mercedes-Benz (Đức) đã giới thiệu ít nhất ba mẫu xe điện tại một cuộc triển lãm ở Doha.

Selvin Govender, người đứng đầu bộ phận tiếp thị và bán hàng phụ trách thị trường Trung Đông và châu Phi của Mercedes-Benz, cho biết ông nhận thấy sự quan tâm của khách hàng đang tăng. Mercedes ghi nhận mức tăng trưởng hai con số về doanh số bán xe điện ở UAE và mức tăng trưởng một con số ở Saudi Arabia.

Theo Bloomberg

Chánh Tài