Người được ông Trump chọn làm Bộ trưởng Năng lượng nói gì về nhiên liệu hóa thạch?

Nếu được Thượng viện phê chuẩn, ông Chris Wright sẽ trở thành lãnh đạo đầu tiên của Bộ Năng lượng xuất thân từ ngành công nghiệp năng lượng Mỹ. Ảnh AP

Nếu được Thượng viện phê chuẩn, ông Chris Wright sẽ trở thành lãnh đạo đầu tiên của Bộ Năng lượng xuất thân từ ngành công nghiệp năng lượng. Trong một tuyên bố trên X, ông Wright bày tỏ sự “vinh dự và biết ơn” khi được trao cơ hội này.

“Cam kết của tôi trong việc nâng cao cuộc sống con người vẫn không thay đổi, tập trung vào việc làm cho năng lượng của Mỹ trở nên dễ tiếp cận hơn, đáng tin cậy và an toàn hơn. Năng lượng là mạch máu làm nên mọi thứ trong cuộc sống. Năng lượng rất quan trọng”, ông Wright nói.

Một tiếng nói khác biệt trong ngành năng lượng

Phát biểu của ông Wright thể hiện một khía cạnh khiến ông khác biệt so với những người được ông Trump đề cử trước đây cho các vị trí liên quan đến năng lượng. Trong khi nhiều chuyên gia năng lượng chỉ trích các công ty dầu mỏ vì im lặng trước những cáo buộc rằng nhiên liệu hóa thạch có hại, Liberty Energy lại là một ngoại lệ. Công ty không chỉ không xin lỗi vì khai thác dầu khí mà còn tự hào về công việc của mình.

Liberty Energy xuất bản một báo cáo ESG (Môi trường, Xã hội, Quản trị) mang tên “Cải thiện cuộc sống con người”, trong đó lập luận rằng nhiên liệu hóa thạch có tác động tích cực đến hành tinh.

“Nhiệm vụ của chúng tôi là cải thiện cuộc sống con người. Hạnh phúc của con người đến từ các mối quan hệ, tình yêu và việc tìm thấy mục đích sống. Các điều kiện cần thiết để đạt được những điều này là thực phẩm, nơi ở, sức khỏe, giáo dục và tuổi thọ. Không điều nào trong số này có thể tồn tại nếu không có năng lượng, và chất lượng của chúng phụ thuộc vào mức độ tiếp cận năng lượng đáng tin cậy, giá cả phải chăng và an toàn”, ông Wright nói trong lá thư giới thiệu báo cáo.

Đầu tư vào năng lượng thay thế nhưng vẫn ủng hộ nhiên liệu hóa thạch

Trong thư, ông Wright bày tỏ sự “đam mê với năng lượng thay thế” và đề cập đến các khoản đầu tư của mình vào năng lượng hạt nhân và công nghệ pin. Tuy nhiên, ông nhấn mạnh rằng năng lượng mặt trời, gió và pin không thể và sẽ không thay thế phần lớn các dịch vụ năng lượng.

Ông Wright cũng rất quan tâm đến việc giảm nghèo năng lượng. Ông thành lập tổ chức Bettering Human Lives Foundation, nhằm giúp đỡ người nghèo trên thế giới chuyển sang sử dụng nhiên liệu nấu ăn sạch hơn. Trong một tập podcast “Power Hungry” của nhà quan sát năng lượng Robert Bryce vào năm 2023, ông Wright cho biết nhiên liệu hóa thạch yêu thích của ông là propane, bởi việc chuyển từ sử dụng củi và phân gia súc sang propane ở các nước đang phát triển giúp giảm ô nhiễm trong nhà – một trong những nguyên nhân gây tử vong lớn trên toàn cầu.

Vì đó là sự thật

Khi Liberty Energy công bố báo cáo ESG đầu tiên, một phóng viên từ một tờ báo lớn đã hỏi ông Wright tại sao ông lại chấp nhận rủi ro gây tranh cãi. Ông Wright trả lời: “Vì đó là sự thật”.

Ngoài việc bảo vệ ngành công nghiệp dầu khí, ông Wright còn khuyến khích nhân viên tự hào về công việc của mình nhằm đối phó với những chỉ trích mà ngành đang phải đối mặt.

Linnea Lueken, một chuyên gia nghiên cứu năng lượng tại Viện Heartland, nhận định rằng các thông điệp nội bộ của các tập đoàn dầu khí thường mang tính chất xin lỗi về tác động của ngành đối với hành tinh.

Bà chia sẻ: “Nếu tôi tin rằng sản phẩm mà tôi tạo ra đang hủy hoại hành tinh, tôi sẽ không làm việc trong ngành này”.

Bà Lueken bày tỏ sự vui mừng khi ông Wright, người thẳng thắn bảo vệ ngành công nghiệp này, sẽ đảm nhận vai trò lãnh đạo Bộ Năng lượng Mỹ.

“Tôi không thể nghĩ ra ai phù hợp hơn. Tôi rất háo hức và kỳ vọng vào những gì ông ấy có thể làm cho ngành”, bà nói.

Hạn chế

Nếu được phê chuẩn, ông Chris Wright sẽ có vai trò quản lý hạn chế đối với các ngành công nghiệp dầu khí và than đá. Bộ Nội vụ mới là cơ quan quản lý việc bán quyền khai thác dầu khí trên đất công, bao gồm cả chương trình cho thuê khai thác ngoài khơi của Hoa Kỳ.

Bộ Năng lượng do ông Wright đứng đầu sẽ chịu trách nhiệm phê duyệt hoặc từ chối các đơn xin cấp phép xuất khẩu khí tự nhiên hóa lỏng (LNG), đồng nghĩa với việc ông có thể chấm dứt lệnh cấm của Tổng thống Joe Biden đối với các giấy phép này. Ngoài ra, ông Wright cũng có thể hủy bỏ các tiêu chuẩn hiệu suất năng lượng đang được đề xuất cho các thiết bị gia dụng.

Bối cảnh bổ nhiệm các vị trí liên quan đến nhiên liệu hóa thạch

Thống đốc North Dakota, Doug Burgum – người được ông Trump đề cử làm Bộ trưởng Nội vụ – cũng là một người ủng hộ mạnh mẽ nhiên liệu hóa thạch. Tuy nhiên, ông đã đưa ra kế hoạch đưa bang này đạt mức trung hòa carbon vào năm 2030 và ủng hộ các sáng kiến thu giữ carbon, vì cho rằng chúng mang lại lợi ích kinh tế. Ông Burgum cũng có quan điểm tích cực về ESG (Môi trường, Xã hội và Quản trị), điều này khiến một số người, như bà Lueken, tỏ ra hoài nghi.

“Tôi nghĩ ông ấy thuộc kiểu người thiên về thương mại hơn. Không thực sự cứng rắn trong những vấn đề này”, bà Lueken nhận xét. Khi Tổng thống Trump chọn ông Burgum vào vị trí này, bà lo ngại rằng các chính sách năng lượng trong chính quyền Trump có thể không đủ quyết liệt để đảo ngược chính sách năng lượng của chính quyền Biden. Nhưng với việc ông Wright được đề cử làm Bộ trưởng Năng lượng, bà bày tỏ sự lạc quan hơn.

“Có thể ông Wright sẽ thuyết phục được Bộ Nội vụ thay đổi quan điểm”, bà Lueken nói.

Vai trò mới và tầm ảnh hưởng

Ông Wright cũng sẽ tham gia một cơ quan không chính thức mới có tên là National Energy Council, do ông Burgum làm Chủ tịch. Mục tiêu của cơ quan này là xây dựng chiến lược để thực hiện kế hoạch thống trị năng lượng của ông Trump.

Steve Milloy, cố vấn pháp lý cấp cao tại Viện Năng lượng và Môi trường, và là người sáng lập trang JunkScience.com, đánh giá ông Wright là một lựa chọn xuất sắc. Tuy nhiên, ông lo ngại về ảnh hưởng của một Giám đốc điều hành công ty khí đốt đối với ngành than đá. Ông Milloy lập luận rằng than đá nên là nguồn nhiên liệu chính để sản xuất điện, trong khi khí đốt nên được xuất khẩu sang châu Âu và châu Á, nơi giá bán cao hơn.

“Ông Wright rất tuyệt vời trong vấn đề khí đốt và biến đổi khí hậu, nhưng liệu ông ấy có tuyệt vời đối với than đá không? Đó là câu hỏi của tôi, và tôi nghĩ điều này rất quan trọng”, ông Milloy nói.

David Blackmon, một nhà phân tích năng lượng và là tác giả của chuyên mục Energy Absurdities trên Substack, nhận định rằng mặc dù quyền quản lý của ông Wright sẽ bị hạn chế trong một số lĩnh vực, nhưng ảnh hưởng của ông sẽ lan tỏa trong suốt nhiệm kỳ thứ hai của ông Trump.

“Tôi kỳ vọng ông Wright sẽ là một tiếng nói có trọng lượng trong các nỗ lực phối hợp liên cơ quan mà họ đang thực hiện”, ông Blackmon chia sẻ với Just the News.

Ngoài ra, Văn phòng Năng lượng Hạt nhân – nơi thúc đẩy khoa học và công nghệ hạt nhân – nằm dưới sự quản lý của Bộ Năng lượng. Là một người ủng hộ năng lượng hạt nhân và thành viên ban quản trị của Oklo (một công ty khởi nghiệp về lò phản ứng tiên tiến), ông Wright sẽ có ảnh hưởng lớn trong lĩnh vực này.

Sự phát triển của con người

Ông Blackmon nhận định rằng ông Wright sẽ thay đổi triết lý làm việc của Bộ Năng lượng so với chính quyền trước. “Những người theo chủ nghĩa toàn cầu đang áp dụng cách tiếp cận từ trên xuống, cố gắng áp đặt mọi thứ thông qua các quy định của Chính phủ và trợ cấp, trong khi ông Chris Wright lại ủng hộ cách tiếp cận từ dưới lên, giúp con người thoát khỏi cảnh nghèo năng lượng, hướng tới sự thịnh vượng và phát triển của con người”, ông Blackmon nói.

Dù Thượng viện do Đảng Cộng hòa kiểm soát sẽ giúp quá trình phê chuẩn ông Wright trở nên dễ dàng hơn, một nhóm các nhà phân tích đăng bài trên Substack dưới bút danh “Doomberg” cho rằng, sẽ có những trận chiến lớn trong các phiên điều trần phê chuẩn.

“Việc đề cử ông Wright chắc chắn sẽ gây ra sự phản đối dữ dội từ các bên liên quan, và chúng tôi hy vọng ông ấy chuẩn bị tốt để vượt qua những đòn tấn công cá nhân mà phe cánh tả chắc chắn sẽ sử dụng để chống lại ông”, nhóm phân tích Doomberg nói. Các nhóm phản đối nhiên liệu hóa thạch đã bắt đầu lên tiếng mạnh mẽ chống lại ông Wright.

“Ông ấy sẽ tận dụng mọi quyền lực để kéo dài việc sử dụng nhiên liệu hóa thạch chết người và cấp giấy phép không hạn chế cho các đồng minh là lãnh đạo các tập đoàn gây ô nhiễm để xây dựng các dự án xuất khẩu LNG. Ông Chris Wright không chỉ không đủ năng lực mà còn là mối đe dọa trực tiếp tới tương lai của chúng ta và hành tinh này. Sierra Club sẽ làm mọi thứ trong khả năng để chống lại ông ấy và chương trình nghị sự ủng hộ các tập đoàn gây ô nhiễm”, Giám đốc Sierra Club, Ben Jealous, cho biết trong một tuyên bố.

Câu hỏi đặt ra là liệu những phản ứng gay gắt như vậy có hiệu quả hay không. Một số cử tri trong cuộc bầu cử vừa qua đã có sự dịch chuyển sang phe cánh hữu, bao gồm việc bác bỏ các sáng kiến nhằm hạn chế sử dụng khí đốt tại các khu vực của Đảng Dân chủ như bang Washington và Berkeley, California. Ngay cả cử tri ở các bang "xanh" cũng đang phản đối lệnh cấm bếp gas. Có lẽ các cử tri đang ngày càng mệt mỏi với lời lẽ hoa mỹ về “khủng hoảng khí hậu”. Thượng viện, khi nắm bắt được tâm lý này, có thể sẽ chọn một hướng đi mới.

Nh.Thạch

AFP