Gỡ khó để doanh nghiệp lâm, thủy sản phục hồi

Quang cảnh hội nghị.

Đơn hàng giảm mạnh, doanh nghiệp sản xuất cầm chừng

Tại hội nghị, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan cho biết, trong những tháng đầu năm 2023, hai ngành lâm sản, thủy sản đang đối mặt hàng loạt khó khăn, thách thức. Điều này càng minh chứng cho tính bất định, biến động, phức tạp, khó lường của thị trường, của tình hình thế giới.

Theo đó, các lĩnh vực lâm sản, thủy sản đã sụt giảm cả về sản lượng và giá trị xuất khẩu. Quý I/2023 xuất khẩu gỗ và lâm sản giảm trên 28%; thủy sản giảm trên 27%, một số thị trường lớn như Hoa Kỳ xuất khẩu gỗ giảm 37%, thủy sản giảm tới 50%. Số đơn hàng giảm mạnh, doanh nghiệp phải sản xuất cầm chừng, ảnh hưởng lớn đến sản xuất, kinh doanh, ảnh hưởng đến đời sống của gần chục triệu người lao động.

Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành, địa phương cùng các hiệp hội xử lý kịp thời các kiến nghị của doanh nghiệp trong sản xuất, kinh doanh và xuất khẩu lâm sản, thủy sản, bảo đảm không để kiến nghị của doanh nghiệp không được xử lý; theo dõi sát tình hình để chủ động phân tích, dự báo, xây dựng các kịch bản, phương án điều hành, ứng phó phù hợp. Trong lúc thị trường xuất khẩu tạm thời bị co hẹp, các bộ, ngành hỗ trợ các doanh nghiệp khai thác tận dụng có hiệu quả thị trường tiêu dùng trong nước.

Chia sẻ tại hội nghị, bà Nguyễn Thị Thu Sắc - Chủ tịch Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam cho hay, nguyên nhân sự sụt giảm trong xuất khẩu thủy sản quý I/2023 do thị trường khó khăn, sản xuất nguyên liệu trong nước bị chững lại. Bà con nông, ngư dân và doanh nghiệp đều thiếu vốn để duy trì nuôi trồng, khai thác và chế biến. Chi phí sản xuất nguyên liệu tăng cao cùng với sự tăng giá bao bì, vật tư, năng lượng, nhân công… trong khi thủy sản Việt Nam đang bị áp lực cạnh tranh về nguồn cung và giá bán với các nước Ecuador, Ấn Độ, Thái Lan, Indonesia tại các thị trường lớn.

"Với diễn tiến này, dự báo xuất khẩu thủy sản Việt Nam chỉ có thể hồi phục dần từ quý III/2023" - bà Sắc nói.

Đối với ngành gỗ, ông Đỗ Xuân Lập - Chủ tịch Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam (Viforest) lý giải, từ quý I/2023 đến nay giá trị xuất khẩu gỗ và lâm sản giảm do kinh tế thế giới tiếp tục gặp nhiều khó khăn, lạm phát cao tại một số quốc gia phát triển nên chính phủ các nước đã ban hành nhiều chính sách thắt chặt tiền tệ, dẫn đến người tiêu dùng đã thắt chặt chi tiêu.

Doanh nghiệp sản xuất gỗ vẫn "đói" đơn hàng.

Giãn nợ và tiếp tục chính sách hỗ trợ lãi suất 2%

Để giúp cộng đồng doanh nghiệp vượt qua được những khó khăn, Chủ tịch Vasep kiến nghị Thủ tướng Chính phủ xem xét sớm có một chương trình kích cầu để tạo tâm lý yên tâm cho nông - ngư dân duy trì sản xuất nguyên liệu; theo đó đề xuất có gói tín dụng khoảng 10.000 tỷ đồng với lãi suất thấp cho doanh nghiệp thủy sản vay, thu mua và trữ nguyên liệu khi vào vụ thu hoạch.

Đối với vấn đề tín dụng và lãi suất, Thủ tướng Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước xem xét chỉ đạo điều chỉnh lãi suất vay USD xuống dưới 4% để hỗ trợ cho doanh nghiệp xuất khẩu. Đồng thời, rà soát thủ tục và xem xét có các gói tín dụng ưu đãi dành cho hộ nuôi tôm nhỏ lẻ, cho các doanh nghiệp thủy sản được giãn nợ 3 - 5 tháng cho các khoản vay đến hạn phải trả trong quý I/2023. Cùng với đó, tiếp tục thực hiện chính sách hỗ trợ lãi suất 2% đối với doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh trong lĩnh vực nông-lâm-thủy sản theo Nghị định số 31/2022/NĐ-CP của Chính phủ...

Tương tự, Chủ tịch Viforest cũng đề nghị Thủ tướng Chính phủ có chính sách cho doanh nghiệp ngành chế biến gỗ và lâm sản giãn nợ đến hạn từ 6-12 tháng; có gói tín dụng đặc thù từ Ngân hàng Chính sách xã hội để doanh nghiệp trả lương cho công nhân trong năm 2023.

Ngoài ra, Thủ tướng Chính phủ, các bộ, ngành và địa phương sớm cho phép hình thành những trung tâm triển lãm có tầm khu vực và quốc tế đặc biệt như Hà Nội, Đà Nẵng để thúc đẩy quảng bá thương mại sản phẩm. Cạnh đó, cần thay đổi mức hỗ trợ trong chính sách hỗ trợ xúc tiến thương mại cho doanh nghiệp Việt Nam tham gia các hội chợ quốc tế, vì chính sách hỗ trợ hiện nay còn thấp, trong khi hội chợ trong nước hiện có giá 2.000 - 2.200 USD/gian hàng chuẩn; hội chợ thế giới như High Point - Mỹ có giá 3.200 - 3.500 USD/gian hàng tiêu chuẩn.

Tiếp tục hỗ trợ lãi suất 2% đối với doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh

Kết luận hội nghị, Thủ tướng Chính phủ giao Ngân hàng Nhà nước Việt Nam điều hành chính sách để các ngân hàng cho vay, cấp vốn, tiết giảm chi phí, giảm lãi suất vay hỗ trợ cho doanh nghiệp xuất khẩu; hướng tín dụng vào sản xuất kinh doanh, lĩnh vực ưu tiên - bao gồm thủy sản. Tiếp tục thực hiện chính sách hỗ trợ lãi suất 2% đối với doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh trong lĩnh vực nông - lâm - thủy sản theo Nghị định số 31/2022/NĐ-CP của Chính phủ; khẩn trương nghiên cứu, đề xuất cấp có thẩm quyền và triển khai các giải pháp phù hợp về cơ cấu lại nợ, miễn giảm lãi suất, gia hạn nợ…

Khánh Linh