Cận cảnh 112 bản phác thảo mẫu Quốc huy Việt Nam của cố họa sĩ Bùi Trang Chước

Quốc huy Việt Nam là biểu tượng thiêng liêng, tự hào... thể hiện khát vọng mãnh liệt, thiết tha về một nền hòa bình, độc lập, tự do và về một quốc gia phát triển thịnh vượng sánh vai cùng bè bạn quốc tế trên khắp các châu lục.

Quá trình hình thành, ra đời của Quốc huy Việt Nam là câu chuyện đặc biệt gắn liền với lịch sử đất nước và hành trình đấu tranh, bảo vệ dân tộc, đồng thời cũng là câu chuyện đầy thú vị, gắn với cuộc đời, sự nghiệp của người Họa sĩ tài ba Bùi Trang Chước.

Nhân dịp kỷ niệm 78 năm Cách mạng Tháng Tám thành công và Quốc khánh nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam (2/9/1945 - 2/9/2023), Cục Văn thư và Lưu trữ Nhà nước khai mạc trưng bày "Phác thảo mẫu Quốc huy Việt Nam - Họa sĩ Bùi Trang Chước".

Một số hình ảnh về bản "Phác thảo mẫu Quốc huy Việt Nam - Họa sĩ Bùi Trang Chước"

Gần 200 tài liệu lưu trữ về sự ra đời của Quốc huy Việt Nam trong đó có 112 bản gốc phác thảo mẫu vẽ được giới thiệu tới công chúng Thủ đô Hà Nội.

Quá trình hình thành, ra đời của Quốc huy Việt Nam là câu chuyện đặc biệt gắn liền với lịch sử đất nước và hành trình đấu tranh, bảo vệ dân tộc, đồng thời cũng là câu chuyện đầy thú vị, gắn với cuộc đời, sự nghiệp của họa sĩ tài năng Bùi Trang Chước.

Không gian trưng bày “Bảo vật quốc gia - Phác thảo mẫu Quốc huy Việt Nam” được thiết kế trang trọng.

Đây cũng là dịp kỷ niệm 2 năm Bộ sưu tập bản phác thảo mẫu Quốc huy Việt Nam của Họa sĩ Bùi Trang Chước được công nhận là Bảo vật quốc gia theo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ. Đồng thời nhân sự kiện Họa sĩ Bùi Trang Chước được truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh cho ba cụm tác phẩm, trong đó có tác phẩm mẫu Quốc huy Việt Nam, hiện đang nằm tại Trung tâm Lưu trữ quốc gia III, Cục Văn thư và Lưu trữ nhà nước.

Những bản phác thảo mẫu Quốc huy của Họa sĩ Bùi Trang Chước (tức Nguyễn Văn Chước) chính là nguồn gốc, là cơ sở, tiền đề, nền tảng cho Quốc huy chính thức của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa (nay là nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam), đồng thời các bản phác thảo này còn mang những dấu ấn đặc biệt về chủ đề, nội dung, ý nghĩa từng chi tiết tác phẩm, mang âm hưởng, hơi thở của dân tộc trong từng mẫu vẽ và vô cùng phong phú về hình ảnh, màu sắc, độc đáo về hình thức, bố cục, trình bày, giá trị nghệ thuật.

Theo Trung tâm Lưu trữ Quốc gia III, cùng với Quốc ca, Quốc kỳ, Quốc huy Việt Nam là một trong những biểu tượng thiêng liêng, tự hào thể hiện đầy đủ và súc tích về đất nước và con người Việt Nam, về cội nguồn, về ý chí, về truyền thống lịch sử, văn hóa dân tộc Việt Nam.

Thực hiện trưng bày, Ban Tổ chức mong muốn góp phần tôn vinh những biểu tượng dân tộc, phát huy giá trị của tài liệu lưu trữ tiêu biểu, quý hiếm được bảo quản tại Trung tâm, mang đến góc nhìn đa chiều, chân thực về quá trình hình thành Quốc huy Việt Nam, đồng thời thắp lên ngọn lửa niềm tin trong mỗi cá nhân, cống hiến hết mình cho những đam mê tốt đẹp.

Những nét phác thảo đầu tiên họa sĩ Bùi Trang Chước đưa hình ảnh những cây tre, con trâu, bông lúa.

Những hiện vật được Họa sĩ Bùi Trang Chước sử dụng để sáng tác các tác phẩm.

Một số chi tiết phác thảo đầu tiên về Quốc huy Việt Nam.

Phác thảo mẫu Quốc huy: Cá tính Việt Nam với các hình ảnh biểu tượng lịch sử, văn hóa dân tộc.

Phác thảo mẫu Quốc huy: Chùa Một Cột.

Phác thảo mẫu Quốc huy: Cửa đền Hùng Vương.

Sau những lần được đề nghị chỉnh sửa, đến tháng 9/1955, Họa sĩ Bùi Trang Chước đã hoàn thành mẫu Quốc huy cuối cùng gồm 1 bản màu và 2 bản tách màu đen trắng để trình tại kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa I.

Ngày 14/1/1956, Chủ tịch Chính phủ nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ban hành Sắc lệnh số 254-SL v/v ban bố mẫu Quốc huy Việt Nam và được đăng chính thức trên Công báo Việt Nam Dân chủ Cộng hòa số 22 ngày 8/8/1956. Ngày 21/7/1956, Thủ tướng chính phủ ban hành Điều lệ số 973-TTg v/v dùng Quốc huy nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.

Tin và ảnh: Trung Nguyễn