Hỗ trợ doanh nghiệp ứng phó hiệu quả trước thuế đối ứng của Mỹ

Sáng 18/4, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) tổ chức hội thảo “Thuế đối ứng của Mỹ và ứng phó của doanh nghiệp Việt Nam”.

Quang cảnh hội thảo. Ảnh: Phạm Hưng

Trong bối cảnh tình hình kinh tế quốc tế đang có nhiều biến động nhanh và phức tạp, hội thảo là dịp quan trọng để các chuyên gia, nhà quản lý, đại diện hiệp hội, doanh nghiệp (DN) cùng nhau trao đổi, thảo luận, tìm ra các giải pháp hữu hiệu nhằm ứng phó hiệu quả với sắc thuế của Mỹ hiện nay. Qua đó, nâng cao năng lực thích ứng, sức chống chịu và vươn lên mạnh mẽ của nền kinh tế Việt Nam trong chuỗi thương mại toàn cầu.

Ngày 2/4, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã ký ban hành Sắc lệnh Hành pháp áp dụng mức thuế đối ứng mới lên tất cả hàng hóa nhập khẩu từ các quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới. Trong đó, Việt Nam là một trong những quốc gia bị áp mức thuế cao nhất, lên tới 46%. Đây là một bước ngoặt lớn trong chính sách thương mại quốc tế của Mỹ, thể hiện xu hướng bảo hộ, đơn phương và khó lường trong điều hành chính sách thuế quan.

Mặc dù phía Mỹ đã tuyên bố tạm hoãn áp dụng thuế riêng trong vòng 90 ngày để mở đường cho đàm phán, nhưng nguy cơ về thuế đối ứng vẫn đang hiện hữu và rất phức tạp, tiềm ẩn nhiều rủi ro, thách thức lớn đối với DN Việt Nam – đặc biệt là các DN xuất khẩu vào thị trường Mỹ, thị trường chiếm tỷ trọng cao nhất trong kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam.

Chia sẻ tại hội thảo, Chủ tịch VCCI Phạm Tấn Công cho biết, VCCI tổ chức hội thảo với mong muốn cập nhật thông tin chính xác và kịp thời tới cộng đồng DN về các sắc thuế mới của Mỹ; đánh giá tác động đa chiều tới các ngành hàng, DN và nền kinh tế Việt Nam. Đặc biệt, lắng nghe các ý kiến, kiến nghị từ DN để tổng hợp, báo cáo kịp thời lên Chính phủ và các cơ quan chức năng, nhằm đề xuất các giải pháp tháo gỡ khó khăn, hỗ trợ DN ứng phó hiệu quả, bền vững.

Theo rà soát của VCCI, hơn 29% tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam trong năm 2024 là sang thị trường Mỹ, với các mặt hàng chủ lực như: điện tử, dệt may, da giày, gỗ và sản phẩm gỗ, thủy sản, máy móc, thiết bị… Trong đó, nhiều ngành có tỷ trọng xuất khẩu sang Mỹ lên tới trên 40%, thậm chí vượt 50%, như ngành gỗ, dệt may, thiết bị điện tử... Điều này cho thấy, nếu mức thuế đối ứng bị áp dụng, các DN Việt Nam sẽ bị tổn thương nặng nề (mất thị phần, giảm sức cạnh tranh, gián đoạn sản xuất, mất việc làm), ảnh hưởng tới tăng trưởng GDP và ổn định kinh tế vĩ mô.

Không chỉ vậy, Việt Nam còn đối diện với các tác động dây chuyền và chuyển hướng thương mại. Đơn cử, hàng hóa từ các nước bị áp thuế sẽ tìm cách chuyển sang các thị trường khác, trong đó có Việt Nam làm gia tăng cạnh tranh, nguy cơ gian lận thương mại, trung chuyển hàng hóa và bị điều tra chống lẩn tránh thuế.

“Tuy nhiên, trong nguy luôn có cơ. Đây cũng là thời điểm để Việt Nam nhìn lại chiến lược phát triển, nâng cao năng lực nội tại, chủ động thích ứng và định vị lại vai trò của Việt Nam trong chuỗi cung ứng toàn cầu.” – ông Phạm Tấn Công nhấn mạnh.

TS. Cấn Văn Lực - Thành viên Hội đồng Tư vấn Chính sách Tài chính - Tiền tệ quốc gia chia sẻ tại hội thảo. Ảnh: Phạm Hưng

VCCI kiến nghị Chính phủ đối thoại chiến lược với Mỹ ở cấp cao, nhằm đạt được các thỏa thuận song phương, giảm xung đột, minh bạch thông tin, thúc đẩy nhập khẩu từ Mỹ (LNG, nông sản, công nghệ cao…), cân bằng thương mại và tạo niềm tin chính trị.

Các bộ, ngành liên quan thực hiện đa dạng hóa thị trường xuất khẩu và chuỗi cung ứng. Tận dụng hiệu quả các hiệp định tự do (FTA) thế hệ mới như EVFTA, CPTPP, RCEP để mở rộng thị trường tại EU, Canada, Australia…; đồng thời khai thác các thị trường tiềm năng như: Tây Nam Trung Quốc, Trung Đông, Mỹ Latinh và phát triển thị trường nội địa.

Bên cạnh đó, tái cấu trúc chuỗi cung ứng và công nghiệp hỗ trợ: nâng cao tỷ lệ nội địa hóa, kiểm soát chặt chẽ nguồn gốc xuất xứ, phát triển công nghiệp nền tảng như hóa chất, vật liệu mới, logistics, công nghệ cao… nhằm giảm phụ thuộc nhập khẩu và rủi ro thương mại.

Đặc biệt, tham gia chuỗi cung ứng chiến lược của Mỹ: đầu tư vào các trung tâm kỹ thuật bán dẫn, công nghiệp xanh, năng lượng tái tạo để trở thành mắt xích đáng tin cậy thay thế Trung Quốc trong chuỗi giá trị toàn cầu. Ngoài ra, cần nâng cao năng lực thể chế và hạ tầng: cải thiện môi trường đầu tư, minh bạch hóa chính sách, nâng cấp chất lượng nguồn nhân lực và hạ tầng logistics để DN có thể cạnh tranh hiệu quả và phát triển bền vững.

Phạm Hưng