Dịch tả lợn châu Phi đe dọa biên giới Pháp: Nghi vấn rò rỉ từ phòng thí nghiệm

Dịch tả lợn châu Phi (ASF) là một loại virus không gây hại cho con người nhưng lại có tỷ lệ tử vong gần như tuyệt đối đối với lợn nuôi và lợn rừng. Hiện, dịch bệnh này tiếp tục lan rộng ở vùng Catalonia, Tây Ban Nha, với ổ dịch cách trang trại lợn gần nhất của Pháp chỉ 120 km.

Tính từ ngày 28/11, đã có 13 trường hợp mắc mới Dịch tả lợn châu Phi được ghi nhận tại Tây Ban Nha - Ảnh: L'Independant

Tính từ ngày 28/11, đã có 13 trường hợp mắc mới được ghi nhận tại Tây Ban Nha. Dù chưa phát hiện ca bệnh nào tại Pháp, nhưng nông dân ở vùng Pyréneés-Orientales đang hết sức lo lắng về nguy cơ virus xâm nhập. Nếu bị ảnh hưởng, Pháp sẽ mất đi vị thế quốc gia không có dịch bệnh, buộc phải ngừng xuất khẩu động vật và các sản phẩm thịt lợn sang các nước EU cũng như các thị trường khác, gây thiệt hại kinh tế nghiêm trọng cho ngành chăn nuôi nước này.

Để ngăn chặn nguy cơ virus xâm nhập vào lãnh thổ thông qua vật chủ trung gian là lợn rừng, chính quyền Pháp đã triển khai các biện pháp kiểm soát mạnh mẽ đối với quần thể lợn rừng. Một chiến dịch săn bắt quy mô lớn đã được triển khai nhằm giảm đáng kể số lượng loài động vật vốn có khả năng di chuyển tự do qua biên giới và được coi là nguồn lây lan chính của dịch bệnh. Để khuyến khích sự tham gia của thợ săn địa phương, chính quyền đã công bố mức thưởng từ 30 đến 55 euro (từ 900.000 đến 1.700.000 đồng) cho mỗi con lợn rừng bị tiêu diệt, tùy thuộc vào từng khu vực và quy định cụ thể. Ngoài yếu tố kinh tế, biện pháp này còn nhằm xây dựng “hàng rào phòng thủ” sinh học, hạn chế tối đa sự tiếp xúc giữa lợn rừng nhiễm bệnh và các trang trại lợn nuôi.

Sự xuất hiện đột ngột của virus ASF tại khu vực sát biên giới Pháp không chỉ khiến ngành chăn nuôi hoang mang mà còn làm dấy lên nhiều tranh cãi về nguồn gốc lây nhiễm. Hiện nay, cơ quan chức năng Tây Ban Nha đưa ra giả thuyết đáng lo ngại về sự cố an toàn sinh học, không loại trừ khả năng virus đã thoát ra từ một phòng thí nghiệm. Ổ dịch này xuất hiện biệt lập, cách xa các vùng dịch đã biết trước đó ở Đông Âu, Đức hay miền Bắc Italia. Theo quy luật tự nhiên, lợn rừng nhiễm bệnh thường di chuyển chậm và lây lan qua biên giới đất liền, nên việc virus “nhảy cóc” hàng trăm km để xuất hiện tại đây cho thấy có thể có sự can thiệp của con người hoặc yếu tố kỹ thuật.

Bên cạnh đó, khu vực phát hiện ổ dịch nằm gần các trung tâm nghiên cứu thú y, nơi lưu giữ mẫu virus ASF để phục vụ nghiên cứu vắc-xin hoặc xét nghiệm. Nếu không có bằng chứng về các cuộc vận chuyển lợn hoặc sản phẩm thịt nhiễm bệnh, giả thuyết “lỗi kỹ thuật” từ phòng thí nghiệm sẽ trở thành nghi phạm chính. Nếu giả thuyết này được xác nhận, đây sẽ là một vụ bê bối nghiêm trọng về an toàn sinh học, làm thay đổi hoàn toàn tính chất của đợt bùng phát dịch từ “thiên tai” sang “nhân tai”.

Trong khi Tây Ban Nha đang khẩn trương điều tra nguồn gốc vụ việc, Pháp cũng đồng thời chạy đua với thời gian để bảo vệ ngành thịt lợn trị giá hàng tỷ đô la của châu Âu khỏi nguy cơ sụp đổ do loại virus chưa có thuốc đặc trị này.

Anh Tuấn /VOV-Paris