Cầu Trà Khúc 1 thể hiện khát vọng đổi mới, vươn lên của Quảng Ngãi

UBND tỉnh Quảng Ngãi thống nhất với phương án do chủ đầu tư đề xuất.

Chiều 31/8, UBND tỉnh Quảng Ngãi đã tổ chức cuộc họp để nghe và cho ý kiến về việc phê duyệt kết quả thi tuyển phương án thiết kế kiến trúc công trình Cầu Trà Khúc 1.

Theo Báo cáo của Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông tỉnh Quảng Ngãi – Chủ đầu tư dự án, sau khi công trình được Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi quyết định tổ chức thi tuyển phương án thiết kế kiến trúc, đơn vị đã tích triển khai thực hiện các bước theo đúng quy định.

Kết quả, Hội đồng thi tuyển phương án thiết kế kiến trúc công trình cầu Trà Khúc 1 đã nhận được tổng cộng 8 phương án dự thi của 6 đơn vị trong cả nước tham gia (Có 2 đơn vị tham gia 2 phương án).

Ngày 24/3/2023, Hội đồng với 11 chuyên gia, do Tiến sỹ, Kiến trúc sư Phan Đăng Sơn - Chủ tịch Hội Kiến trúc sư Việt Nam làm Chủ tịch đã tiến hành họp chấm vòng 1 và chọn ra 3 phương án vào vòng trong theo đúng Quy chế thi tuyển đã được phê duyệt.

Hội đồng thi tuyển do Tiến sỹ, Kiến trúc sư Phan Đăng Sơn - Chủ tịch Hội Kiến trúc sư Việt Nam làm Chủ tịch tiến hành chấm 2 vòng để lựa chọn các phương án đạt giải.

Ngày 13/4/2023, Hội đồng tiến hành họp chấm vòng 2. Tại vòng chấm này, Hội đồng nghe tác giả 3 phương án báo cáo, chất vấn tác giả và tiếp tục phân tích, đánh giá chi tiết cả 3 phương án và tiến hành bỏ phiếu lựa chọn kết quả.

Phương án kiến trúc cầu Trà Khúc 1 được UBND tỉnh Quảng Ngãi lựa chọn triển khai xây dựng.

Theo đó, Hội đồng chọn được 1 giải nhất, 1 giải nhì và 1 giải Ba. Cụ thể, giải nhất cuộc thi đã thuộc về phương án mang mã số VT0001 (Dấu ấn sông Trà) của Công ty Cổ phần Tư vấn đầu tư xây dựng công trình giao thông 1. Giải nhì là phương án mang mã số CH3939 (Giai điệu xứ Quảng) của Công ty TNHH CHODAI & KISO-JIBAN Việt Nam. Cuối cùng là phương án mang mã số TB1029 (Thiên Bút) do Công ty TNHH Tư vấn và Xây dựng Quốc tế An Phúc thực hiện đạt giải ba.

Phương án “Dấu ấn Sông Trà” có thiết kế nổi bật, mang tính biểu tượng gắn liền với Quảng Ngãi.

Hình ảnh bờ xe nước được tái hiện giữ lòng Sông Trà…

…nhưng mang một dáng dấp hiện đại, hòa cùng nhịp phát triển của thời đại.

Đầu cầu phía Bắc được đề xuất dịch về phía Đông, dưới khách sạn Mỹ Trà, đấu nối vào nút giao với đường Hoàng Sa.

Ý tưởng này được đánh giá là táo bạo.

Theo kết quả được lựa chọn, so với tổng mức đầu tư dự án cầu Trà Khúc 1 được duyệt là 1.495 tỷ đồng, thì phương án đạt giải nhất (2.239 tỷ đồng) và phương án giải ba (2.262 tỷ đồng) đã “vượt” tổng mức. Chỉ có phương án đạt giải nhì (1.476 tỷ đồng) là đảm bảo so với tổng mức đầu tư được duyệt.

Căn cứ khoản 3, Điều 81 Luật Xây dựng ngày 18/6/2014, tác giả của thiết kế kiến trúc công trình xây dựng khi trúng tuyển hoặc được tuyển chọn được bảo hộ quyền tác giả, được ưu tiên lựa chọn để lập dự án đầu tư xây dựng và thiết kế xây dựng khi có đủ điều kiện năng lực. Tuy nhiên, vì phương án kiến trúc đạt giải nhất có tổng mức đầu tư lớn hơn tổng mức đầu tư được duyệt, nên chủ đầu tư đã tiến hành đề xuất 2 phương án để cấp có thẩm quyền lựa chọn và quyết định.

“Giải phóng” khách sạn Mỹ Trà, giữ lại cây đa Sơn Tịnh và hình thành công viên cảnh quan đối xứng với Công viên núi Long Đầu là giải pháp sẽ được thực hiện tại đầu cầu phía Bắc.

Trong đó, phương án thứ nhất được đưa ra là chọn phương án kiến trúc đạt giải nhất làm phương án đầu tư và đề xuất tác giả có giải pháp cải tiến để tiết giảm tối đa về chi phí. Trường hợp sau khi tiết giảm vẫn vượt tổng mức đầu tư được duyệt thì chủ đầu tư phối hợp với các cơ quan liên quan tham mưu UBND tỉnh Quảng Ngãi xem xét trình cấp có thẩm quyền điều chỉnh tổng mức đầu tư được duyệt.

Phương án thứ 2 được tính tới là chọn phương án kiến trúc đạt giải nhì làm phương án đầu tư và đề xuất tác giả cải tiến lại phương án trên cơ sở các ưu điểm của 2 phương án còn lại như: Lựa chọn hướng tuyến và giải pháp giao thông hai nút giao đầu cầu như phương án 1.

Thực hiện vai trò là đơn vị được giao nhiệm vụ làm chủ đầu tư dự án, Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông tỉnh Quảng Ngãi đã tập trung tiếp thu, làm rõ và phân tích để đưa ra ưu, nhược điểm cụ thể của từng phương án.

Đại diện chủ đầu tư cho rằng, để tạo điểm nhấn không gian kiến trúc cảnh quan, cũng như kiến tạo biểu tượng riêng cho thành phố Quảng Ngãi nói riêng và cả tỉnh nói chung trong tương lai, đơn vị đề xuất lựa chọn phương án đạt giải nhất trong đợt thi tuyển vừa qua để xây dựng lại cầu Trà Khúc 1.

Một nút giao khác mức sẽ được xây dựng ở đầu cầu phía Nam, tránh xung đột giao thông tại nút Cầu Trà Khúc 1 - Công viên Ba Tơ – Đường Tôn Đức Thắng.

Theo đó, phương án “Dấu ấn sông Trà” có ý tưởng thiết kế với 3 vòng tròn nối tiếp nhau tạo hình tượng bờ xe nước giữa sông Trà Khúc là phương án thiết kế nổi bật, mang tính biểu tượng, gắn với lịch sử hình thành và phát triển của địa phương. Khi phương án này được lựa chọn để trao giải nhất cuộc thi đã nhận được nhiều lời khen, cũng như sự đồng tình, ủng hộ của dư luận và đông đảo các tầng lớp nhân dân tỉnh nhà.

Cụ thể, phương án “Dấu ấn sông Trà” có hình dáng kiến trúc sử dụng kết cấu nhịp cầu chính dạng dây võng 1 mặt phẳng dây, 3 nhịp chính dài 186m, nhịp biên dài 60m, tổng chiều dài cầu 594,6m; mặt cắt ngang cầu rộng 28m, tại vị trí trụ rộng 58,46m. Bao gồm 4 làn xe cơ giới, 2 làn hỗn hợp và vỉa hè, đài vọng cảnh. Hướng tuyến điều chỉnh lệch khoảng 11 về phía Đông so với cầu cũ (với điểm đầu tại vị trí phía dưới khách sạn Mỹ Trà hiện hữu và điểm cuối tại nút giao các đường Quang Trung - Bà Triệu - Hai Bà Trưng).

Cầu Trà Khúc 1 bắc qua sông Trà Khúc đoạn chảy qua trung tâm thành phố Quảng Ngãi – Nằm trên tuyến đường thiên lý Bắc Nam – Quốc lộ 1 cũ.

Cầu hiện hữu đã xuống cấp nghiêm trọng sau hơn 60 năm sử dụng.

Phương án này có ưu điểm là mang được tính độc đáo, tính biểu tượng riêng, gắn kết ý nghĩa vùng miền đậm đà, không bị trùng lắp với các kiến trúc cầu hiện có trong và ngoài nước. Hơn nữa, hình tượng “đàn xe nước’’ gợi nhớ được một nét văn hóa cực kỳ đặc sắc về trí thông minh, bản ngã quật cường của người dân xứ Quảng.

Về quy hoạch tổng thể, phương án này có đề xuất di chuyển hướng tuyến cầu là ý tưởng táo bạo và hợp lý. Việc dịch chuyển này sẽ kết hợp tạo được tuyến song song giữa hai cầu Trà Khúc 1 và Trà Khúc 2, đặt vuông góc với dòng chảy là phù hợp về khai thác luồng giao thông thủy thuận lợi và tạo cảnh quan tốt. Nút giao phía Bắc (hiện trạng) giữ lại cây đa lịch sử, kết hợp tạo công viên cảnh quan thoáng đãng, thẩm mỹ là giải pháp rất thỏa đáng cho tầm nhìn tương lai. Hơn nữa, phương án này còn giảm chi phí giải phóng mặt bằng so với các phương án đi theo tuyến cầu cũ. Chiều dài cầu chính ngắn nhất, đồng thời tổ chức xây dựng thuận lợi, ít ảnh hưởng đến giao thông hiện hữu.

Trước đây, cầu Trà Khúc 1 nối thị trấn Sơn Tịnh ở bờ Bắc với thành phố Quảng Ngãi ở bờ Nam. Đầu năm 2014, sau điều chỉnh địa giới hành chính, cầu nằm hoàn toàn trên địa phận thành phố Quảng Ngãi.

Tại cuộc họp, sau khi nghe đại diện chủ đầu tư trình bày báo cáo, Chủ tịch Hội đồng thi tuyển phương án kiến trúc nêu quan điểm; đồng thời các thành phần dự họp là các Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi và đại diện lãnh đạo các Sở, ngành, địa phương tham gia ý kiến, góp ý và hoàn thiện, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi Đặng Văn Minh thống nhất với việc lựa chọn phương án đạt giải nhất “Dấu ấn sông Trà” để xây dựng cầu Trà Khúc 1 như đề xuất của chủ đầu tư.

Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi yêu cầu Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông tỉnh Quảng Ngãi tập trung hoàn thiện các bước tiếp theo bám sát tiến độ đề ra, quá trình triển khai dự án đảm bảo tuân thủ tất cả các quy định của pháp luật hiện hành.

Cầu Trà Khúc 1 được xây dựng cách đây gần 60 năm, với kết cấu dầm thép liên hợp, bề rộng mặt cầu phần xe chạy rất nhỏ (chỉ 7,5m) nên việc đi lại của người và phương tiện gặp rất nhiều khó khăn. Nghiêm trọng hơn, qua thời gian dài sử dụng, hiện nay cầu cũ đã xuống cấp nghiêm trọng, đặc biệt là hệ thống móng cọc bê tông. Tỉnh Quảng Ngãi quyết định đầu tư xây dựng lại cầu Trà Khúc 1 nhằm từng bước hoàn thiện mạng lưới giao thông trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi theo đúng quy hoạch được duyệt, cải thiện năng lực vận tải, kết nối giao thông từ cửa ngõ phía Bắc vào trung tâm thành phố Quảng Ngãi. Cũng như thúc đẩy, mở rộng và phát triển không gian đô thị hai bên sông Trà Khúc, tạo điểm nhấn không gian kiến trúc cảnh quan, xây dựng biểu tượng cho thành phố Quảng Ngãi… từ đó thay đổi diện mạo và kiến thiết tầm vóc cho đô thị này trong tương lai. Dự án được HĐND tỉnh Quảng Ngãi phê duyệt chủ trương đầu tư tại Nghị quyết số 46/NQ-HĐND ngày 30/9/2022, tại Kỳ họp thứ 10, HĐND tỉnh Quảng Ngãi khóa XIII. Theo đó, dự án có quy mô dài khoảng 850m, bề rộng cầu khoảng 27m, gồm 4 làn xe cơ giới, 2 làn xe thô sơ, dải phân cách, lề bộ hành, dải an toàn, thoát nước, điện chiếu sáng… Thuộc nhóm B, tổng mức đầu tư 1.495 tỷ đồng, sử dụng vốn ngân sách tỉnh Quảng Ngãi (Xây dựng cơ bản tập trung, vượt thu, khai thác quỹ đất). Thời gian thực hiện dự án từ năm 2023 - 2027, trong đó, giai đoạn 2023 – 2025 chuẩn bị đầu tư, giai đoạn 2026 – 2027 thực hiện đầu tư xây dựng. Hiện nay đã có 6 cây cầu bắc qua sông Trà Khúc, gồm: Cổ Lũy, Trà Khúc 2, Trà Khúc 1, Thạch Bích, cầu đường sắt Trường Xuân, cầu Trà Khúc thuộc tuyến cao tốc Đà Nẵng – Quảng Ngãi. Cầu Trà Khúc 3 nối hai huyện Sơn Tịnh và Tư Nghĩa là cây cầu thứ 7 bắc qua con sông này, hiện đang được xây dựng, dự kiến hoàn thành trong vài năm tới. Bên cạnh đó là hạng mục cầu của công trình thủy lợi kết hợp giao thông – Đập dâng hạ lưu sông Trà Khúc đang được hoàn thiện.

Lê Danh