Ý tưởng khởi nghiệp từ bài thuốc của Thái Y viện

Nhóm học sinh Trường THPT Phú Bài với các sản phẩm trị hô hấp từ bài thuốc của Thái Y viện Triều Nguyễn

Điều trị hô hấp từ dược liệu

Cuộc thi “Học sinh, sinh viên với ý tưởng khởi nghiệp” lần thứ VII do Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) tổ chức vừa công bố các dự án vào chung kết. Dự án “Sản phẩm trà, cốm và viên ngậm từ bài thuốc Kim thủy lục quân của Thái Y viện Triều Nguyễn hỗ trợ điều trị các vấn đề về hô hấp” của học sinh Trường THPT Phú Bài là một trong 30 dự án, ý tưởng của học sinh trung học cơ sở, trung học phổ thông toàn quốc vào vòng chung kết cuộc thi.

Dự án trên do nhóm học sinh: Nguyễn Vĩnh Phúc (lớp 12B1), Trần Đặng Minh Tâm (lớp 12B4), Hoàng Ngọc Bảo Trâm (lớp 11B5), Hoàng Thảo Nguyên (lớp 10B3) và Lê Thị Tâm Nguyên (lớp 10B3) thực hiện. Các em mang đến cuộc thi các sản phẩm trà túi lọc, cốm hòa tan và viên ngậm từ bài thuốc Kim thủy lục quân của Thái Y viện Triều Nguyễn. Đây là những sản phẩm có tác dụng hỗ trợ điều trị, phòng ngừa các vấn đề về hô hấp, đáp ứng các chỉ tiêu quy định về cốm hòa tan và viên ngậm, có thể ứng dụng để sản xuất, kinh doanh nhằm mang lại hiệu quả kinh tế.

Bài thuốc sử dụng các nguyên liệu quý, như: Thục địa, quy thân, đương quy, bán hạ, bối mẫu... được phối hợp theo nguyên tắc âm dương, ngũ hành. Điều này giúp cân bằng cơ thể từ bên trong, khác biệt so với các sản phẩm dược liệu thông thường.

Nhóm học sinh thực hiện đề tài dưới sự số vấn khoa học của Nhà giáo Ưu tú, Thạc sĩ Phan Tấn Tô, Phó Chủ tịch Hội Đông y TP. Huế và bác sĩ Lê Công Danh, Bệnh viện Y học cổ truyền TP. Huế. Hai ông đã hướng dẫn và hỗ trợ các em học sinh chọn lọc nguồn dược liệu và tiến hành các bước bào chế sản phẩm. Quy trình bào chế các sản phẩm trà, cốm hòa tan và viên ngậm được thực hiện chặt chẽ. Trước tiên là điều chế cao đặc Kim thủy lục quân. Tiếp đó là xây dựng công thức, quy trình bào chế cốm hòa tan và viên ngậm từ cao Kim thủy lục quân…

Dự án đã nghiên cứu thành công quy trình chiết cao đặc từ bài thuốc Kim thủy lục quân của Thái Y viện Triều Nguyễn với những yếu tố nhiệt độ, số lần chiết, thời gian chiết sao cho hàm lượng saponin thu được là tối ưu nhất. Saponin có trong cao đặc là hợp chất quyết định khả năng hỗ trợ trong điều trị các triệu chứng ho, cảm. Kết quả cho thấy sản phẩm của đề tài hoàn toàn đáp ứng các chỉ tiêu lý hóa, vi sinh... cần có.

Kế thừa truyền thống

Chia sẻ lý do nghiên cứu và thực hiện đề tài này, Nguyễn Vĩnh Phúc cho hay, thời tiết diễn biến thất thường và những ảnh hưởng của dịch cúm khiến nhiều người bị ho, khàn tiếng, mệt mỏi, uể oải, giấc ngủ không yên... Khi tìm hiểu, chúng em được biết, trong kho tàng bài thuốc của Thái Y viện Triều Nguyễn, bài thuốc “Kim thủy lục quân” có tác dụng tuyên phế, chỉ khái, lợi hầu, khai âm (thanh), chủ trị ho do cảm, khan tiếng và mất tiếng. Tuy nhiên, bài thuốc này hiện vẫn chỉ được sử dụng ở dạng thuốc thang. Việc sắc thuốc tốn nhiều thời gian và gây khó khăn cho người dùng nên dù đã được phục dựng, nhưng bài thuốc vẫn chưa được sử dụng phổ biến. Chúng em nghĩ, nên có một sản phẩm vừa đáp ứng được các yêu cầu về chất lượng vừa an toàn, tiện lợi cho người sử dụng mà ít mang lại tác dụng phụ. Trong đó, trà, cốm hòa tan hay viên ngậm là những dạng bào chế đơn giản, thỏa mãn được những yêu cầu trên.

Bào chế trà túi lọc, cốm hòa tan và viên ngậm từ cao đặc là phương thức mới trong việc sử dụng cao. Bài thuốc sử dụng các dược liệu quen thuộc, dễ tìm như phục linh, cát cánh, cam thảo với trữ lượng dồi dào tại Việt Nam. Điều này tạo thuận lợi cho việc sản xuất quy mô lớn, đáp ứng nhu cầu thị trường mà không phụ thuộc vào nguyên liệu nhập khẩu. Sản phẩm được phân liều sẵn, hương vị ổn định, lành tính, phù hợp với cả trẻ em và người lớn.

Theo đánh giá của cô giáo hướng dẫn Lê Thị Thu Hồng, giáo viên Trường THPT Phú Bài, đề tài đề cao việc phát huy giá trị tinh hoa y học cổ truyền Triều Nguyễn nói riêng, tinh hoa Huế nói chung. Quy trình sản xuất sản phẩm đơn giản, phù hợp với cuộc sống hiện đại. Sản phẩm của dự án có thể đưa trực tiếp vào dây chuyền sản xuất công nghiệp nhằm mang lại hiệu quả kinh tế.

Bài, ảnh: MINH HIỀN