Xuất khẩu tôm có mức tăng trưởng cao nhất 3 năm

Theo Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), 9 tháng đầu năm 2025, kim ngạch xuất khẩu tôm của Việt Nam đạt hơn 3,4 tỷ USD. Động lực tăng trưởng 22% so với cùng kỳ chủ yếu đến từ sự phục hồi nhu cầu tại các thị trường lớn như Trung Quốc, Mỹ, EU và khối CPTPP, cùng với khả năng thích ứng linh hoạt của doanh nghiệp trong cơ cấu sản phẩm và thị trường.

Tôm chân trắng tiếp tục là sản phẩm xuất khẩu chủ lực với kim ngạch hơn 2,2 tỷ USD, chiếm 65% tổng giá trị xuất khẩu, tăng 9% so với cùng kỳ. Trong đó, nhóm tôm chân trắng chế biến (HS16) đạt gần một tỷ USD, tăng 12% YoY.

Tôm sú xuất khẩu đạt 343 triệu USD, tăng nhẹ 2% YoY, nhờ nhu cầu ổn định từ Nhật Bản và Trung Quốc ở phân khúc tôm size lớn, tôm sinh thái.

Đáng chú ý, tôm loại khác (bao gồm tôm hùm, tôm mũ ni...) tăng mạnh 91% YoY, đạt gần 870 triệu USD. Điều này phản ánh xu hướng mở rộng danh mục sản phẩm và nhu cầu cao ở Trung Quốc, EU và các nước có thu nhập cao.

Trung Quốc & Hong Kong tiếp tục là điểm sáng khi đạt 966 triệu USD, tăng 65% so với cùng kỳ và chiếm gần 30% tổng kim ngạch. Thị trường này tăng nhập sản phẩm thuộc phân khúc tôm sống, tôm hùm và sản phẩm cao cấp. Tuy nhiên, theo các doanh nghiệp, tồn kho nhập khẩu tại Trung Quốc đang tăng nhanh, báo hiệu khả năng điều chỉnh lượng nhập trong quý 4/2025.

Mỹ duy trì vị thế là thị trường lớn thứ ba với tôm xuất khẩu của Việt Nam, đạt 587 triệu USD, tăng nhẹ 4% YoY. Mặc dù nhu cầu tiêu thụ cải thiện nhưng ngành tôm Việt đang chịu áp lực lớn từ nguy cơ bị áp thuế chống bán phá giá sẽ được công bố cuối năm nay. Do đó, các doanh nghiệp xuất khẩu sang Mỹ đang thận trọng hơn trong ký kết hợp đồng dài hạn, đồng thời tăng tỷ trọng đơn hàng sang EU và châu Á để giảm rủi ro.

Khối CPTPP đạt gần 941 triệu USD kim ngạch xuất khẩu tôm, tăng 34% YoY, nhờ kết quả tích cực tại Nhật Bản, Australia và Canada. Nhật Bản tiếp tục dẫn đầu trong khối với 426 triệu USD, chiếm 12% tổng kim ngạch, phản ánh nhu cầu ổn định với các sản phẩm chế biến tiện lợi và đạt chuẩn bền vững.

Tại EU, kim ngạch xuất khẩu tôm đạt 434 triệu USD, tăng 21% so với cùng kỳ. Đức, Bỉ và Hà Lan là các thị trường tăng mạnh, với mức tăng từ 6 - 28%. Nhu cầu đối với sản phẩm có chứng nhận ASC, hữu cơ, hoặc carbon thấp đang giúp doanh nghiệp Việt mở rộng chỗ đứng trong các chuỗi siêu thị cao cấp.

Các thị trường Hàn Quốc, Đài Loan (Trung Quốc) cũng ghi nhận tăng trưởng hai con số (lần lượt 13% và 36%), trong khi Nga và Canada có xu hướng chững lại.

Sau khi đạt mức tăng trưởng 9 tháng mạnh nhất trong 3 năm trở lại đây, VASEP dự báo, xuất khẩu tôm trong quý cuối năm 2025 sẽ điều chỉnh giảm do những thách thức trong xuất khẩu tôm sang Mỹ. Tuy nhiên, sự kiện tôm Indonesia bị siết xuất khẩu sang Mỹ đang mở ra cơ hội ngắn hạn cho Việt Nam. Bên cạnh đó, việc Ecuador dồn hàng sang Trung Quốc khiến các thị trường khác như Nhật Bản, EU, Hàn Quốc ít chịu áp lực nguồn cung hơn - tạo điều kiện cho tôm Việt duy trì giá cao trong quý 4/2025.

Ngược lại, áp lực cạnh tranh năm 2026 dự kiến sẽ tăng trở lại khi các đối thủ điều chỉnh chính sách. Việc duy trì năng lực cạnh tranh sẽ phụ thuộc vào khả năng chuyển đổi xanh, số hóa chuỗi cung ứng và đầu tư sản phẩm giá trị gia tăng của Việt Nam, theo VASEP.

Dương Anh