Vụ Xuyên Việt Oil: Trách nhiệm của Phó Cục trưởng thuộc Bộ Tài chính trong việc thất thoát Quỹ BOG

Lập khống 81 báo cáo để "qua mặt" liên bộ trong việc quản lý Quỹ BOG

Ngày 20/11, TAND Tp.HCM đưa ra xét xử vụ án xảy ra tại Công ty TNHH Thương mại Vận tải và Du lịch Xuyên Việt Oil (gọi tắt là Xuyên Việt Oil).

Các bị cáo trong vụ Xuyên Việt Oil tại phiên tòa ngày 20/11.

Trong vụ án này, ngoài các bị cáo thuộc Xuyên Việt Oil, cán bộ tại Bộ Công Thương, Cục Thuế Tp.HCM bị truy tố, xét xử, cáo trạng còn nhắc đến sai phạm của cán bộ thuộc Bộ Tài chính khi đã nhận hối lộ từ Mai Thị Hồng Hạnh (cựu Chủ tịch, kiêm Giám đốc Xuyên Việt Oil) để bỏ qua sai phạm liên quan đến Quỹ Bình ổn giá (gọi tắt là Quỹ BOG) của Xuyên Việt Oil.

Xuyên Việt Oil được Bộ Công Thương cấp Giấy phép kinh doanh xuất khẩu, nhập khẩu xăng dầu số 09/GPXD-BCT (thời hạn 5 năm, từ ngày 22/8/2016 đến ngày 22/8/2021), qua đó trở thành thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu.

Ngày 19/11/2021, Xuyên Việt Oil được Bộ Công Thương cấp lại Giấy phép kinh doanh xuất khẩu, nhập khẩu xăng dầu số 55/GPXD-BCT (thời hạn 5 năm, từ ngày 19/11/2021 đến ngày 19/11/2026).

Sau khi được cấp Giấy phép làm thương nhân đầu mối xăng dầu, lợi dụng việc được Nhà nước giao thu hộ tiền Quỹ BOG và quản lý, sử dụng tiền Quỹ BOG tại Xuyên Việt Oil, Mai Thị Hồng Hạnh đã vi phạm các quy định của pháp luật về trích lập, quản lý và sử dụng Quỹ BOG.

Theo đó, Mai Thị Hồng Hạnh không chỉ đạo nhân viên công ty thực hiện các quy định của pháp luật về trích lập Quỹ BOG theo thông báo điều hành kinh doanh xăng dầu của Bộ Công Thương.

Hạnh trao đổi, chỉ đạo Nguyễn Thị Như Phương (Phó Giám đốc, theo dõi tài khoản của Xuyên Việt Oil) không trích lập Quỹ BOG đầy đủ, không thực hiện kết chuyển tiền Quỹ BOG vào tài khoản Xuyên Việt Oil theo quy định mà chuyển tiền từ Xuyên Việt Oil (trong đó có tiền Quỹ BOG thu từ người tiêu dùng) vào tài khoản cá nhân của Hạnh, để Hạnh sử dụng vào mục đích cá nhân, nên Quỹ BOG có số dư không đúng theo quy định, gây thất thoát tài sản nhà nước đồng thời báo cáo Bộ Tài chính, Bộ Công Thương không đúng số dư thực tế Quỹ BOG.

Từ tháng 10/2016 đến tháng 6/2023, để đối phó với hoạt động thanh tra, kiểm tra, theo dõi, giám sát của các cơ quan quản lý (Bộ Tài chính, Bộ Công Thương); Mai Thị Hồng Hạnh đã chỉ đạo nhân viên kế toán lập 81 báo cáo tình hình trích lập, sử dụng Quỹ BOG theo định kỳ hàng tháng và gửi đến Bộ Công Thương, Bộ Tài chính để báo cáo số dư Quỹ BOG.

Trong đó, báo cáo số dư đầu kỳ, số dư cuối kỳ, số trích lập trong kỳ, số sử dụng trong kỳ, số dư cuối kỳ đúng với số tiền phải trích lập theo doanh thu bán hàng. Tuy nhiên, số dư thực tế trong báo cáo không đúng với số dư phát sinh có trong tài khoản Quỹ BOG tại thời điểm lập báo cáo.

Tháng 5/2023, trên cơ sở chỉ đạo của Mai Thị Hồng Hạnh, Nguyễn Thị Như Phương tiếp tục ký Công văn đề ngày 31/5/2023 gửi Vụ Thị trường trong nước Bộ Công Thương (viết tắt là: Vụ TTTN) báo cáo số dư Quỹ BOG tính đến ngày 31/5/2023 là 219 tỷ đồng, nhưng tổng số dư thực tế trong 3 tài khoản Quỹ BOG mà Xuyên Việt Oil báo cáo với liên Bộ Tài chính - Bộ Công Thương chỉ có hơn 2 triệu đồng.

Ngày 11/8/2023, Bộ Công Thương ra Quyết định số 2081/QĐ-BCT về việc thu hồi Giấy phép kinh doanh xuất khẩu, nhập khẩu xăng dầu của Xuyên Việt Oil và yêu cầu Giám đốc Xuyên Việt Oil (Mai Thị Hồng Hạnh) có trách nhiệm chuyển nộp ngay toàn bộ số tiền Quỹ BOG tại doanh nghiệp vào ngân sách Nhà nước theo quy định.

Tuy nhiên, Mai Thị Hồng Hạnh không còn khả năng hoàn trả lại cho ngân sách Nhà nước, gây thất thoát hơn 219 tỷ đồng.

Trách nhiệm của Phó Cục trưởng Cục Quản lý giá Đặng Công Khôi

Bị cáo Đặng Công Khôi là Phó Cục trưởng Cục Quản lý giá Bộ Tài chính (viết tắt là Cục QLG) có nhiệm vụ, quyền hạn kiểm tra, giám sát Quỹ BOG tại các doanh nghiệp là thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu, trong đó có Xuyên Việt Oil.

Theo quy định của pháp luật, Cục QLG Bộ Tài chính là cơ quan Nhà nước có chức năng, nhiệm vụ quản lý Nhà nước về theo dõi, kiểm tra, giám sát thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu trong việc trích lập, sử dụng, quản lý Quỹ BOG, quy định tại: Nghị định số 83, Nghị định số 95, Thông tư liên tịch 39/2014/TTLT-BCT-BTC ngày 29/10/2014 của Bộ Tài chính và Bộ Công Thương; Thông tư số 103/2021/TT-BTC ngày 18/11/2021 của Bộ Tài chính.

Từ năm 2016, căn cứ quy định của pháp luật và phân công của lãnh đạo Cục QLG, Phòng Giá hàng tư liệu sản xuất là đơn vị thuộc Cục QLG, được phân công chức năng, nhiệm vụ quản lý, kiểm tra, giám sát thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu trong việc chấp hành quy định của pháp luật đối với việc trích lập, sử dụng và quản lý Quỹ BOG.

Từ tháng 10/2017 đến tháng 9/2022, Đặng Công Khôi là Phó Cục trưởng, chịu trách nhiệm chỉ đạo Phòng Giá hàng tư liệu sản xuất thực hiện việc kiểm tra, giám sát Quỹ BOG xăng dầu để tại các doanh nghiệp làm thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu; trong đó, có Xuyên Việt Oil.

Tuy nhiên, từ tháng 10/2017 đến đầu năm 2023, Xuyên Việt Oil và ngân hàng không thực hiện gửi sao kê tài khoản Quỹ BOG đến Cục QLG theo quy định.

Mặc dù, được bà Trần Thị Mỹ Dung (lãnh đạo Phòng Giá hàng tư liệu sản xuất) và ông Vũ Quang Hà (Chuyên viên phụ trách theo dõi Quỹ BOG) báo cáo, nhưng Đặng Công Khôi không chỉ đạo áp dụng biện pháp xử lý kịp thời, không nhắc nhở Công ty Xuyên Việt Oil chấp hành đúng quy định của pháp luật. Qua đó, đã gián tiếp tạo điều kiện cho Mai Thị Hồng Hạnh chiếm dụng, sử dụng trái phép số tiền Quỹ BOG phải trích nộp vào tài khoản Quỹ BOG.

Ngoài ra, năm 2021, khi làm Trưởng đoàn kiểm tra thực tế tình hình thực hiện trích lập, sử dụng Quỹ BOG xăng dầu của Bộ Tài chính tại Xuyên Việt Oil, Đặng Công Khôi biết rõ các sai phạm trong việc quản lý Quỹ BOG tại Xuyên Việt Oil.

Tuy nhiên, do được Mai Thị Hồng Hạnh chi tiền hối lộ, nên Đặng Công Khôi đã không chỉ đạo, đề xuất áp dụng biện pháp xử lý kịp thời đối với Xuyên Việt Oil để ngăn chặn hành vi làm trái quy định pháp luật của Mai Thị Hồng Hạnh và đồng phạm, dẫn đến gây thất thoát tài sản của Nhà nước.

Cụ thể, ngày 25/3/2021, Đặng Công Khôi làm Trưởng đoàn kiểm tra tại Xuyên Việt Oil và phát hiện công ty này không thực hiện việc nộp tiền vào Quỹ BOG.

Để được bỏ qua sai phạm, Mai Thị Hồng Hạnh trao đổi và thống nhất với Đinh Tiến Dũng (Kế toán trưởng) về việc chi tiền cho Đặng Công Khôi để xin bỏ qua hành vi vi phạm của Xuyên Việt Oil. Tại nhà khách Quốc hội, Khôi đã nhận 20.000 USD của Mai Thị Hồng Hạnh, thông qua bị cáo Đinh Tiến Dũng.

Hành vi của Đặng Công Khôi bị truy tố, xét xử về tội Nhận hối lộ. Bị cáo Đặng Công Khôi đã có đơn đề nghị khắc phục hậu quả. Đại diện gia đình bị cáo Khôi đã nộp 20.000 USD khắc phục hậu quả.

Võ Công Thư