Tuổi xế chiều của diễn viên, nghệ sĩ Chèo Lưu Nga - mẹ đẻ Bằng Kiều: Phận má hồng truân chuyên, tuổi già an hưởng

Nghệ sĩ Lưu Nga là ai và sự nghiệp ra sao?

Nghệ sĩ Lưu Nga tên thật là Nguyễn Thi Nga nhưng khi trở thành diễn viên kịch và nghệ sĩ hát chèo đã lấy nghệ danh là Lưu Nga. Lưu là họ của mẹ, khi ghép lại thành Lưu Nga, bà muốn ví mình như con thiên nga lưu lạc, hoặc như ánh trăng sáng về đêm, lưu lại cho đời điều gì đó thật dịu dàng, mát mẻ. Bà cũng chính là mẹ của ca sĩ Bằng Kiều.

Nghệ sĩ Lưu Nga trong phim "Nhớ quê" đóng cùng cố NSND Trần Hạnh và cố NSND Hoàng Dũng.

Trước khi được khán giả yêu mến là nghệ sĩ chèo thì nghệ sĩ Lưu Nga có xuất thân là diễn viên kịch. Trong sự nghiệp của mình, nghệ sĩ Lưu Nga đạt huy chương vàng biểu diễn chuyên nghiệp thì lại là vai diễn trong vở kịch thơ. Nghĩa là nữ nghệ sĩ gạo cội cực kỳ đa tài. Bà không chỉ thành công khi hát chèo mà còn hát văn, hát quan họ và ngâm thơ rất hay.

Đa tài như vậy nhưng nghệ sĩ Lưu Nga lại không sinh ra trong truyền thống nghệ thuật. Bà kể dù không ai theo nghệ thuật nhưng bố bà hát tài tử thanh nhạc Việt rất hay, đàn rất giỏi, cụ lại làm thơ, nên chắc bà có gen từ bố. "Từ bé tôi đã có khiếu hát hay lắm rồi, hát ru em bằng những bài hát từ truyện thơ như Truyện Kiều, Phạm Công Cúc Hoa là những sách mà tôi đã mê thích và thuộc làu từ nhỏ".

Nghệ sĩ Lưu Nga nổi tiếng nhất vai Tấm trong vở kịch "Tấm Cám" của tác giả Lưu Quang Thuận (là bố của tác giả đạo diễn Lưu Quang Vũ). Theo lời nghệ sĩ Lưu Nga kể khi làm việc bà, ông rất hài lòng với cách làm việc cũng như cách ứng diễn thông minh, đầy chất nghệ sĩ, có cá tính sáng tạo của bà. Ông từng ví von bà là "cô Tấm của thế kỷ," vì tài nghệ xuất sắc khi hóa thân vào vai diễn, giúp vai Tấm trở nên sống động, nổi bật nhất thuở cuối thập niên 1960- những năm đầu thập niên 1970.

Nghệ sĩ Lưu Nga có cuộc đời truân chuyên nhưng vẫn bà vẫn bản lĩnh vượt qua.

Ngoài vai diễn Tấm, nghệ sĩ Lưu Nga trong gia tài trình diễn của bà còn có Kịch thơ Ngọc Hân Công Chúa, vai Ngọc Hân. Vai Thị Kính vở chèo Quan Âm Thị Kính… Bà đóng vai nào ra vai đó, không bị chồng chéo, trộn lẫn vai diễn với nhau. Vì bà là diễn viên kịch, biết phân tích nhân vật trước khi hóa thân vào vai diễn.

Nghệ sĩ Lưu Nga: Phận má hồng truân chuyên, tuổi già an hưởng

Nghệ sĩ Lưu Nga có vẻ đẹp ai gặp cũng hết lời khen tặng nhưng số phận bà lại truân chuyên. Từ nhỏ, nữ nghệ sĩ đã phải sống với bà nội vì biến cố gia đình. 12 tuổi về sống với cha và dì ghẻ, bà bắt đầu bước vào những khúc "đoạn trường". Nghệ sĩ Lưu Nga từng trải lòng: "Tiếng ru em của tôi buồn thảm, ai oán lắm, vì nỗi buồn cứ chất chứa khi sống cảnh dì ghẻ hành hạ".

Tuổi xế chiều, nghệ sĩ Lưu Nga vẫn đẹp và duyên dáng.

Đến khi lấy chồng được 2 cô con gái cũng phải chia tay vì biến cố. Bà đi làm xí nghiệp nuôi 2 con nhỏ nhưng vẫn dành tình yêu cho trẻ. Nhờ vậy, bà gặp được ông Nguyễn Bằng Bùi (bố Bằng Kiều) rồi làm vợ ba.

Theo lời kể của NSƯT Bắng Thái (anh trai Bằng Kiều) thì bà Lưu Thị Quý - người vợ thứ 2 của ông Bằng Bùi từng nhận xét về người vợ kế của chồng rằng: "xinh đẹp, lúng liếng, hát chèo hay thôi rồi".

Không chỉ bà Quý, mà cả các con bà Quý và con bà cả khi xem Lưu Nga diễn chèo, ông Bằng Bùi kéo nhị thổi sáo… cũng "phục gần chết".

Gia đình mười mấy người của Bằng Kiều sống trong một căn gác nhỏ ở phố Ngô Sĩ Liên (Hà Nội). Ban ngày, bà Lưu Nga bán phở, ông Bằng Bùi làm y sĩ Viện K, ban đêm họ lại cùng nhau diễn chèo, xem hát…

Sau này khi Bằng Kiều trưởng thành, nghệ sĩ Lưu Nga đã quyết định rời bỏ cuộc sống nơi mảnh đất gắn bó máu thịt với mình để sang Mỹ định cư cùng con trai. Nhiều năm qua, bà vẫn luôn chăm sóc cho con trai từng li từng tí như vốn đã. Những lần con trai về Việt Nam biểu diễn, bà lại một mình trông nom nhà cửa, chăm sóc vườn cây và quán xuyến việc lớn việc nhỏ trong nhà.

Nghệ sĩ Lưu Nga và các cháu trai trên đất Mỹ.

Hiện tại, nghệ sĩ Lưu Nga có cuộc sống bình yên bên con cháu. Bà trẻ đẹp so với tuổi ngoài 70 của mình. Khi có người thắc mắc về tình duyên lận đận của con trai, nghệ sĩ Lưu Nga chỉ đáp: "Bằng Kiều lao đao thì hát mới hay bà ạ, nó phải tâm trạng như thế hát mới hay". Cũng trải qua những gian truân trong hôn nhân, cũng lận đận với nghề nên bà luôn hiểu và đồng cảm với con trai.

Đỗ Quyên (th)