Tiếp sức cho người dân thoát nghèo từ làm du lịch

Nhằm đáp ứng việc quản lý, vận hành và đặc biệt là đáp ứng yêu cầu của khách hàng, huyện Lâm Bình đang hỗ trợ các HTX, người dân trong việc ứng dụng công nghệ để tiếp cận du khách, truyền thông, quảng bá điểm đến hấp dẫn của huyện trên các nền tảng số như: website, mạng xã hội, các ứng dụng thông minh…

Chuyển đổi số trong du lịch

Không bỏ qua những hiệu quả của công nghệ trong phát triển du lịch, HTX thanh niên Thượng Lâm (xã Thượng Lâm) đã sử dụng các ứng dụng, lập fanpage, địa chỉ công trực tuyến… để quản lý, khai báo tạm trú cho khách du lịch lưu trú. HTX cũng sử dụng các nền tảng số: facebook, zalo… để quảng bá, giới thiệu sản phẩm du lịch của huyện và trao đổi thông tin trực tuyến với khách.

Từ đầu năm 2023 đến nay, homestay của HTX đã đón gần 2.000 lượt khách du lịch trong nước và quốc tế, trong đó lượng khách liên hệ trực tiếp trên các nền tảng số chiếm 80%.

Còn tại Tổ hợp tác du lịch thôn Nà Tông (xã Thượng Lâm), các thành viên đã góp vốn đầu tư homestay, dịch vụ ăn, nghỉ tại nhà sàn, phòng tắm xông hơi bằng bồn gỗ ngọc am và xây dựng thêm quầy bán cà phê phục vụ du khách. Ngoài ra, Tổ hợp tác còn mở thêm dịch vụ câu cá đêm, dịch vụ massage, đồng thời cùng thực hiện điều hành tour, dịch vụ đặt chỗ, liên kết với khách hàng… bằng công nghệ thông tin. Các thành viên cũng làm các video về cảnh quan, các món ăn, lễ hội, trò chơi để đăng lên mạng nhằm thu hút khách và quảng bá văn hóa, ẩm thực địa phương.

Có thể thấy, việc ứng dụng các nền tảng số đang là giải pháp quan trọng giúp du lịch Lâm Bình phát triển bền vững, phục vụ du khách thuận tiện, hiệu quả. Ứng dụng công nghệ vào làm du lịch cũng là cách giúp người dân, HTX tiếp cận được với các doanh nghiệp, mở ra nhiều cơ hội hợp tác và nhất là mang đến sự hài lòng, chuyên nghiệp cho khách đến tham quan, trải nghiệm.

Người dân "vươn mình" nhờ thay đổi tư duy

Nhờ phát triển du lịch nông thôn, thu nhập của bà con vùng dân tộc thiểu số và miền núi trong huyện tăng đáng kể. Tiêu biểu như các hộ liên kết trong HTX Thượng Lâm trước kia nếu chỉ tập trung làm nông nghiệp đơn thuần, thu nhập bình quân chỉ khoảng 5-10 triệu đồng/người/năm thì hiện tại, sau khi phát triển du lịch, thu nhập bình quân của bà con là 47 triệu đồng/người/năm. Thời gian tới, xã Thượng Lâm phấn đấu nâng cao thu nhập bình quân đầu người lên khoảng 50-60 triệu đồng/năm.

Đặc biệt, du khách đến với Thượng Lâm ngoài ngắm cảnh quan thiên nhiên còn rất thích các đặc sản địa phương, rau củ quả trái vụ. Khách du lịch đến với xã ngày một đông, nhờ thế, các sản phẩm nông nghiệp bán được nhiều hơn.

Theo Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Lâm Bình, khi kết hợp với du lịch, các sản phẩm nông nghiệp phải đạt tiêu chuẩn chất lượng thì mới tiêu thụ được. Hiện, huyện Lâm Bình đang cùng nhân dân, các HTX đẩy mạnh các sản phẩm đặc trưng của huyện là sản phẩm OCOP, hoàn thiện mẫu mã sản phẩm để nâng cao giá trị nông sản. Trong đó có cây chè Shan Khau Mút, dược liệu, thịt dê, rau bò khai… đã được chứng nhận OCOP đều được các nhà hàng, homestay thu mua, bao tiêu phục vụ khách du lịch dùng tại chỗ và mua về làm quà.

Nhiều hộ dân, HTX, doanh nghiệp ở Lâm Bình đã đầu tư homestay để phát triển du lịch.

Anh Hoàng Văn Minh, Giám đốc HTX Thượng Lâm cho biết mặc dù chịu ảnh hưởng chung của suy thoái kinh tế, mùa hè du khách thường chọn nghỉ dưỡng biển, nhưng từ đầu năm đến nay, homestay của HTX vẫn đón khoảng 1.000 lượt du khách. Dự đoán quý 4/2023, lượng du khách đến địa phương sẽ tăng vì khách thường có xu hướng đến miền núi vào mùa thu, đông. Đặc biệt, giao thông đến huyện Lâm Bình nói riêng, tỉnh Tuyên Quang nói chung đã được cải thiện hơn rất nhiều.

Có thể thấy, mô hình du lịch đang phát huy hiệu quả, tạo việc làm và nâng cao thu nhập cho bà con nông dân. Vượt qua những khó khăn thách thức của thị trường, năm 2022, huyện Lâm Bình đã thu hút trên 146 nghìn lượt khách, tổng doanh thu xã hội về du lịch đạt trên 131 tỷ đồng. Những con số này là minh chứng cho sự khởi sắc của du lịch Lâm Bình cũng như đóng góp của du lịch vào phát triển kinh tế, thúc đẩy giảm nghèo.

Theo thống kê, đến nay, trên địa bàn huyện đã có hơn 50 homestay chính thức mở cửa đón khách. Mỗi homestay đã tạo việc làm, thu nhập cho hàng chục, thậm chí hàng trăm người, kể cả những hộ liên kết cung cấp thực phẩm và dịch vụ, từ đó góp phần không nhỏ vào quá trình giảm tỷ lệ hộ nghèo của huyện.

Riêng năm 2022, tỷ lệ hộ nghèo toàn huyện Lâm Bình đã giảm xuống còn 48,5% so với tổng số hộ dân toàn huyện. Dự tính, năm 2023, du lịch phục hồi sẽ giúp huyện giảm ít nhất 3% tỷ lệ hộ nghèo trở lên so với chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2021 - 2025.

Tạo sinh kế lâu dài

Với định hướng tiếp tục giảm nghèo, nâng cao thu nhập cho người dân bằng phát triển du lịch, Lâm Bình đã triển khai thực hiện các cơ chế, chính sách khuyến khích đầu tư phát triển ngành công nghiệp không khói. Đến nay, nhiều HTX, doanh nghiệp, người dân làm du lịch bước đầu đã mang lại hiệu quả về kinh tế, văn hóa, xã hội, thúc đẩy giảm nghèo.

Tuy nhiên, về chất lượng phục vụ vẫn còn thiếu bài bản và chưa chuyên nghiệp nên chưa giữ được chân du khách ở lại lưu trú lâu ngày. Để khắc phục tình trạng này, huyện Lâm Bình đã phối hợp doanh nghiệp du lịch mở các khóa đào tạo ngắn hạn cho các hộ gia đình, các cơ sở homestay và các HTX, doanh nghiệp đang hoạt động trong lĩnh vực du lịch trên địa bàn huyện.

Với hình thức đào tạo xen kẽ giữa lý thuyết và thực hành nghiệp vụ, người dân, HTX, doanh nghiệp được trang bị những kiến thức và kỹ năng cơ bản về làm dịch vụ du lịch, cụ thể là hoạt động về tổ chức tiệc và lưu trú (buồng) thông qua các nghiệp vụ: Pha chế đồ uống; thiết lập (setup) và phục vụ tiệc buffet sáng; giao tiếp và đón chào khách du lịch; tư vấn và thuyết phục khách du lịch; phục vụ buồng phòng và các dịch vụ bổ sung…

Trước đó, đầu năm 2023, huyện Lâm Bình cũng tổ chức 2 lớp sơ cấp nghề hướng dẫn du lịch tại xã Phúc Sơn và xã Hồng Quang với 57 học viên. Đồng thời, huyện còn hỗ trợ người dân, HTX trong chỉnh trang không gian, cảnh quan các cơ sở lưu trú, các điểm du lịch, dịch vụ.

Để sản phẩm du lịch không bị trùng lặpp với các địa phương khác, Lâm Bình cũng định hướng và giúp mỗi homestay phát triển gắn với nét độc đáo riêng kết hợp với việc xây dựng những sản phẩm trải nghiệm cho du khách. Tiêu biểu như đến với khu du lịch Làng văn hóa Nà Tông, du khách có thể lựa chọn hàng chục địa điểm nghỉ ngơi và ăn uống khác nhau. Homestay Hoàng Tuấn được biết đến với đặc trưng là các món hải sản tươi sống của lòng hồ Thủy điện Tuyên Quang. Hay homestay của HTX Thượng Lâm gắn với du lịch cộng đồng, trải nghiệm cánh đồng lúa…

Ông Nguyễn Thành Trung, Chủ tịch UBDN huyện Lâm Bình, cho biết huyện xác định rõ lợi thế để phát huy tiềm lực du lịch. Trong đó, huyện tập trung hỗ trợ cho đối tượng nghèo, địa bàn nghèo vào học nghề làm dịch vụ du lịch, vay vốn phát triển nông nghiệp gắn với đầu tư homestay theo hướng liên kết thông qua HTX hoặc hỗ trợ HTX, tổ hợp tác liên kết với doanh nghiệp du lịch. Điều này nhằm tránh đầu tư manh mún, từ đó tạo ra sự chuyển biến rõ ràng trong nhận thức cũng như thực hiện triển khai phát triển du lịch.

Huyện xác định đầu tư du lịch đi đôi với rà soát kỹ hoàn cảnh, điều kiện của người dân có nhu cầu hỗ trợ, đồng thời đưa chính sách hỗ trợ giảm nghèo, vay vốn, hỗ trợ phát triển HTX một cách bài bản, tạo chuỗi liên kết nhằm hướng đến xây dựng ít nhất một chuỗi du lịch bền vững trên địa bàn huyện.

Hiện, Lâm Bình đang đưa nguồn vốn chính sách vào hỗ trợ người dân, HTX phát triển mạnh dê núi, cá lồng nuôi thành hàng hóa để thu hút doanh nghiệp lớn vào đầu tư, tiêu thụ, từ đó đưa nông nghiệp thành ngành hỗ trợ đắc lực cho du lịch. Huyện cũng quan tâm đến đào tạo nghề du lịch cho hộ nghèo, cận nghèo theo hướng "cầm tay chỉ việc"; quảng bá du lịch tập trung vào sự khác biệt, riêng có của địa phương để từng bước tạo sinh kế lâu dài cho người dân.

Tùng Lâm