Thí điểm xăng E10: Cuộc chơi của các doanh nghiệp đầu ngành
Việc triển khai thí điểm xăng sinh học E10 từ đầu tháng 8/2025 mở ra một phân khúc mới trên thị trường nhiên liệu Việt Nam. Trong giai đoạn đầu, lợi thế đang nghiêng về các doanh nghiệp phân phối có sẵn hạ tầng kỹ thuật như Petrolimex và PV OIL, trong khi nhóm sản xuất như BSR và QNS đứng trước cơ hội từ chuỗi cung ứng ethanol nội địa.
Từ ngày 1/8/2025, Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex – Mã: PLX) và Tổng công ty Dầu Việt Nam (PV OIL – Mã: OIL) đã bắt đầu triển khai thí điểm xăng sinh học E10. Petrolimex thực hiện tại 36 cửa hàng ở TP.HCM, còn PV OIL triển khai tại một số trạm ở Hà Nội và Hải Phòng. Đây là nhiên liệu chứa 10% ethanol sinh học, được giới thiệu là giải pháp giúp giảm phát thải khí nhà kính và tăng cường an ninh năng lượng quốc gia.
Sự kiện này ngay lập tức phân hóa vị thế của các doanh nghiệp trong ngành.
Petrolimex và PV OIL chiếm ưu thế hạ tầng
Các doanh nghiệp phân phối lớn như Petrolimex và PV OIL được đánh giá nắm giữ lợi thế cạnh tranh trực tiếp nhờ sở hữu hệ thống kho cảng, bồn chứa và trạm pha chế đã được đầu tư đồng bộ. Năng lực này cho phép hai đơn vị chủ động trong việc phối trộn và phân phối xăng E10 ra thị trường mà không phụ thuộc vào bên thứ ba.
Theo phân tích từ Công ty Chứng khoán Vietcap, các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu khác muốn tham gia phân khúc E10 sẽ phải lựa chọn giữa việc mua xăng E10 đã pha chế sẵn từ Petrolimex, PV OIL hoặc tự đầu tư hệ thống phối trộn. Điều này mở ra cơ hội cho Petrolimex có thể cung cấp dịch vụ pha chế và thu phí từ các đơn vị khác, tạo thêm nguồn thu. Vietcap cũng nhận định, việc tự chủ phối trộn giúp Petrolimex và PV OIL cải thiện biên lợi nhuận so với chỉ phân phối xăng khoáng truyền thống.
Về kết quả kinh doanh, 6 tháng đầu năm 2025, sản lượng bán lẻ nội địa của Petrolimex tăng 8,5%, trái ngược với mức giảm chung 4,5% của toàn thị trường, cho thấy thị phần của doanh nghiệp này tiếp tục được củng cố.
Tương tự, PV OIL ghi nhận doanh thu thuần 6 tháng đầu năm đạt 72.743 tỷ đồng, tăng 13% so với cùng kỳ. Doanh nghiệp đang tập trung vào kênh bán lẻ, đặt mục tiêu nâng tỷ trọng kênh này trong cơ cấu doanh thu từ 27% lên ít nhất 30% trong năm 2025. Về hạ tầng, PV OIL hiện là đơn vị sở hữu hệ thống phối trộn xăng E5 lớn nhất cả nước với công suất 1,5 triệu m³/năm, tạo nền tảng thuận lợi để chuyển đổi sang E10.
Thị trường phân phối xăng dầu cũng đang ghi nhận sự sàng lọc mạnh mẽ. Báo cáo của Vietcap cho biết, đến giữa năm 2025, số lượng thương nhân phân phối đã giảm 11% so với đầu năm, chỉ còn 262 đơn vị. Việc siết chặt quản lý đang củng cố vị thế của các doanh nghiệp đầu ngành.
Cơ hội cho các nhà sản xuất BSR và QNS
Việc đưa xăng E10 vào thị trường làm gia tăng nhu cầu về ethanol, tạo ra cơ hội cho các nhà sản xuất nội địa. Bộ Công Thương đã có chỉ đạo về việc bảo đảm nguồn cung ethanol ổn định, bao gồm các chính sách hỗ trợ giá cho sản phẩm trong nước.
Công ty Cổ phần Lọc – Hóa dầu Bình Sơn (BSR – Mã: BSR), đơn vị vận hành Nhà máy lọc dầu Dung Quất, giữ vai trò cung cấp xăng nền để phối trộn. Báo cáo thường niên 2024 của BSR cho thấy doanh nghiệp đã có kế hoạch đầu tư cho các sản phẩm thân thiện môi trường. Tuy nhiên, đóng góp từ mảng này hiện còn rất nhỏ. Trong 6 tháng đầu năm 2025, doanh thu từ xăng E5 RON 92 chỉ đạt 190,1 tỷ đồng, chiếm khoảng 0,3% tổng doanh thu.
BSR đang đẩy mạnh Dự án Nâng cấp, mở rộng Nhà máy lọc dầu Dung Quất với chi phí xây dựng cơ bản dở dang tính đến giữa năm 2025 đã tăng 21% lên hơn 1.570 tỷ đồng. Dự án này sẽ giúp nhà máy sản xuất các sản phẩm đạt tiêu chuẩn Euro 5.
Đồng thời, BSR cùng công ty mẹ Petrovietnam đã trình Bộ Công Thương kế hoạch sản xuất xăng E10 sử dụng ethanol từ Nhà máy Nhiên liệu sinh học Dung Quất. Nhà máy này do Công ty Cổ phần Nhiên liệu sinh học Dầu khí Miền Trung (BSR-BF) quản lý, trong đó BSR sở hữu 65,5% vốn điều lệ. Nếu tái cơ cấu thành công BSR-BF, BSR sẽ có thể tự chủ cả nguồn cung xăng nền và ethanol.
Một doanh nghiệp khác có tiềm năng lớn là Công ty Cổ phần Đường Quảng Ngãi (QNS – Mã: QNS). Doanh nghiệp này đang triển khai Dự án Nhà máy Ethanol An Khê tại tỉnh Gia Lai, với công suất thiết kế 200.000 lít/ngày. Dự án có tổng vốn đầu tư gần 1.742 tỷ đồng, sử dụng nguồn nguyên liệu mật rỉ từ nhà máy đường của QNS, dự kiến triển khai từ tháng 11/2025 đến tháng 11/2027.
Tại Đại hội đồng cổ đông thường niên 2025, ban lãnh đạo QNS cho biết sẽ dùng khoảng 4.000 tỷ đồng để nâng cấp cụm Mía – Đường – Điện tại An Khê, bao gồm cả vốn cho dự án ethanol. Khoản đầu tư này sẽ giúp QNS hoàn thiện chuỗi sản xuất khép kín, tự chủ nguyên liệu đầu vào và tối ưu hóa giá trị từ cây mía.
