Tạo đột phá phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao

Nguồn nhân lực chất lượng cao tăng cả về số lượng và chất lượng, cơ cấu ngày càng phù hợp hơn; trình độ, kỹ năng của lực lượng lao động được nâng lên; năng suất lao động, việc làm, thu nhập của người lao động có chuyển biến tích cực. Đặc biệt, các chính sách thu hút, trọng dụng, đãi ngộ nhân lực chất lượng cao của các bộ, ngành, địa phương bước đầu đã phát huy hiệu quả.

Tuy nhiên, Báo cáo kết quả giám sát chuyên đề được các đại biểu thảo luận trong phiên họp thứ 48 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội (diễn ra từ ngày 11 đến 13-8) đã chỉ ra nhiều tồn tại, bất cập trong công tác này, trong đó có việc chưa ban hành văn bản tổng thể, định hướng chiến lược dài hạn về phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao.

Một số chiến lược, chương trình, đề án, trong đó có những văn bản quan trọng, có tính chiến lược, chậm được ban hành; việc triển khai thực hiện còn hạn chế, kết quả chưa rõ nét. Chưa có quy định đầy đủ, toàn diện về nhân lực chất lượng cao nên gặp khó khăn trong công tác nhận diện, phát hiện nhân tài, người có trình độ cao và trong việc hoạch định chính sách thu hút, bồi dưỡng nhân tài, nhân lực.

Bước vào kỷ nguyên mới, đất nước ta đang đứng trước nguy cơ thiếu hụt nhân lực chất lượng cao, nhất là chuyên gia đầu ngành, “tổng công trình sư” trong các lĩnh vực khoa học công nghệ, ngành kinh tế mới, nhân lực phục vụ công nghiệp quốc phòng, an ninh và các lĩnh vực quan trọng khác.

Thực tiễn trên cho thấy, tạo đột phá về phát triển và sử dụng nguồn nhân lực chất lượng cao để đáp ứng yêu cầu trong giai đoạn mới là yêu cầu cấp thiết. Trong đó, cần tạo sự thống nhất cao về quan điểm ưu tiên, đầu tư mạnh mẽ cho nguồn nhân lực chất lượng cao với các cơ chế đặc thù, giải pháp cụ thể, kịp thời, nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển và hội nhập quốc tế của đất nước.

Để đạt được mục tiêu trên, trước hết, Chính phủ sớm ban hành Chiến lược phát triển nguồn nhân lực đến năm 2030, tầm nhìn 2050 và bố trí đầy đủ nguồn lực bảo đảm để thực hiện; nâng cao năng lực sáng tạo của nhân lực gắn với sử dụng hợp lý trí tuệ nhân tạo (AI) và các công cụ khoa học công nghệ mới.

Trong đó có việc xây dựng và trình Quốc hội xem xét, sửa đổi, bổ sung các luật liên quan và nhanh chóng ban hành quy định về nhân lực chất lượng cao theo hướng quy định rõ khái niệm, tiêu chí, thẩm quyền xác định nhân lực chất lượng cao trong tổng thể nguồn nhân lực. Cùng với đó, cần đẩy mạnh đổi mới giáo dục - đào tạo, nhất là đào tạo từ phổ thông; tập trung nâng cao chất lượng giáo dục - đào tạo ở tất cả các cấp học, bậc học, thực hiện liên tục và đồng bộ.

Để tạo đột phá phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, việc kết nối giữa nhà trường với doanh nghiệp, trong doanh nghiệp có nhà trường, trong nhà trường có viện nghiên cứu; thực hiện chuyển giao công nghệ, kiến thức, kinh nghiệm, kỹ năng từ quốc tế… là rất quan trọng.

Đào tạo người tài đã khó, giữ chân nhân tài càng quan trọng hơn bằng cách cải tiến chế độ lương, thưởng, phúc lợi; xây dựng môi trường làm việc lành mạnh, khuyến khích sáng tạo. Đồng thời, phải “dụng” đúng người, bố trí người đúng theo năng lực, theo lĩnh vực chuyên môn; đánh giá cán bộ, nhân lực qua hoạt động thực tiễn, sản phẩm, đóng góp và tạo ra thử thách trong quá trình làm việc.

Việc triển khai một loạt chính sách mang tính đột phá trong đào tạo, bố trí, sử dụng nguồn nhân lực, đặc biệt nhân lực chất lượng cao mới đem lại hiệu quả, qua đó đáp ứng được yêu cầu phát triển đất nước trong giai đoạn mới hiện nay.

Đình Hiệp