Nói không với sử dụng động vật hoang dã trái phép

Các đại biểu tham gia nghi thức khởi động Chương trình “Tỉnh Bình Phước nói không với sử dụng động vật hoang dã trái phép” tại hội thảo diễn ra ở Vườn quốc gia Bù Gia Mập

Từ những con số “biết nói”…

Năm 2024, hệ thống dữ liệu vi phạm về ĐVHD của Trung tâm Giáo dục thiên nhiên Việt Nam (ENV) đã ghi nhận 3.126 vụ với 9.889 vi phạm liên quan đến hành vi săn bắt, buôn bán, vận chuyển, tàng trữ, nuôi nhốt, quảng cáo ĐVHD trái phép trên cả nước. Đáng chú ý, số vụ việc liên quan đến quảng cáo trên internet chiếm đến 1.404 vụ việc. Trong năm 2024, ENV ghi nhận 1.235 cá thể ĐVHD do cơ quan chức năng tịch thu hoặc được người dân tự nguyện chuyển giao. Các loài thường bắt gặp trong vi phạm chủ yếu là khỉ, rùa và chim hoang dã. Theo đó, TP. Hồ Chí Minh và Hà Nội là 2 địa phương có số vụ vi phạm do người dân thông báo về đường dây nóng 1800-1522 của ENV nhiều nhất.

Trong vòng 10 năm, số vụ án hình sự về ĐVHD đã tăng hơn 350%, từ 57 vụ án ghi nhận trong năm 2014 lên 257 vụ án ghi nhận trong năm 2023. Xu hướng gia tăng số vụ phát hiện và bắt giữ tội phạm về ĐVHD gần đây đã phản ánh hiệu quả ngày càng cao trong công tác xử lý tội phạm về ĐVHD của các cơ quan chức năng. Để xử lý hiệu quả các vi phạm liên quan đến ĐVHD, ENV khuyến nghị các cơ quan chức năng tiếp tục nâng cao hiệu quả răn đe, phòng ngừa tội phạm về ĐVHD, xóa bỏ triệt để các đường dây buôn bán ĐVHD, tăng cường đấu tranh với vi phạm về ĐVHD trên internet, nâng cao ý thức người dân và giảm thiểu nhu cầu tiêu thụ ĐVHD thông qua các chiến dịch truyền thông, đưa thông điệp bảo vệ ĐVHD lan tỏa rộng rãi đến công chúng.

…đến chung tay bảo vệ

Ông Phạm Thụy Luân, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết, tỉnh Bình Phước có diện tích rừng tự nhiên là 55.977,26 ha với nguồn tài nguyên thiên nhiên và đa dạng sinh học cao. Trong đó, nhiều loài động vật hoang dã nguy cấp, quý hiếm đang được bảo vệ tại Vườn quốc gia Cát Tiên và Vườn quốc gia Bù Gia Mập. Nhiều năm qua, cùng với nhiệm vụ xây dựng và phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng - an ninh, Tỉnh ủy, UBND tỉnh luôn quan tâm chỉ đạo sát sao các vấn đề liên quan môi trường, bảo vệ rừng, đa dạng sinh học và các loài ĐVHD nhằm góp phần tích cực trong cải thiện chất lượng và số lượng tài nguyên thiên nhiên; giảm nguy cơ suy thoái tài nguyên môi trường và tuyệt chủng của nhiều loài động, thực vật hoang dã quý, hiếm.

Thú ở Vườn quốc gia Bù Gia Mập

Chim hồng hoàng ở Vườn quốc gia Bù Gia Mập

Bên cạnh công tác tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức cộng đồng về bảo vệ rừng và ĐVHD, cần nâng cao ý thức, trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức, cá nhân trong việc chấp hành các quy định pháp luật; tham gia phát hiện, tố giác, xử lý nghiêm trường hợp vi phạm về bảo vệ đa dạng sinh học; góp phần đảm bảo an ninh trật tự, an sinh xã hội và phát triển kinh tế tỉnh Bình Phước. “Bảo vệ các loài ĐVHD là mắt xích quan trọng trong việc giữ lại sự ổn định của tự nhiên, hạn chế những thiên tai mà tự nhiên gây ra cho con người. Nói không với sử dụng ĐVHD trái phép sẽ tạo được làn sóng thay đổi mạnh mẽ khi toàn thể người dân cùng chung tay, đoàn kết thực hiện” - ông Luân cho hay.

Theo ông Vương Đức Hòa, Giám đốc Ban quản lý Vườn quốc gia Bù Gia Mập, để bảo vệ ĐVHD, ngành chức năng cần tập trung một số giải pháp. Thứ nhất, cần có lực lượng tham gia bảo vệ đủ mạnh cả về chất lượng và số lượng; có cơ chế, chính sách hỗ trợ các lực lượng này, nhằm cải thiện cuộc sống và môi trường làm việc để họ an tâm, cống hiến cho sự nghiệp bảo vệ rừng nói chung và bảo vệ ĐVHD nói riêng. Thứ hai, các đơn vị chủ rừng cần thực hiện công tác bảo vệ rừng theo phương châm “bảo vệ rừng tận gốc”, xác định được những khu vực nào có nguy cơ bị xâm hại cao thì tiến hành đóng chốt để tuần tra, bảo vệ tại khu vực đó. Thứ ba, các đơn vị chủ rừng trên địa bàn và đơn vị giáp ranh cần phối hợp chặt chẽ, tạo điều kiện, thông tin trao đổi, hỗ trợ lẫn nhau để cùng hoàn thành tốt nhiệm vụ. Ngoài ra, cần vận động người dân trong khu vực vùng đệm tham gia bảo vệ rừng thông qua chương trình chi trả dịch vụ môi trường rừng, chương trình phát triển lâm nghiệp bền vững.

Ông Nguyễn Văn Minh, Phó Giám đốc Vườn quốc gia Cát Tiên cho biết, Vườn quốc gia Cát Tiên có diện tích trên 71.000 ha. Những năm qua, tài nguyên rừng luôn được bảo vệ rất tốt, diện tích rừng không bị xâm lấn, các hành vi khai thác rừng tự nhiên đã giảm tối đa, nhiều loài động, thực vật quan trọng được quan tâm bảo vệ, nghiên cứu đánh giá và phát triển. Năm 2024, lực lượng kiểm lâm Vườn quốc gia Cát Tiên đã tổ chức trên 62.000 lượt tuần tra trong rừng, ngăn chặn nhiều vụ vi phạm tài nguyên rừng, tháo gỡ trên 2.000 bẫy các loại.

“Việc “nói không với ĐVHD trái phép” là thông điệp truyền thông mạnh mẽ, khẳng định sự quyết tâm, đồng hành của chính quyền địa phương, các ngành để bảo vệ hệ động vật rừng quý giá. Đó là đồng hành trong chỉ đạo, điều hành, đồng hành trong hỗ trợ phát triển kinh tế người dân những khu vực vùng sâu, giáp rừng, đồng hành trong ngăn chặn xử lý vi phạm, đưa công tác truyền thông tới đông đảo các tầng lớp nhân dân. Chúng ta phải nói thay những loài không thể nói” - ông Minh nhấn mạnh.

Người dân tự nguyện giao nộp động vật hoang dã cho Chi cục Kiểm lâm tỉnh

Thanh Trúc