Nhà ở thương mại 'đắp chiếu', còn nhà ở xã hội bốc thăm 5 lần, 7 lượt không mua được
Chỉ ra thực tế không ít khu nhà thương mại xây xong 'đắp chiếu', còn nhà ở xã hội thì công nhân, cán bộ, công chức bốc thăm 5 lần, 7 lượt không mua được, đại biểu Quốc hội Đỗ Huy Khánh đặt câu hỏi: 'Tại sao không tập trung cho nhà ở xã hội?'.
Vì sao không áp dụng với nhà ở xã hội?
Sáng 21/11, Quốc hội thảo luận tại hội trường về dự thảo Nghị quyết về thí điểm thực hiện dự án nhà ở thương mại thông qua thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất hoặc đang có quyền sử dụng đất.
Tham gia thảo luận, đại biểu Đỗ Huy Khánh (đoàn Đồng Nai) bày tỏ trăn trở về việc tại nhiều địa phương, nhà ở thương mại được xây dựng rất nhiều, không ít khu nhà ở thương mại xây xong không có người ở.
Trong khi đó, người dân có nhu cầu thực sự là nhà ở xã hội thì nguồn cung lại có quá ít. Công nhân, cán bộ công chức bốc thăm 5 lần, 7 lượt để mong muốn mua một ngôi nhà ở thương mại là rất khó.
"Nhà ở thương mại xây rất nhiều nhưng không có người ở, đa phần mua bán qua lại trên giấy tờ để thu lời. Vậy tại sao không tập trung cho nhà ở xã hội, dành cho người thu nhập thấp, không đủ tiền để mua nhà ở thương mại?", đại biểu Khánh đặt câu hỏi và đề nghị xem xét, tháo gỡ vấn đề này.
Cùng góp ý về nội dung này, đại biểu Nguyễn Công Long (đoàn Đồng Nai) đặt vấn đề: "Giá bất động sản tăng phi mã, người lao động, cán bộ công chức vài trăm năm mới mua được nhà. Vậy tại sao cơ chế trong Nghị quyết này không được áp dụng với nhà ở xã hội mà chỉ có nhà ở thương mại?".
Đại biểu đề nghị cần hết sức cân nhắc phạm vi thí điểm, hạn chế tình trạng đầu tư đất đai, thu gom đất nông nghiệp. Bên cạnh đó, phải có các giải pháp chống tình trạng hợp thức hóa mua gom đất đai, như vụ Công ty địa ốc Alibaba.
Không lấy đất lúa tràn lan, đại trà để làm nhà ở thương mại
Đại biểu Trịnh Xuân An (đoàn Đồng Nai) bày tỏ ủng hộ với dự thảo nghị quyết với đủ các cơ sở chính trị, pháp lý như tờ trình và báo cáo thẩm tra.
Việc Quốc hội ban hành thêm nghị quyết này sẽ là cơ sở khơi thông nguồn lực, tăng thêm nguồn lực đất đai để phát triển kinh tế - xã hội.
Đại biểu đồng tình với việc thực hiện thí điểm trên phạm vi toàn quốc nhưng không phải mang tính chất đại trà, chung chung, mà thiết kế cụ thể đối với các dự án nào, tiêu chí nào.
Trong đó với những quy định trong dự thảo nghị quyết sẽ chắc chắn chỉ áp dụng với khu vực đô thị, không có chuyện lấy đất lúa, đất nông nghiệp một cách đại trà, tràn lan để thực hiện nghị quyết. Đây là cách thiết kế khá hợp lý để thực hiện.
Đại biểu cho biết, dự thảo nghị quyết được tiếp thu ý kiến thảo luận tại tổ, đã tách điều 1 ra thành phạm vi điều chỉnh và đối tượng áp dụng.
Song, đại biểu đoàn Đồng Nai đề nghị thiết kế một điều riêng về quyền và trách nhiệm của tổ chức kinh doanh bất động sản và một số nguyên tắc cần phải thực hiện theo quy định của Luật Đất đai, không được vi phạm các quy định dẫn đến đầu cơ, tăng giá.
Theo đại biểu, khi nghị quyết thông qua cũng cần có những nguyên tắc để có một thị trường bất động sản lành mạnh, phù hợp, đáp ứng yêu cầu, tránh tạo ra sốt đất, vi phạm pháp luật.
Cùng góp ý kiến về phạm vi điều chỉnh, đại biểu Phạm Văn Hòa (đoàn Đồng Tháp) cho biết thống nhất theo tờ trình là áp dụng phạm vi trong toàn quốc. Bởi lẽ nếu thí điểm phải thực hiện thí điểm công khai hết.
"Nếu chúng ta áp dụng chỉ trong một số tỉnh, thành phố còn một số tỉnh khác không cho sẽ dễ tạo ra cơ chế xin - cho và thắc mắc tỉnh anh được, tỉnh tôi không được", đại biểu Phạm Văn Hòa nói.
Song, nêu thực trạng thời gian qua tình hình bất động sản diễn biến phức tạp, đại biểu Hòa chỉ ra trên thực tế có những trường hợp doanh nghiệp đã xây dựng nhưng bị sai phạm mà không hợp thức hóa, rất lãng phí nguồn lực xã hội, đất nước.
"Mặc dù không phải ngân sách của nhà nước, nhưng doanh nghiệp cũng là nguồn lực của xã hội. Doanh nghiệp họ cũng phải đi vay ngân hàng, doanh nghiệp chết thì kéo theo ngân hàng cũng chết", ông Hòa nói và cho rằng đây là vấn đề quan trọng và cần thiết để ban hành dự thảo nghị quyết này.
Theo đại biểu này, một vấn đề cốt lõi là nghị quyết áp dụng từ ngày có hiệu lực thi hành hay là quay trở lại những trường hợp trước đây. Các thành phố lớn như Hà Nội, TP. HCM, Đà Nẵng, Khánh Hòa đang vướng mắc tình trạng này.
Nhà ở chung cư đã xây dựng, người dân vào ở rồi nhưng giờ làm thủ tục không được, vì vướng về mặt pháp lý. Người dân, doanh nghiệp cần Quốc hội, Chính phủ tháo gỡ cho họ về vấn đề này.
"Chúng ta không hợp thức hóa sai phạm cho doanh nghiệp mà vấn đề cốt lõi để tránh lãng phí", đại biểu đoàn Đồng Tháp nói và cho biết thêm hiện nay, nhiều chung cư cao tầng xây dựng rồi mà cỏ mọc um tùm xuống cấp nghiêm trọng.
Dự thảo nghị quyết đã quy định các tiêu chí lựa chọn dự án thực hiện thí điểm như sau:
Được thực hiện tại khu vực đô thị, khu vực được quy hoạch phát triển đô thị và không vượt quá 30% diện tích đất ở tăng thêm trong kỳ quy hoạch (so với hiện trạng sử dụng đất ở) theo phương án phân bổ và khoanh vùng đất đai trong quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021-2030 đã được phê duyệt.
Không thuộc các dự án quy định tại khoản 4 Điều 67 của Luật Đất đai.
Đối với trường hợp nhận quyền sử dụng đất, khu đất thực hiện dự án phải không thuộc danh mục công trình, dự án phải thu hồi đất được HĐND cấp tỉnh thông qua (được xem xét, quyết định đồng thời với việc thông qua danh mục công trình, dự án phải thu hồi đất quy định tại Điều 78 và Điều 79 của Luật Đất đai).
Khi được thông qua, Nghị quyết này được thực hiện trong thời gian 5 năm và có hiệu lực thi hành kể từ ngày 1/1/2025.