Làm gì khi bị ù tai do thuốc?

1. Các thuốc gây ù tai

1.1. Acetaminophen (Tylenol)

Acetaminophen là một trong những loại thuốc giảm đau không kê đơn (OTC) được sử dụng phổ biến nhất. Sử dụng kéo dài có thể gây ra các vấn đề về thính giác, khiến người bệnh bị ù tai.

Xử trí: Triệu chứng này thường là tạm thời và tự khỏi sau khi ngừng thuốc.

1.2. Thuốc chống trầm cảm

Các nghiên cứu cho thấy, thuốc ức chế tái hấp thu seretonin có chọn lọc (SSRI), một loại thuốc chống trầm cảm làm tăng seretonin (một chất hóa học trong não) có thể làm chứng ù tai trở nên nghiêm trọng hơn.

Xử trí: Nếu thuốc chống trầm cảm gây ù tai, có thể cần chuyển sang một loại thuốc khác theo chỉ định của bác sĩ.

Một số loại thuốc có thể gây ù tai tạm thời hoặc vĩnh viễn.

1.3. Thuốc chống động kinh

Tác dụng phụ ù tai và mất thính lực do tổn thương thần kinh khi dùng thuốc chống động kinh (AED) có thể xảy ra do chính bệnh động kinh hoặc do sử dụng thuốc trong thời gian dài. Độc tính với tai do thuốc chống động kinh là do sự chậm trễ trong việc truyền tín hiệu giữa các tế bào thần kinh và chất dẫn truyền thần kinh.

Các thuốc chống động kinh có thể gây ra các tác dụng phụ này là: Depakote (valproate), dilantin (phenytoin), lamictal (lamotrigine), neurontin (gabapentin), thuốc sabril (vigabatrin), tegretol (carbamazepin), trileptal (oxcarbazepin).

Xử trí: Trao đổi với bác sĩ về cách giảm nhẹ các triệu chứng ù tai khi dùng các loại thuốc này. Tuyệt đối không được ngừng dùng các thuốc chống động kinh khi chưa có ý kiến của bác sĩ.

1.4. Thuốc chống sốt rét

Thuốc chống sốt rét có thể gây ù tai khi dùng liều cao, kéo dài. Các loại thuốc chống sốt rét phổ biến gây ù tai bao gồm: Quinine, hydroxychloroquine và chloroquine.

Xử trí: Một số trường hợp, những người dùng quinine liều thấp bị ù tai, tình trạng này chỉ là tạm thời và sẽ hết khi ngừng dùng thuốc.

1.5. Thuốc benzodiazepin

Thuốc benzodiazepin được Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (FDA) chấp thuận để điều trị rối loạn lo âu, động kinh và cai rượu. Các thuốc bao gồm: Ativan (lorazepam), thuốc clonazepam, thuốc valium (diazepam), thuốc xanax (alprazolam). Ù tai là một tác dụng phụ hiếm gặp của nhóm thuốc này khi ngừng dùng thuốc.

Xử trí: Để hạn chế nguy cơ này, cần giảm liều từ từ trước khi ngừng thuốc để giảm nguy cơ tác dụng phụ liên quan đến việc cai thuốc.

1.6. Thuốc hạ huyết áp

Tăng huyết áp cũng là nguyên nhân gây ù tai, đặc biệt là ở người lớn tuổi. Một số loại thuốc huyết áp có liên quan đến mất thính lực và ù tai như: Thuốc ức chế men chuyển angiotensin (ramipril, enalapril), thuốc chẹn beta (bisoprolol, bystolic, coreg), thuốc chẹn kênh canxi (diltiazem, amlodipine, verapamil), thuốc lợi tiểu quai (bumetanide, furosemide)...

Xử trí: Cần trao đổi với bác sĩ về triệu chứng ù tai, bác sĩ sẽ quyết định xem bạn có cần giảm/ngừng hoặc chuyển sang loại thuốc khác hay không.

1.7. Thuốc kháng sinh

Aminoglycosides là nhóm kháng sinh thường được sử dụng để điều trị nhiễm trùng nặng có thể gây ù tai, mất thính lực ở một số trường hợp. Các thuốc bao gồm: Amikacin, neomycine, kanamycin, tobramycin.

Xử trí: Cần theo dõi chặt chẽ khi dùng các loại thuốc này để phát hiện sớm dấu hiệu mất thính lực.

1.8. Thuốc điều trị ung thư

Một số loại thuốc dùng để điều trị ung thư có độc tính với tai và gây tổn thương tai trong có thể gây tổn thương tai vĩnh viễn. Các thuốc bao gồm: Cisplatin, carboplatin, oxaliplatin, taxane…

Xử trí: Khi điều trị, người bệnh cần được kiểm tra thính lực thường xuyên để phát hiện bất kỳ tổn thương nào ở giai đoạn đầu nhằm ngăn ngừa tình trạng ù tai trở nên trầm trọng hơn.

1.9. Thuốc isotretinoin

Isotretinoin là một loại thuốc uống được sử dụng để điều trị các trường hợp mụn trứng cá nghiêm trọng. Thuốc có thể gây ù tai, nhưng đây là tác dụng phụ hiếm gặp.

Xử trí: Nên trao đổi với bác sĩ để có thể được đổi loại thuốc khác nếu gặp các triệu chứng ù tai.

1.10. Thuốc chống viêm không steroid

Một số loại thuốc chống viêm không steroid (NSAID) có thể gây ù tai. Các thuốc bao gồm: Aspirin, ibuprofen... được sử dụng để giảm đau, chống viêm trong một số bệnh như viêm khớp dạng thấp. Nghiên cứu cho thấy, việc sử dụng aspirin có liên quan đến nguy cơ ù tai, nhất là với phụ nữ dưới 60 tuổi.

Xử trí: Triệu chứng ù tai sẽ hết khi giảm liều hoặc ngừng dùng aspirin.

2. Làm gì khi bị ù tai do thuốc?

Ù tai do thuốc là triệu chứng tạm thời và thường hết sau khi ngừng thuốc. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, tình trạng ù tai có thể kéo dài hoặc trở thành vĩnh viễn, thậm chí có thể gây mất thính lực.

Để xử trí chứng ù tai do thuốc, nên thực hiện:

- Chỉ dùng thuốc khi có chỉ định của bác sĩ.

- Trao đổi với bác sĩ về các tác dụng phụ của thuốc có thể gặp, trong đó có ù tai... Nếu trong thời gian dùng thuốc bị ù tai, nghe kém, mất thính lực đột ngột cần báo ngay cho bác sĩ hoặc đến cơ sở y tế uy tín để được điều trị càng sớm, đúng cách.

- Không nên ngừng dùng bất kỳ loại thuốc nào mà không có ý kiến của bác sĩ chuyên khoa.

- Cần lưu ý khi dùng các thuốc có thể gây độc cho tai trong một số trường hợp đặc biệt như: Người cao tuổi, phụ nữ mang thai, bệnh nhân suy gan, suy thận. Tốt nhất nên thay bằng một loại thuốc khác có tác dụng tương tự nhưng không ảnh hưởng đến thính lực.

- Những trường hợp buộc phải dùng các thuốc này, người bệnh cần được theo dõi chặt chẽ quá trình dùng thuốc và kiểm tra thính lực thường xuyên.

Điếc đột ngột sau cơn ù tai.

BS. Nguyễn Trọng Thủy