Khu phố cổ Bao Vinh nổi tiếng ven sông Hương nguy cơ 'biến mất'

Phố cổ Bao Vinh (nay thuộc phường Hương Vinh, TP. Huế) cách Kinh thành Huế vài km về phía Đông. Nơi đây một thời là thương cảng sầm uất của xứ Đàng Trong vào thế kỷ XVIII và Kinh thành Phú Xuân giai đoạn đầu của triều đại nhà Nguyễn. Ảnh: Ngọc Văn.

Theo các nghiên cứu, tại phố cổ Bao Vinh vào năm 1991 còn 39 ngôi nhà cổ. Nhưng đến nay, số nhà cổ nơi đây chỉ còn hơn 10 nhà có độ tuổi xấp xỉ 100 năm. Ảnh: Ngọc Văn.

Nhà cổ mặt phố ở Bao Vinh có kết cấu cơ bản bằng gỗ, mặc dù mang phong cách nhà rường Huế nhưng đã có những biến thể về dạng mặt đứng, quy mô, chiều cao, bố cục không gian để phù hợp với công năng, điều kiện tự nhiên thấp trũng vùng hạ lưu ven sông Hương. Ảnh: Ngọc Văn.

Thời gian qua, bằng những nỗ lực của cơ quan chức năng tỉnh Thừa Thiên-Huế và TP. Huế nhằm “cứu vãn” phố cổ, một số ngôi nhà cổ đặc trưng tại Bao Vinh được đưa vào danh sách bảo tồn. Tuy nhiên, nhìn về tổng thể, phố cổ Bao Vinh không còn giữ được dáng dấp vốn có của nó. Ảnh: Ngọc Văn.

Theo thời gian, khu phố cổ trở nên biến dạng trước áp lực đô thị hóa, yêu cầu phòng tránh thiên tai mùa mưa lũ, nhà cao tầng mọc lên san sát đã dần thay thế những ngôi nhà cổ đã trở nên xuống cấp và không còn phù hợp với công năng sử dụng, lối sống, lối mưu sinh mới của người dân thời hiện đại. Ảnh: Huecity.

Bên trong những ngôi nhà già nua còn hiện hữu là hàng quán tạp hóa, tiệm cắt tóc, may mặc, ăn uống... Ảnh: Ngọc Văn.

Theo các chuyên gia, không gian kiến trúc phố cổ Bao Vinh hiện đứng trước nguy cơ bị "xóa sổ" bởi những công trình cao tầng, nhà cửa hiện đại. Do đó, cần phải có những giải pháp cứu nguy cho những ngôi nhà cổ còn lại. Ảnh: Ngọc Văn.

Cần lập hồ sơ khảo sát, điều tra, kiểm kê, đo vẽ, ghi hình lưu trữ toàn bộ dữ liệu di tích phố cổ Bao Vinh; cũng như cần tái thực hiện dự án quy hoạch xây dựng bảo tồn và phát huy giá trị đô thị cổ Bao Vinh gắn với du lịch mà cơ quan chức năng đã có chủ trương triển khai từ nhiều năm trước. Ảnh: Ngọc Văn.

Trong một hội thảo gần đây, TS. Phan Tiến Dũng - Chủ tịch Hội Khoa học Lịch sử tỉnh TT-Huế - nhìn nhận, phố cổ Gia Hội và phố cổ Bao Vinh là yếu tố quan trọng kết nối các giai đoạn hình thành đô thị Huế cho đến ngày nay. Dù tỉnh TT-Huế ban hành quy hoạch bảo tồn, phát huy giá trị phố cổ Bao Vinh, nhưng việc thực hiện gặp nhiều khó khăn, vướng mắc và chưa hiệu quả. Ảnh: Ngọc Văn.

Theo Bí thư Thành ủy Huế Phan Thiên Định, phố cổ Bao Vinh có tiềm năng rất lớn về phát triển du lịch. Tuy nhiên, để khai thác tốt tiềm năng đó và lưu giữ được các giá trị văn hóa, lịch sử vốn có nơi đây, cần có sự vào cuộc quyết liệt của các cấp chính quyền, cơ quan chức năng, sự đồng thuận của người dân. Ảnh: Ngọc Văn.

Chính quyền TP. Huế cần có quy chế quản lý phố cổ Bao Vinh, hướng người dân trở thành chủ thể về bảo tồn bền vững, phát huy giá trị phố cổ để phát triển du lịch. Ảnh: Ngọc Văn.

Ngọc Văn