Hướng đến phát triển kinh tế lâm nghiệp bền vững

Khai thác gỗ rừng trồng - Ảnh: L.A

Trong những năm qua, cùng với các chính sách của trung ương, tỉnh đã ban hành nhiều cơ chế, chính sách; tích cực hợp tác quốc tế; chỉ đạo các ngành, địa phương thực hiện công tác tuyên truyền vận động nhằm huy động mọi nguồn lực, tập trung phát triển vùng nguyên liệu gỗ rừng trồng, phát triển rừng kinh tế, đẩy mạnh trồng rừng thâm canh theo hướng nâng cao năng suất, chất lượng rừng trồng. Trong đó, đặc biệt chú trọng đến phát triển rừng trồng nguyên liệu gỗ lớn, rừng có chứng chỉ quản lý rừng bền vững gắn với chế biến gỗ rừng trồng.

Theo đó, chỉ tính riêng từ năm 2016 - 2021, toàn tỉnh đã trồng được khoảng 51.200 ha rừng trồng tập trung. Trong đó, trồng rừng sản xuất cung cấp gỗ nguyên liệu hơn 49.100 ha; trồng cây phân tán với khối lượng khoảng 15 triệu cây các loại, vừa làm cây bóng mát, vừa góp phần cung cấp thêm nguyên liệu gỗ rừng trồng. Phát triển vùng nguyên liệu gỗ rừng trồng có chứng chỉ quản lý rừng bền vững với diện tích hơn 20.000 ha và 13.600 ha rừng trồng kinh doanh gỗ lớn. Quảng Trị trở thành một trong những tỉnh nằm tốp đầu cả nước về trồng rừng có chứng chỉ.

Cùng với gia tăng diện tích thì chất lượng rừng trồng cũng ngày càng được nâng cao, tỉ lệ tăng trưởng rừng trồng bình quân đạt khoảng 20 m3 /ha/năm, năng suất bình quân của rừng trồng khi khai thác chính (sau 6 - 7 năm đầu tư) đạt khoảng 120 m3 /ha. Tổng sản lượng gỗ rừng trồng khai thác trên địa bàn tỉnh những năm gần đây đạt bình quân trên 1 triệu m3 /năm.

Đây là nguồn gỗ nguyên liệu không chỉ đáp ứng đủ cho nhu cầu sản xuất cho các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh mà còn cung cấp cho các địa phương khác trên cả nước và phục vụ xuất khẩu. Đặc biệt, nhiều địa phương, chủ rừng đã chuyển đổi dần phương thức trồng rừng từ cung cấp nguyên liệu dăm gỗ sang kinh doanh rừng gỗ lớn với chu kỳ trên 10 năm để nâng cao tỉ lệ gỗ xẻ có đường kính trên 15 cm, đạt 50 - 60%/ha cung cấp nguyên liệu gỗ cho chế biến xuất khẩu. Góp phần ổn định độ che phủ và bảo vệ môi trường sinh thái tốt hơn.

Lĩnh vực sản xuất, kinh doanh giống cây lâm nghiệp có những chuyển biến tích cực. Toàn tỉnh hiện có 38 cơ sở, hằng năm cung cấp ra thị trường khoảng 24 - 26 triệu cây giống. Trong đó khoảng 96% là các loài keo, còn lại là giống các loài cây bản địa phục vụ nhu cầu trồng rừng trên địa bàn.

Các loài keo chủ yếu là cây keo lai với các dòng BV10, BV16, BV32, BV33, BV73, BV75, AH1, AH7, đây là những dòng có khả năng sinh trưởng nhanh, cho năng suất cao đã được Bộ Nông nghiệp và PTNT công nhận là giống quốc gia, giống tiến bộ kỹ thuật.

Đặc biệt, đã có 3 cơ sở đã được đầu tư công nghệ nuôi cấy mô là Trung tâm Ứng dụng Khoa học - Công nghệ Quảng Trị, Trung tâm Khoa học Lâm nghiệp Bắc Trung Bộ, Trường Cao đẳng Kỹ thuật Quảng Trị với trang thiết bị hiện đại, công suất bình quân 1 triệu cây giống/năm. Giống cây keo được sản xuất bằng phương pháp nuôi cấy mô có chất lượng giống, tính đồng đều cao, sạch bệnh, có thể sản xuất trong mọi điều kiện thời tiết, số lượng lớn trong thời gian ngắn.

Việc chọn lọc được các giống tốt, năng suất cao đã góp phần tăng năng suất, chất lượng rừng, đáp ứng yêu cầu các chương trình rừng trồng rừng trên địa bàn tỉnh. Đặc biệt hiện nay, các hộ trồng rừng sản xuất rất chú trọng đến nguồn giống chất lượng cao (keo lai nuôi cấy mô…) vào trồng rừng gỗ lớn đưa lại hiệu quả cao về kinh tế, môi trường.

Lĩnh vực chế biến gỗ cũng có những thay đổi đáng kể với nhiều dự án có đầu tư lớn, công nghệ chế biến hiện đại. Hiện nay, trên địa bàn tỉnh có khoảng 48 nhà máy kinh doanh chế biến lâm sản được cấp phép đầu tư hoạt động với công suất được cấp phép trên 2,5 triệu tấn/năm, công suất đang hoạt động trên 1,3 triệu tấn/năm. Doanh thu hằng năm trên 2.500 tỉ đồng, giải quyết việc làm cho trên 1.700 lao động.

Ngoài ra còn có 126 cơ sở kinh doanh, chế biến lâm sản được cấp phép đầu tư hoạt động, chủ yếu sản xuất ván ghép thanh, ván lạng, cưa gia công và một số doanh nghiệp, cơ sở sản xuất đồ gỗ nội thất, đồ mộc dân dụng... phục vụ nhu cầu thị trường trong tỉnh, giải quyết việc làm cho hàng trăm lao động.

Bên cạnh đó, tại địa bàn các huyện miền núi Đakrông, Hướng Hóa, các cộng đồng đồng bào dân tộc Vân Kiều, Pa Kô đã được giao đất, giao rừng để tổ chức quản lý, bảo vệ và kinh doanh lâm nghiệp. Nhiều mô hình gây trồng lâm sản ngoài gỗ dưới tán rừng, mô hình sản xuất thủ công mỹ nghệ như mây, tre đan… được hình thành tạo ra thu nhập ổn định, từng bước góp phần nâng cao đời sống của những người làm nghề rừng; góp phần phát triển kinh tế, xã hội, môi trường của địa phương. Nhiều diện tích nương rẫy kém hiệu quả đã được hỗ trợ thực hiện trồng rừng thay thế trên nương rẫy nhằm tạo điều kiện cho đồng bào dân tộc thiểu số canh tác nông - lâm nghiệp ổn định, bền vững.

Mục tiêu của tỉnh trong thời gian tới là xây dựng ngành lâm nghiệp phát triển toàn diện theo hướng hiện đại, bền vững, sản xuất hàng hóa quy mô lớn; đảm bảo ổn định độ che phủ rừng 50%; quản lý, bảo vệ và duy trì toàn bộ diện tích rừng tự nhiên; nâng cao năng suất, chất lượng rừng trồng.

Phát triển, sử dụng hợp lý tài nguyên rừng và đất lâm nghiệp tạo ra sản phẩm hàng hóa có giá trị gia tăng cao, bảo tồn đa dạng sinh học, bảo vệ môi trường sinh thái. Góp phần phát triển kinh tế - xã hội, xóa đói giảm nghèo, nâng cao mức sống cho người dân nông thôn, miền núi và giữ vững quốc phòng- an ninh, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn tỉnh.

Cùng với đó là chú trọng công tác giáo dục chính trị tư tưởng; đào tạo, xây dựng đội ngũ cán bộ giỏi chuyên môn, nghiệp vụ, lý luận chính trị, yêu ngành, yêu nghề, có phẩm chất đạo đức trong sáng, lành mạnh, làm cho dân tin, dân yêu. Thường xuyên tranh thủ sự lãnh đạo, chỉ đạo của lãnh đạo các cấp, phối hợp chặt chẽ với các ban, ngành chức năng và chính quyền địa phương các cấp, sự đồng tình ủng hộ của quần chúng nhân dân.

Mở rộng giao lưu, tăng cường quan hệ với các tổ chức quốc tế, các tổ chức trong và ngoài lực lượng để tranh thủ sự phối hợp, giúp đỡ đầu tư về vật chất kỹ thuật trong việc quản lý, bảo vệ và phát triển rừng. Lực lượng kiểm lâm thực hiện tốt phương châm “3 bám” (bám chính sách pháp luật, bám chính quyền địa phương cơ sở, bám dân bám rừng).

Lấy thôn, xã là trung tâm để tổ chức thực hiện tuyên truyền pháp luật, đấu tranh ngăn chặn các hành vi vi phạm; làm tốt công tác dân vận trong cộng đồng, hướng dẫn người dân phát triển kinh tế gia đình, đặc biệt là với cộng đồng người dân tộc Pa Kô, Vân Kiều trên địa bàn. Phấn đấu đưa tỉnh Quảng Trị trở thành trung tâm cung cấp nguyên liệu, chế biến gỗ rừng trồng của khu vực miền Trung theo mục tiêu kế hoạch đề ra.

Lê An