Hơn 100 máy bay chiến đấu F-16 có giúp Ukraine thay đổi cuộc chơi?

Moscow nhiều lần tuyên bố rằng, việc tràn ngập vũ khí phương Tây vào Ukraine sẽ không ảnh hưởng đến quyết tâm của Nga, cũng như không làm thay đổi tiến trình hoạt động quân sự đặc biệt của nước này. Nước này cũng tuyên bố sẽ tiêu diệt máy bay chiến đấu F-16 và gọi chúng không thể sánh được với máy bay chiến đấu Su-35.

Bất chấp khẳng định của Nga, Kiev vẫn tích cực yêu cầu phương Tây cung cấp chim ưng chiến đấu F-16 và tin rằng chúng có thể là yếu tố thay đổi cuộc chơi trong cuộc xung đột đang diễn ra.

F-16 Fighting Falcon, biểu tượng của sức mạnh và tính linh hoạt trên không, đã trở thành nền tảng của nhiều lực lượng không quân trên thế giới kể từ khi được giới thiệu vào những năm 1970.

Được phát triển bởi General Dynamics (nay là Lockheed Martin) cho Không quân Mỹ, F-16 là máy bay chiến đấu đa chức năng được biết đến với sự nhanh nhẹn, hệ thống điện tử hàng không tiên tiến và khả năng thích ứng với nhiều tình huống chiến đấu khác nhau.

Bất chấp sự xuất hiện của máy bay chiến đấu thế hệ thứ năm như F-35, F-16 vẫn tiếp tục là một phần không thể thiếu trong sức mạnh không quân toàn cầu. Việc nâng cấp liên tục và sản xuất các biến thể mới đảm bảo rằng F-16 sẽ tiếp tục hoạt động trong nhiều thập kỷ tới, mang lại giải pháp tiết kiệm chi phí cho các lực lượng không quân cần một máy bay chiến đấu linh hoạt và đã được chứng minh sức mạnh vượt trội.

Theo Không quân Mỹ, “Trong vai trò tác chiến trên không, khả năng cơ động và bán kính chiến đấu của F-16 vượt xa tất cả các máy bay chiến đấu có mối đe dọa tiềm tàng. Nó có thể xác định vị trí mục tiêu trong mọi điều kiện thời tiết và phát hiện máy bay bay thấp trong vùng radar hỗn loạn trên mặt đất”.

Đối với vai trò không đối đất, Không quân Mỹ khẳng định, “F-16 có thể bay hơn 500 dặm (860 km), cung cấp vũ khí với độ chính xác vượt trội, tự vệ trước máy bay địch và quay trở lại điểm xuất phát. Khả năng hoạt động trong mọi thời tiết cho phép nó cung cấp vũ khí một cách chính xác trong điều kiện ném bom không nhìn thấy được”.

F-16 có thành tích chiến đấu xuất sắc, tỷ lệ công cao và thường đem lại lợi thế cho bên sử dụng trong các trận không chiến.

Những chiếc F-16 do Mỹ phát triển đã tham gia vào những trận chiến quan trọng nhất mà Quân đội Mỹ từng góp mặt trong các hoạt động can thiệp quân sự toàn cầu. F-16 được sử dụng trong Chiến dịch Bão táp Sa mạc năm 1991 và vùng Balkan vào cuối thập kỷ đó. Giai đoạn 2001-2003, F-16 được sử dụng trong cả cuộc chiến ở Afghanistan và Iraq.

Một số quốc gia khác cũng đã sử dụng F-16 trong các cuộc xung đột trên toàn cầu. Pakistan, Thổ Nhĩ Kỳ, Ai Cập, Bỉ, Hà Lan và Đan Mạch đều đã sử dụng F-16 trong các cuộc xung đột tích cực. Trong Chiến tranh Kosovo cuối những năm 1990, một chiếc F-16 của Hà Lan đã bắn hạ một máy bay MiG-29 của Nam Tư có nguồn gốc từ Liên Xô.

Khả năng của F-16 là lý do Ukraine tin rằng chúng sẽ giúp tăng cường sức mạnh cho quân đội nước này vào thời điểm lực lượng của Kiev đang rơi vào tình thế nguy cấp trên chiến trường.

Một số phi công Ukraine đã hoàn thành khóa huấn luyện lái tiêm kích F-16 ở nước ngoài, nhằm chuẩn bị trước khi Kiev tiếp nhận mẫu máy bay chiến đấu hiện đại từ Đan Mạch, Hà Lan, Na Uy và Bỉ.

Israel bắt đầu mua những chiếc F-16 đầu tiên từ Mỹ vào những năm 1980. Lực lượng Không quân Israel (IAF) đã bắn rơi hai máy bay trực thăng Mil Mi-8 của Syria trên bầu trời Lebanon vào tháng 4 năm 1981, đánh dấu lần tiêu diệt chiến đấu đầu tiên của F-16.

Những chiếc F-16 của Israel được ghi nhận đã thực hiện 44 chiến công không chiến (chủ yếu là MiG-21 và MiG-23) trong cuộc chiến tranh Liban năm 1982 mà không bị tổn thất gì. Trong cuộc giao tranh, một máy bay được cho là đã bắn hạ 4 máy bay chiến đấu của Syria chỉ trong một lần xuất kích. Kể từ đó, F-16 tiếp tục thực hiện các nhiệm vụ quan trọng của IAF.

Các chuyên gia cho rằng Ukraine có thể mắc “sai lầm chiến lược” khi trông chờ vào mẫu tiêm kích phương Tây xa lạ như F-16 để chống lại không quân Nga thay vì tập trung vào những loại máy bay đã quen thuộc.

Giáo sư William Reno, trưởng khoa khoa học chính trị tại Đại học Northwestern, nói rằng F-16 sẽ khó có thể tới tay Ukraine vào "thời điểm tối ưu", tương tự với việc Ukraine chỉ nhận xe tăng phương Tây sau cuộc phản công mùa thu năm 2022 ở Kharkov và Kherson.

Theo ông Reno, thay vì trông chờ vào các mẫu máy bay hiện đại nhưng xa lạ như F-16, Ukraine nên đề nghị phương Tây chuyển giao những mẫu máy bay chiến đấu mà phi công nước này đã quen thuộc và có thể nhanh chóng tiếp nhận mà không mất nhiều thời gian huấn luyện. Điều này có thể giúp lực lượng Ukraine đạt được kết quả tốt hơn trên chiến trường. Ông Reno gợi ý Ukraine có thể đề nghị Taliban bán lại các máy bay MiG thời Liên Xô mà họ tiếp quản từ chính quyền tiền nhiệm ở Afghanistan.

Guy McCardle, biên tập viên điều hành của hãng tin quân sự SOFREP, cũng có quan điểm tương tự. Ông cho rằng việc Ukraine sử dụng các tiêm kích dòng MiG để tăng cường năng lực phòng thủ và tiến hành các chiến dịch sẽ là chiến lược tốt hơn vì “vũ khí tốt nhất để hoàn thành nhiệm vụ là thứ đang có trong tay”.

Đối với Ukraine, một chiếc MiG trên bầu trời có giá trị bằng 2 chiếc F-16 đang trên đường được chuyển đến. F-16 có thể mang lại lợi ích cho Ukraine về lâu dài, nhưng nếu tôi là tướng Ukraine, tôi sẽ muốn có MiG trong tay càng sớm càng tốt. Vì sao? Vì MiG có thể được triển khai ngay lập tức và giúp lực lượng không quân nhanh chóng tăng cường năng lực”, ông McCardle nói.

Các phi công Ukraine đã quen thuộc với máy bay MiG nên không cần đào tạo như với F-16. MiG cũng tích hợp dễ dàng hơn vào đội máy bay và hệ thống hậu cần hiện có của Ukraine, vốn được xây dựng để phục vụ cho các máy bay thời Liên Xô”, ông McCardle nhấn mạnh. (Ảnh: Wikipedia, Không quân Mỹ, Eurasiantimes).

Lý Thùy (Theo Eurasiantimes)