Điều tra thực trạng kinh tế - xã hội của 53 dân tộc thiểu số năm 2024

Cuộc điều tra được thực hiện tại 54 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, bao gồm 51 tỉnh có xã thuộc vùng DTTS và miền núi và 3 tỉnh, thành phố có các xã/phường/thị trấn có nhiều người DTTS sinh sống (gồm TP. Hồ Chí Minh, Long An, Hà Tĩnh).

Phát biểu tại Lễ ra quân, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Hầu A Lềnh tin tưởng, qua điều tra sẽ đưa ra các số liệu, chứng cứ tin cậy để giúp các cơ quan Trung ương cũng như các địa phương vùng DTTS có được những đánh giá chính xác về kết quả thực hiện các chính sách dân tộc đến năm 2024 và dự kiến đến năm 2025; đánh giá 5 năm triển khai Đề án tổng thể phát triển KT-XH vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030, Chiến lược công tác dân tộc đến năm 2030; kết quả thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia cũng như kết quả thực hiện công tác dân tộc giai đoạn 2021 - 2025, chuẩn bị xây dựng chương trình mục tiêu quốc gia, kế hoạch phát triển giai đoạn tiếp theo 2026 - 2030; làm cơ sở để các cấp ủy, tổ chức đảng chuẩn bị báo cáo và các văn kiện phục vụ Đại hội Đảng các cấp nhiệm kỳ 2025 - 2030 và Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng.

Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Hầu A Lềnh

“Tôi hy vọng cuộc điều tra lần này sẽ tiếp tục đưa ra những thông tin, dữ liệu chất lượng để Đảng, Quốc hội, Chính phủ, các ban, bộ, ngành, địa phương xây dựng, hoạch định chiến lược, chính sách dân tộc trong thời gian tới; từng bước khắc phục, giải quyết những khó khăn đồng thời phát huy mạnh mẽ hơn tiềm năng, thế mạnh của cộng đồng các DTTS và vùng đồng bào DTTS, miền núi; tăng cường củng cố, xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc ngày càng vững chắc”, Bộ trưởng Hầu A Lềnh nhấn mạnh.

Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Quốc Phương

Để triển khai việc thu thập thông tin một cách hiệu quả, góp phần vào việc thực hiện thành công cuộc Điều tra, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Quốc Phương đề nghị Tổng cục Thống kê chủ trì, phối hợp chặt chẽ với đơn vị chức năng của Ủy ban Dân tộc triển khai cuộc Điều tra theo đúng phương án và tiến độ đề ra; UBND các xã, phường, thị trấn có địa bàn điều tra trên cơ sở kết hợp các hình thức tuyên truyền tích cực tuyên truyền về cuộc điều tra; đôn đốc điều tra viên, tổ trưởng thực hiện tốt công tác thu thập thông tin tại địa bàn đảm bảo tiến độ, chất lượng; cử đại diện am hiểu thông tin về tình hình KT-XH của địa phương phối hợp cung cấp thông tin Phiếu xã cho điều tra viên của cuộc Điều tra theo quy định.

Thông tin thống kê được thu thập đảm bảo tính đầy đủ, chính xác, kịp thời để phục vụ Đảng, Quốc hội, Chính phủ xây dựng chính sách, chiến lược và kế hoạch phát triển KT-XH cho các vùng đồng bào DTTS trong giai đoạn tới hay không là phụ thuộc một phần lớn vào lực lượng các tổ trưởng, điều tra viên. Do đó, việc nghiêm túc thực hiện nhiệm vụ được giao, chấp hành những quy định trong quy trình thu thập thông tin nhằm bảo đảm chất lượng cũng như tiến độ cuộc Điều tra của lực lượng này là rất quan trọng.

“Với nhiệm vụ là điều tra viên, bản thân tôi xin hứa sẽ tuyệt đối chấp hành sự phân công của các đồng chí tổ trưởng, giám sát viên huyện, khắc phục các khó khăn để thu thập thông tin đầy đủ theo phương án quy định, đến tận hộ dân để phỏng vấn ghi phiếu điều tra, kết hợp quan sát tình hình hộ dân cư và phỏng vấn kỹ lưỡng các câu hỏi theo đúng trình tự bảng hỏi, hoàn thành 100% các địa bàn được phân công đúng thời gian quy định. Nắm rõ các nhiệm vụ của điều tra viên khi đi điều tra. Đồng thời khi đến hộ điều tra luôn nói rõ mục đích của cuộc điều tra và tuyên truyền bằng mọi hình thức cho người dân hiểu về cuộc điều tra này”, bà Phạm thị Trang, điều tra viên Xóm Mạ, xã Tú Lý huyện Đà Bắc phát biểu tại Lễ ra quân.

Sự hỗ trợ tuyên truyền, động viên đồng bào dân tộc trong hợp tác cung cấp thông tin từ các già làng, trưởng bản, người có uy tín trong đồng bào DTTS cũng đóng vai trò rất quan trọng. Qua tiếp xúc với ông Triệu Phúc Xuân, già làng, người có uy tín tại xóm Mạ, xã Tú Lý, huyện Đà Bắc được biết, đây là địa bàn vùng núi cao, dân cư phân bố không đồng đều, đại đa số là người DTTS, kinh tế còn rất nhiều khó khăn. Vì thế thông qua cuộc điều tra này sẽ phản ánh thực trạng KT-XH trên địa bàn xóm, xã, huyện và tỉnh Hòa Bình để Đảng và Nhà nước có những chủ trương, đường lối và chính sách phát triển cho vùng đồng bào dân tộc.

Ông Triệu Phúc Xuân, người có uy tín tại xóm Mạ, xã Tú Lý

“Với uy tín của mình, tôi sẽ tuyên truyền vận động đồng bào chấp hành chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước và quy định của địa phương; tuyên truyền mục đích, ý nghĩa của cuộc điều tra, vận động nhân dân và các hộ được chọn mẫu điều tra cung cấp thông tin nhiệt tình, chính xác và đầy đủ cho điều tra viên đến phỏng vấn và tạo mọi điều kiện cho điều tra viên đi thu thập thông tin tại các hộ được chọn điều tra”, ông Triệu Phúc Xuân chia sẻ.

Ông Matt Jackson, Trưởng Đại diện Quỹ Dân số Liên hợp quốc (UNFPA) tại Việt Nam cho biết, UNFPA Việt Nam tự hào là đối tác hỗ trợ Chính phủ Việt Nam nâng cao năng lực thu thập, phân tích dữ liệu, và xây dựng hệ thống dữ liệu phục vụ công tác lập kế hoạch và theo dõi đánh giá tiến độ thực hiện các kế hoạch chính sách dựa trên bằng chứng.

Ông Matt Jackson, Trưởng Đại diện Quỹ Dân số Liên hợp quốc (UNFPA) tại Việt Nam

“Kết quả thu được từ cuộc điều tra này sẽ giúp chúng ta biết được sự khác biệt giữa các nhóm DTTS, đặc biệt liên quan đến khả năng tiếp cận các dịch vụ cơ bản, việc làm và mức sống. Đây là những dữ liệu quan trọng giúp theo dõi đánh giá tiến độ thực hiện các chính sách của Chính phủ đồng thời là cơ sở để ban hành các quyết định chính sách nhằm giảm bớt những thiệt thòi mà các nhóm DTTS đang phải đối mặt”, ông Matt Jackson nói và khẳng định: “UNFPA vui mừng chứng kiến những nỗ lực vượt bậc của chính phủ Việt Nam trong công tác thu thập dữ liệu. Chúng tôi cam kết sẽ tiếp tục hỗ trợ kỹ thuật cho Tổng cục Thống kê và các bộ ngành để xây dựng và tối ưu hóa việc sử dụng dữ liệu có chất lượng nhằm thúc đẩy công bằng xã hội và phát triển bền vững tại Việt Nam”.

Lê Đỗ