Chính phủ sẽ đồng hành cùng doanh nghiệp trong chuyển đổi xanh

Diễn đàn Doanh nghiệp Phát triển bền vững Việt Nam thường niên (VCSF) được tổ chức vào ngày 23/8 tại Hà Nội bởi Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) và Hội đồng Doanh nghiệp vì sự Phát triển bền vững Việt Nam (VBCSD). VCSF năm 2023 có chủ đề “Cuộc đua xanh toàn cầu: Từ chiến lược đến thực hành kinh doanh bền vững”.

Tháng 9/2023 tới đây, Hội nghị thượng đỉnh các Mục tiêu phát triển bền vững (SDG) của Liên hợp quốc sẽ diễn ra tại New York (Mỹ), để rà soát lại một nửa chặng đường đã qua trong tiến trình thực hiện Chương trình nghị sự 2030, đồng thời vạch ra kế hoạch tăng tốc hành động hướng tới 17 Mục tiêu phát triển bền vững (SDG).

Tại cột mốc này, có thể thấy thế giới vẫn đang đối mặt với ngày càng nhiều thách thức đến từ biến đổi khí hậu, khủng hoảng an ninh lương thực, an ninh năng lượng, bệnh dịch, suy giảm kinh tế toàn cầu, bất ổn địa chính trị… Trong đó, sự suy giảm đa dạng sinh học, cạn kiệt tài nguyên thiên nhiên, biến đổi khí hậu tạo ra những sức ép nặng nề hơn cả cho nhân loại.

Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà phát biểu chỉ đạo

Điều đó cũng có nghĩa giải được bài toán môi trường, biến đổi khí hậu sẽ đóng góp đáng kể vào việc đảm bảo tương lai bền vững. Từ góc độ này, các mô hình kinh doanh "vị" tự nhiên - kinh doanh tạo tác động tích cực đến môi trường là một trong những giải pháp tối ưu nhất cho mục tiêu phát triển bền vững doanh nghiệp, qua đó đóng góp vào sự thịnh vượng, phồn vinh của mỗi quốc gia, dân tộc. Đây cũng chính là thông điệp được được trình bày và thảo luận tại Diễn đàn VCSF truyền tải xuyên suốt qua những chủ đề của năm 2023.

Phát biểu chỉ đạo tại Phiên toàn thể diễn đàn, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà - Chủ tịch Hội đồng quốc gia về Phát triển bền vững và Nâng cao năng lực cạnh tranh nhấn mạnh: "Phát triển bền vững phải gắn với phát triển bao trùm trên cả 3 trụ cột: Phát triển bền vững kinh tế; Phát triển bền vững xã hội, văn hóa và con người; Phát triển bền vững môi trường. Tất cả doanh nghiệp, dù ở quy mô nào, trong lĩnh vực nào cũng đều có cơ hội, vị thế, tiềm năng và hứa hẹn có nhiều đóng góp trongcCuộc đua xanh toàn cầu phát triển bền vững hiện nay. Phó Thủ tướng đánh giá cao sáng kiến Bộ chỉ số doanh nghiệp bền vững (CSI) của VBCSD-VCCI đã, đang được áp dụng rộng rãi trong cộng đồng doanh nghiệp".

Phó Thủ tướng cũng chia sẻ, Chính phủ sẽ đồng hành cùng doanh nghiệp trong chuyển đổi xanh. Quá trình chuyển đổi xanh là một cuộc cách mạng, trong quá trình phát triển, Chính phủ tiếp tục chỉ đạo thực hiện đồng bộ các giải pháp thúc đẩy thực hiện hiệu quả các mục tiêu phát triển bền vững trên tất cả các lĩnh vực. Trong đó, tiếp tục hỗ trợ các doanh nghiệp thực hành các giải pháp phát triển bền vững. Các hành động và chính sách tích cực với tự nhiên sẽ được tiếp tục lồng ghép vào các chiến lược, kế hoạch, chính sách đầu tư trong từng ngành, lĩnh vực kinh tế - xã hội.

Trước đó, đại diện Ngân hàng Thế giới - World Bank (WB) phân tích: Việt Nam có khát vọng trở thành nền kinh tế có thu nhập cao vào năm 2045, trong đó tốc độ tăng trưởng GDP bình quân đầu người trung bình 5,5%/năm, thu nhập bình quân tăng gấp 3,5 lần hiện tại.

Để mang lại thu nhập tăng như mong muốn, Việt Nam đang tích cực chuyển đổi cơ cấu mạnh mẽ, với tỷ trọng của ngành nông nghiệp trong GDP giảm từ hơn 40% vào cuối những năm 1980 xuống dưới 20% trong những năm gần đây. Dịch vụ chiếm 41,3% vào năm 2022. Hơn 40 triệu người đã thoát nghèo từ năm 1990 đến năm 2014. Tỷ lệ nghèo cùng cực (1,9 USD mỗi ngày) đã giảm từ 50% năm 1993 xuống dưới 3% hiện nay.

Toàn cảnh hội thảo

Tuy nhiên, cùng với tốc độ tăng trưởng kinh tế, Việt Nam có tốc độ tăng trưởng năng lượng và phát thải nhanh nhất. Trong hai thập kỷ qua, Việt Nam là một trong những quốc gia có mức phát thải khí nhà kính (GHG) tính theo đầu người tăng nhanh nhất trên thế giới.

“Từ năm 2000-2015, lượng khí thải CO2 tăng gần gấp bốn lần, lượng phát thải khí nhà kính của Việt Nam có liên quan đến tình trạng ô nhiễm không khí độc hại, ảnh hưởng đến sức khỏe và năng suất lao động. Ngành điện là nguồn phát thải khí nhà kính lớn nhất ở Việt Nam, tiếp theo là công nghiệp và giao thông vận tải”, WB nhận định.

Bà Phạm Minh Thảo, Giám đốc chương trình Phát triển bền vững WWF-Viet Nam cũng cho biết, thực trạng thiên tai, ô nhiễm môi trường ở Việt Nam ngày càng nghiêm trọng và cần sớm có giải pháp khắc phục. Diễn biến bất thường của thời tiết khí hậu tại nhiều đô thị, trong đó đặc biệt là những đô thị vùng núi như Tây Nguyên, Tây Bắc vốn được xem không bao giờ xảy ra nhưng vài năm nay lại xảy ra thường xuyên, mang đến nguy cơ rất lớn cho đời sống con người.

Để tăng cường khả năng chống chịu với các hiện tượng cực đoan, bà Thảo cho rằng Việt Nam cần xây dựng năng lực phòng chống, quản lý khẩn cấp, phát triển ngành cũng như cơ chế quản trị rủi ro và học hỏi để quản trị rủi ro bền vững cho tương lai.

“Trước tiên là phải giảm thiểu phát thải ra môi trường, hạn chế tình trạng chặt phá rừng, đốt rác thải và thải các chất thải rắn, thải nhựa ra môi trường. Đồng thời, tăng cường các giải pháp tái chế gắn với sản xuất xanh”, bà Thảo nói.

Tại diễn đàn, Phó Trưởng Ban Kinh tế Trung ương Nguyễn Đức Hiển cũng đã khẳng định: Phát triển nhanh và bền vững, thúc đẩy tăng trưởng xanh là chủ trương xuyên suốt, nhất quán của Việt Nam xác định trong những năm qua và đặc biệt nhấn mạnh, làm rõ cho giai đoạn tới. Tại Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm 2021-2030 thông qua tại Đại hội lần thứ XIII của Đảng, Việt Nam đã xác định chủ trương “phát triển kinh tế xanh, ít chất thải, giảm nhẹ phát thải khí nhà kính, cácbon thấp; khuyến khích phát triển mô hình kinh tế tuần hoàn để sử dụng tổng hợp và hiệu quả đầu ra của quá trình sản xuất. Nâng cao tính chống chịu và khả năng thích ứng với biến đổi khí hậu của hệ thống kết cấu hạ tầng và của nền kinh tế”.

"Trong các ngành, lĩnh vực quan trọng, Việt Nam đều đã có chủ trương, định hướng về thúc đẩy quá trình chuyển dịch để hướng đến tăng trưởng xanh, phát triển kinh tế số, kinh tế tuần hoàn. Điển hình như trong lĩnh vực năng lượng, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 55 ngày 11/2/2020 về định hướng chiến lược phát triển năng lượng quốc gia Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; trong đó Nghị quyết đã đề ra các quan điểm, mục tiêu, nhiệm vụ và giải pháp rất cụ thể để thúc đẩy quá trình chuyển dịch năng lượng của Việt Nam theo hướng ưu tiên khai thác, sử dụng triệt để và hiệu quả các nguồn năng lượng tái tạo, năng lượng mới, năng lượng sạch" - Phó Trưởng ban Ban Kinh tế Trung ương Nguyễn Đức Hiển cho biết.

Hà An