Tiết kiệm gần 7.000 tỷ mỗi năm nhờ đi xe đạp

Cách Utrecht trở thành thiên đường xe đạp tất cả nằm ở cơ sở hạ tầng, với những con đường chuyên dụng và bãi đậu xe mang lại cho người đi xe đạp nhiều lợi thế hơn hẳn so với ô tô. Ví dụ, chính quyền thành phố Utrecht đã cho xây dựng một nhà để xe đạp lớn nhất thế giới ngay bên dưới ga tàu Utrecht Centraal, có thể chứa 12.000 chiếc xe đạp, sau khi nhà để xe cũ sức chứa 6.000 chiếc thường xuyên bị quá tải trong vòng chưa đầy 2 năm. Người đi xe đạp có thể đi xuống hầm để xe qua một đoạn dốc, rồi đi bộ lên sân ga.

Ở những nơi khác trong trung tâm thành phố, nhiều con phố từng dành cho ô tô nay đã được thiết kế để ưu tiên cho xe đạp. Một con kênh bị đường cao tốc chôn vùi vào những năm 1970 hiện đang trở lại hình hài ban đầu, với cây xanh rợp bóng, đường dành cho người đi bộ và đường mòn xe đạp, khẳng định các ưu tiên hiện tại của Utrecht. "Con người mới là chủ của thành phố, không phải máy móc." - Lott van Hooijdonk, Phó thị trưởng thành phố nói.

Dafne Schippersbrug, một cây cầu vượt đa năng đặc biệt tận dụng mái của một trường tiểu học làm móng là bằng chứng cho thấy việc đi xe đạp đã được bình thường hóa như thế nào. "Điều này là giấc mơ viển vông ở hầu hết các nơi trên thế giới." - Một người dân Utrecht cho biết.

Trước khi trở thành thiên đường xe đạp, các thành phố của Hà Lan cũng từng là đế chế ô tô giống như bất kỳ quốc gia châu Âu giàu có nào khác trong những năm 1950-1960. Tuy nhiên, tới những năm 1970, số lượng trẻ em thiệt mạng khi tham gia giao thông làm gia tăng làn sóng phản đối sự điên cuồng của những con phố được thiết kế cho ô tô. Giá xăng tăng và phong trào bảo vệ môi trường càng thúc đẩy quốc gia này xây dựng chính sách nhằm định hướng lại giao thông đô thị theo hướng đi bộ, xe đạp.

Ngày nay, 98% hộ gia đình ở Utrecht sở hữu ít nhất 1 chiếc xe đạp; một nửa sở hữu từ 3 chiếc trở lên. Trên toàn quốc, số lượng xe đạp hiện nay đông hơn số dân. Mark Wagenbuur, một nhà hoạt động về xe đạp và blogger người Hà Lan, nói với New York Times: "Tất cả các chính trị gia Hà Lan hiện nay đều coi trọng việc đi xe đạp."

Vậy chi phí để xây dựng nên đế chế xe đạp này là bao nhiêu? Theo Times, chính quyền thành phố Utrecht chi trung bình 55 triệu USD/năm (1.245 tỷ đồng) để xây dựng và cải thiện các tiện ích dành cho xe đạp. Dù rằng, vẫn còn đó những phàn nàn từ người đi xe đạp về việc gặp khó khăn khi tìm chỗ đỗ xe trong trung tâm, hay một số tài xế ô tô ở Hà Lan cảm thấy thất vọng vì sự bất lợi khá lớn ở các trung tâm, cũng như không phải tất cả các khu vực trong thành phố đều có tiện ích xe đạp đồng bộ hiện đại như nhau. Tuy nhiên, sự đầu tư xây dựng và duy trì mạng lưới giao thông xe đạp khổng lồ của Utrecht đã mang lại lợi ích xã hội rất lớn. Ước tính, chi phí tiết kiệm được do giảm ô nhiễm không khí và chi phí chăm sóc sức khỏe lên tới 300 triệu USD/năm (6.791 tỷ đồng). Không dừng lại ở đó, số lượng người đi xe đạp và đi bộ thiệt mạng khi tham gia giao thông đã giảm mạnh trong những năm gần đây. Chính quyền thành phố Utrecht đặt mục tiêu mở rộng gấp đôi mạng lưới giao thông xe đạp đến năm 2030.

"Đi xe đạp giống như một phép màu, nó chỉ có lợi." - Van Hooijdonk nói.

PV