Thường trực Ủy ban Pháp luật và Tư pháp thẩm tra sơ bộ báo cáo công tác của ngành tư pháp

Tham dự có: Thường trực Ủy ban Pháp luật và Tư pháp; đại diện lãnh đạo Bộ Công an, Bộ Tư pháp, Tòa án Nhân dân Tối cao, Viện Kiểm sát Nhân dân tối cao, Thanh tra Chính phủ...

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng chủ trì phiên họp

Nâng cao năng lực quản lý nhà nước trong phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật

Trình bày dự thảo báo cáo tóm tắt thẩm tra sơ bộ Báo cáo của Chính phủ về công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật năm 2025, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Mai Thị Phương Hoa cho biết, Thường trực Ủy ban nhận thấy, năm 2025, thực hiện chủ trương sắp xếp lại tổ chức bộ máy theo hướng hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả, Chính phủ đã đề ra nhiều giải pháp đấu tranh có hiệu quả đối với các vi phạm pháp luật và tội phạm để bảo đảm phát triển kinh tế - xã hội, ổn định đời sống của nhân dân.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng phát biểu tại phiên họp

Theo đó, đã trình Quốc hội thông qua nhiều dự án luật, trong đó có nhiều đạo luật liên quan tới tổ chức và hoạt động của các cơ quan tư pháp; đã ban hành nhiều văn bản quy phạm pháp luật để triển khai thi hành các luật, nghị quyết của Quốc hội.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Mai Thị Phương Hoa phát biểu

Đồng thời, Chính phủ đã chỉ đạo Bộ Công an và các bộ, ngành, địa phương tiếp tục chủ động, nắm, phân tích dự báo tình hình thế giới, trong nước và khu vực; triển khai thực hiện có hiệu quả các chỉ thị, nghị quyết, chương trình, kế hoạch của Đảng, Quốc hội, Chính phủ về công tác phòng, chống tội phạm gắn với thực hiện nhiệm vụ chuyên môn của từng bộ, ngành, địa phương.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Nguyễn Thị Thủy phát biểu

Thường trực Ủy ban cơ bản đồng tình với nhiều nhận định, đánh giá của Chính phủ về công tác phòng ngừa vi phạm pháp luật và nhấn mạnh, mặc dù về cơ bản tội phạm và vi phạm pháp luật về trật tự xã hội giảm (giảm 16,09%) và nhiều loại tội phạm đều giảm so với cùng kỳ, tuy nhiên một số loại tội phạm lại tăng, trong đó có một phần nguyên nhân từ công tác phòng ngừa như: tội phạm hiếp dâm tăng 8,86%, lừa đảo, chiếm đoạt tài sản tăng 20,56%, gây rối trật tự công cộng tăng 25,07%... Xảy ra một số vụ giết người với hành vi dã man, mất nhân tính, gây tâm lý phẫn nộ, lo lắng, bất an trong nhân dân.

Thường trực Ủy ban cũng nhận thấy, công tác quản lý nhà nước trên một số lĩnh vực còn bất cập dẫn đến các đối tượng lợi dụng để thực hiện hành vi phạm tội, làm cho công tác phòng ngừa tội phạm và vi phạm pháp luật chưa mang lại hiệu quả cao.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Nguyễn Phương Thủy phát biểu

Cơ bản nhất trí với kiến nghị nêu trong Báo cáo, Thường trực Ủy ban Pháp luật và Tư pháp đề nghị, Chính phủ tiếp tục có những biện pháp nâng cao năng lực quản lý nhà nước, tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra và mở các đợt cao điểm đấu tranh trên các lĩnh vực viễn thông, mạng Internet, hàng lậu, hàng giả, an toàn thực phẩm, tiền ảo, ma túy…

Kỷ luật, kỷ cương trong hoạt động thi hành án hành chính chưa nghiêm

Trình bày dự thảo báo cáo thẩm tra sơ bộ báo cáo của Chính phủ về công tác thi hành án 10 tháng năm 2025, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Đỗ Đức Hồng Hà cho biết, kết quả thi hành án dân sự xong về việc đạt 63,14% và xong về tiền đạt 31,41%. Công tác phối hợp tổ chức thi hành phần dân sự trong các bản án hình sự đạt được kết quả tích cực.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Đỗ Đức Hồng Hà trình bày dự thảo báo cáo thẩm tra sơ bộ báo cáo của Chính phủ về công tác thi hành án 10 tháng năm 2025

Công tác chuyển đổi số trong hoạt động thi hành án dân sự được triển khai đồng bộ. Công tác thanh tra, kiểm tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phát hiện, xử lý tham nhũng, tiêu cực được quan tâm chỉ đạo quyết liệt, đạt kết quả tích cực; kết quả giải quyết khiếu nại, tố cáo tăng 7,18% so với cùng kỳ năm 2024.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Văn Liên phát biểu

Bên cạnh đó, công tác thi hành án dân sự vẫn còn một số tồn tại, hạn chế, như: tỷ lệ thi hành xong về việc giảm 6,13% về về tiền giảm 0,28% so với cùng kỳ năm 2024; còn 377/600.657 quyết định thi hành án phải thu hồi, hủy bỏ, chưa đạt chỉ tiêu Quốc hội giao.

Một số nơi còn xảy ra vi phạm trong việc xác minh, phân loại án, ra quyết định về việc chưa có điều kiện thi hành, áp dụng các biện pháp cưỡng chế thi hành án, kê biên, định giá, bán đấu giá, xử lý tài sản vật chứng. Viện Kiểm sát nhân dân đã ban hành 50 kháng nghị, 1.230 kiến nghị yêu cầu khắc phục vi phạm.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Nguyễn Mạnh Cường phát biểu

Về công tác thi hành án hành chính, Thường trực Ủy ban Pháp luật và Tư pháp thấy rằng, đã thi hành xong 744/1.997 bản án, tăng 77 bản án so với cùng kỳ năm 2024. Các Tòa án đã ra 531 quyết định buộc thi hành án hành chính. Cơ quan thi hành án dân sự tổ chức làm việc với người phải thi hành án trong việc thi hành 1.060 bản án; ban hành 249 văn bản kiến nghị xử lý trách nhiệm các trường hợp không chấp hành án hành chính, tăng 122 kiến nghị so với cùng kỳ năm 2024.

Đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách tại Ủy ban Kinh tế và Tài chính Lê Hoàng Anh phát biểu

Đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách tại Hội đồng Dân tộc Lê Nhật Thành phát biểu

Đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách tại Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Tô Văn Tám phát biểu

Đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách tại Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Bùi Mạnh Khoa phát biểu

Tuy nhiên, kỷ luật, kỷ cương trong hoạt động thi hành án hành chính vẫn chưa nghiêm; kết quả thi hành án đạt thấp (37,42%); vẫn còn nhiều trường hợp không tự nguyện thi hành án dẫn đến việc Tòa án phải ra quyết định buộc thi hành án nhưng cơ quan có thẩm quyền chưa thực hiện được việc xử lý trách nhiệm đối với người không chấp hành án theo quy định.

Về hoạt động Thừa phát lại, Thường trực Ủy ban thấy rằng, hoạt động thi hành án dân dự của Thừa phát lại còn rất hạn chế, đề nghị Chính phủ nghiên cứu, đề xuất mô hình tổ chức và hoạt động của Thừa phát lại trong dự án Luật Thi hành án dân sự (sửa đổi) trình Quốc hội xem xét, thông qua tại Kỳ họp thứ Mười tới đây.

Đánh giá thêm về tổ chức bộ máy tư pháp theo mô hình 2 cấp

Cơ bản thống nhất với nhiều nội dung trong các dự thảo báo cáo thẩm tra các báo cáo của Chính phủ, Tòa án Nhân dân Tối cao, Viện Kiểm sát Nhân dân tối cao, các đại biểu nêu rõ, năm 2025, bối cảnh của thế giới và khu vực còn nhiều diễn biến phức tạp. Đây là năm rất quan trọng đất nước kỷ niệm nhiều sự kiện, ngày lễ lớn.

Toàn hệ thống chính trị tập trung triển khai nhiều chủ trương lớn, như sắp xếp, tinh gọn bộ máy trong hệ thống chính trị; sắp xếp lại đơn vị hành chính cấp tỉnh và tổ chức mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số, chuyển đổi số, cải cách hành chính….

Trong bối cảnh đó, ngành tư pháp đã đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận trong thực hiện công tác, trong phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật; phòng, chống tham nhũng.

Thứ trưởng Bộ Công an Nguyễn Văn Long phát biểu

Phó viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao Nguyễn Đức Thái phát biểu

Phó Tổng Thanh tra Chính phủ Lê Tiến Đạt phát biểu

Thứ trưởng Bộ Tư pháp Mai Lương Khôi phát biểu

Phó Chánh án Thường trực Tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Trí Tuệ phát biểu

Trên cơ sở các ý kiến thảo luận, góp ý tại phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng đề nghị, các nhóm nghiên cứu của Thường trực Ủy ban tiếp thu các ý kiến nhằm hoàn thiện thêm một bước dự thảo các báo cáo thẩm tra sơ bộ và trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến tại phiên họp sắp tới.

Chủ nhiệm Ủy ban Hoàng Thanh Tùng lưu ý, cần đánh giá thêm tình hình tổ chức bộ máy tư pháp theo mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp; phân tích những kết quả và thuận lợi, khó khăn, vướng mắc trong tổ chức bộ máy, trên cơ sở đó, báo cáo Chính phủ, các bộ, ngành theo thẩm quyền để có giải pháp tháo gỡ.

Đồng thời đề nghị, Chính phủ, Tòa án Nhân dân tối cao, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao khẩn trương tổng kết nhiệm kỳ công tác để báo cáo Quốc hội xem xét.

Tin: Thanh Chi; ảnh: Hồ Long