Tập trung phòng trừ sâu keo mùa thu

Cán bộ Chi cục Trồng trọt & BVTV tỉnh hướng dẫn nông dân điều tra, nhận biết, xử lý sâu keo mùa thu.

Tính đến cuôítháng 3, toàn tỉnh có 47 ha ngô nhiễmsâu keo mùa thu, trong đó có 37 ha nhiễm nhẹ, 10 ha nhiễm trung bình. Tập trungchủ yếu ở các địa phương là: Nho Quan là 25 ha, Yên Mô 20 ha, Yên Khánh 2 ha.Bà Nguyễn Thúy Bùi, một hộ trồng ngô tại xóm Mới, xã Khánh Dương, huyện Yên Môcho biết: Tôi trồng ngô đã nhiều năm nhưng chưa bao giờ thấy loài sâu này, chỉcó từ năm ngoái đến năm nay mới thấy xuất hiện. Loài sâu này cắn phá rất nhanh,nhất là lúc ngô được 4-6 lá, chúng thường ăn cụt đọt ngô, làm cây không pháttriển, ra bắp được. Cạnh vườn ngô nhà bà Bùi là 2 sào ngô của hộ ông Thiện.“Theo quan sát của chúng tôi thì sâu keo lây lan nhanh, chỉ sau một đêm là cóđám ngô mới bị sâu cắn phá. May mắn là tôi được các cán bộ kỹ thuật của xã,tỉnh hướng dẫn cách phòng trừ ngay từ giai đoạn đầu nên đã kịp thời ngăn chặnsự lây lan, phá hại của chúng”- ông Thiện cho biết.

Loài sâu keo mùathu có tên khoa học là Spodoptera, thuộc bộ cánh vảy, họ ngài đêm. Sâu non có 6tuổi, sâu tuổi 1-2 cơ thể màu xanh nhạt - vàng nhạt, khi phát triển sang tuôỉ3-6, sâu non có màu trắng sữa, xanh đen, hoặc nâu nhạt tùy theo môi trường thứcăn. Đặc điểm gây hại: chỉ pha sâu non mới gây hại cây trồng, sâu non tuổi 1,đầu tuổi 2 ăn biểu bì của lá non – lá bánh tẻ tạo thành các vết trắng nhỏ liti, khi sâu lớn dần tạo ra vết hại hình chữ nhật màu trắng đặc trưng. Từ tuôỉ3, sâu non ăn khuyến lá, bẹ lá, tạo thành các lỗ lớn như cửa sổ, từ giai đoạntrỗ cờ, phun râu, sâu non ăn râu, cờ ngô và chui vào bắp gây hại.

Theo tài liêụnước ngoài, sâu keo mùa thu có thể ăn hơn 300 loài thực vật, tuy nhiên ưa thíchtrên cây ngô nhất là ngô ngọt, ngô nếp và ngô rau. Trưởng thành có thể bay 100km/đêm nhờ gió nên từ khi vũ hóa đến đẻ trứng có thể bay rất xa để tìm nơi đẻtrứng. Kỹ sư Vũ Thị Kim Dung, Phó phòng BVTV (Chi cục Trồng trọt và BVTV tỉnh)cho biết: Sâu keo mùa thu là một đối tượng sâu hại mới, khá nguy hiểm, có khảnăng di chuyển xa, phát tán mạnh, sinh sản rất cao, phàm ăn, chưa có thuốc đặctrị nên rất khó khăn trong công tác phòng trừ.

Để phòng trừ sâu keo mùa thu cóhiệu quả, bà con cần thực hiện biện pháp kỹ thuật quản lý dịch hại tổng hợptheo hướng dẫn của Cục Bảo vệ thực vật. Trước khi gieo hạt: làm sạch cỏ dại,làm đất rồi phơi đất khô để nhộng trong đất chết hoặc dễ dàng bị thiên địchtiêu diệt. Sử dụng các giống ngô có khả năng kháng, chống chịu sâu keo mùa thucao (NK 7328 Bt/GT, NK 4300 BT/GT, 8639S, 99558S… để gieo trồng nhằm giảm mứcđộ thiệt hại, giảm chi phí sản xuất. Xử lý hạt giống bằng thuốc BVTV. Làm bảchua ngọt để diệt trừ sâu trưởng thành ở tất cả các vùng trồng ngô. Giai đoạnngô mới gieo đến 7 lá, nếu không phòng trừ tốt sẽ gây hại nặng và giảm mật độcây, ảnh hưởng lớn đến năng suất sau này. Bà con cần ưu tiên việc nhân thả cácloài thiên địch như các loài ong ký sinh trứng, ký sinh sâu non, loài côn trùngăn thịt sâu non như bọ rùa, bọ xít ăn thịt, bọ đuôi kìm ra đồng ruộng để phòngchống sâu keo mùa thu và một số sâu hại khác. Sử dụng nấm xanh, nấm trắng, vikhuẩn Bt, vi rút NPV để phun trừ khi sâu tuổi nhỏ và điều kiện thời tiết có ẩmđộ cao để phát huy tốt nhất hiệu lực của chế phẩm. Thường xuyên kiểm tra đồngruộng để phát hiện ổ trứng, ngắt tiêu hủy.

Ngoài ra, có thể đặt bẫy bả chuangọt hoặc bẫy dẫn dụ giới tính trên ruộng để diệt trừ sâu trưởng thành. Nhữngruộng ngô không áp dụng các biện pháp nêu trên phải thường xuyên điều tra đểphun trừ khi mật độ sâu non tuổi 1-2 cao. Lưu ý, phun ướt đều lá và phun vàonõn ngô. Riêng với giai đoạn ngô 7 lá đến xoáy nõn, sắp trỗ cờ phun râu nhưhiện nay, mật độ sâu thường thấp hơn giai đoạn 3-6 lá và cây ngô đã lớn, có khảnăng đền bù thiệt hại, do vậy nông dân cần hạn chế dùng thuốc BVTV, trongtrường hợp ruộng ngô bị sâu hại nặng, vẫn tiếp tục chăm sóc để cây ngô phục hôìnhanh, có thu hoạch bình thường.

Được biết, trướcsự xuất hiện, gây hại của sâu keo mùa thu, Chi cục Trồng trọt và BVTV tỉnh đãcử cán bộ kỹ thuật xuống cơ sở nắm tình hình, diễn biến gây hại của sâu, hướngdẫn nông dân thực hiện các biện pháp phòng trừ; không để người dân tự xử lý,gây tốn kém, ô nhiễm môi trường mà lại không hiệu quả; xây dựng hướng dẫn nhậnhiết, biện pháp phòng trừ sâu keo mùa thu phù hợp với điều kiện thực tế địaphương… Hiện nay, Chi cục cũng đang thử nghiệm một số biện pháp phòng trừ tổnghợp ở Gia Viễn, Yên Khánh, từ đó có thể đưa ra khuyến cáo cách phòng trừ chungtrong toàn tỉnh. Trước mắt, thời điểm này, người dân nên thực hiện theo cáchướng dẫn của ngành chức năng. Với các diện tích bị nhiễm sâu lớn, triển khaiphun phòng trừ bằng các loại thuốc đã được khuyến cáo sử dụng. Với diện tíchnhỏ nên bắt bằng tay để giảm thiểu chi phí. Do là loài đa thực nên người dânkhông chỉ theo dõi diễn biến gây hại của sâu keo mùa thu trên cây ngô mà còntheo dõi ở các loại cây trồng khác để có những phương án phòng trừ kịp thời.

Bài, ảnh: HàPhương