Tăng cường trách nhiệm của Đoàn ĐBQH trong công tác bầu cử ở địa phương

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu. Ảnh: Phạm Thắng

Chiều 10/6, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã cho ý kiến về việc tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh điều hàng phiên họp. Ảnh: Phạm Thắng

Giữ nguyên các bước hiệp thương

Báo cáo tiếp thu, giải trình và chỉnh lý dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND do Chủ nhiệm Ủy ban Công tác đại biểu Nguyễn Thanh Hải trình bày.

Trong đó nêu rõ, một số ý kiến còn băn khoăn về việc rút ngắn một số bước trong quy trình bầu cử sẽ khó bảo đảm khả thi và chất lượng. Theo Ủy ban Công tác đại biểu, việc điều chỉnh giảm thời gian thực hiện quy trình bầu cử là yêu cầu chính trị đặt ra trong sửa đổi Luật lần này, nhằm rút ngắn khoảng thời gian từ khi bế mạc Đại hội Đảng toàn quốc đến khai mạc Kỳ họp thứ Nhất của Quốc hội khóa XVI, hoặc Kỳ họp thứ Nhất của HĐND các cấp, để kịp thời kiện toàn nhân sự của Nhà nước, của địa phương, sớm triển khai Nghị quyết Đại hội Đảng bộ các cấp.

Chủ nhiệm Ủy ban Công tác đại biểu Nguyễn Thanh Hải trình bày Báo cáo tiếp thu, giải trình và chỉnh lý dự thảo Luật. Ảnh: Phạm Thắng

Trong thiết kế khung thời gian các bước, cơ quan soạn thảo đã cân nhắc, tính toán thận trọng việc rút ngắn thời gian kể từ khi nộp hồ sơ ứng cử đến ngày bầu cử (hạn nộp hồ sơ là sau khi bế mạc Đại hội XIV của Đảng và Ngày bầu cử đã được xác định) và khai mạc Kỳ họp thứ Nhất của nhiệm kỳ mới, các khung thời gian khác vẫn giữ nguyên.

“Mặc dù thời gian từ khi nộp hồ sơ ứng cử đến ngày cuối cùng tổ chức Hội nghị hiệp thương lần thứ 2 giảm xuống còn 2 ngày, song đây là hạn cuối nộp hồ sơ nên người ứng cử có thể nộp sớm hơn thời hạn này; khi dự kiến cơ cấu, thành phần, số lượng, người ứng cử đã có thể chủ động về hồ sơ. Còn quy định trong Luật là thời hạn cuối phải nộp hồ sơ và thời hạn này phải bố trí sau khi kết thúc Đại hội Đảng toàn quốc để bảo đảm cập nhật được kết quả nhân sự của Đại hội phục vụ việc giới thiệu nhân sự tham gia ứng cử đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND khóa mới”, Chủ nhiệm Ủy ban Công tác đại biểu cho biết.

Với ý kiến đề nghị ghép một số bước trong quy trình hiệp thương để rút ngắn thời gian bầu cử, Chủ nhiệm Ủy ban Công tác đại biểu cho biết, các hội nghị hiệp thương có mục đích bảo đảm tính dân chủ, tính đại diện của các cơ quan, tổ chức cũng như sự lãnh đạo của Đảng. Do đó, việc kế thừa bảo đảm thực hiện đẩy đủ các bước theo quy định là rất cần thiết. Vì vậy, cơ quan soạn thảo đề nghị dự thảo Luật tiếp tục quy định đầy đủ các bước hiệp thương như quy định của Luật hiện hành.

Chủ nhiệm Ủy ban Dân nguyện và Giám sát Dương Thanh Bình trình bày Báo cáo ý kiến về việc tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo Luật

Thống nhất với quan điểm nêu trên, trong Báo cáo ý kiến về việc tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND, Chủ nhiệm Ủy ban Dân nguyện và Giám sát Dương Thanh Bình nêu rõ, dự thảo Luật giữ nguyên các bước hiệp thương để bảo đảm sự lãnh đạo của Đảng, tính dân chủ, tính đại diện của các cơ quan, tổ chức liên quan trong công tác bầu cử; giữ nguyên quy định tại các Điều 39, 44 Luật hiện hành về việc tổ chức các hội nghị hiệp thương ở cấp tỉnh.

Bảo đảm công bằng trong vận động bầu cử

Liên quan đến việc rút ngắn thời gian một số bước trong quy trình bầu cử, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đề nghị, cần hết sức thận trọng, bảo đảm tính khả thi.

Đối với các hội nghị hiệp thương phải đề cao tính dân chủ, tính đại diện, sự lãnh đạo của Đảng, do đó Chủ tịch Quốc hội lưu ý, "không thay đổi, không rút ngắn".

Chủ tịch Quốc hội cũng lưu ý việc rà soát sửa đổi, bổ sung để khắc phục khó khăn, hạn chế trong công tác bầu cử trước đây, theo đó, "cải tiến, đổi mới phải đặt lên hàng đầu, nhất là về thủ tục nộp hồ sơ ứng cử".

Quang cảnh Phiên họp. Ảnh: Phạm Thắng

Khẳng định, cánh tay nối dài của Quốc hội là Đoàn ĐBQH các địa phương, Chủ tịch Quốc hội đề nghị, "lần này trách nhiệm của Đoàn ĐBQH trong công tác bầu cử ở các địa phương phải tăng cường, chứ không thể mờ nhạt như các lần bầu cử trước".

Theo đó, việc sửa đổi, bổ sung khoản 1, Điều 22, dự thảo Luật quy định đại diện Đoàn ĐBQH tham gia Ủy ban Bầu cử tỉnh là chưa đủ, chưa thuyết phục, cần rà soát để thêm trách nhiệm với vai trò của Đoàn ĐBQH trong một số khâu và bước của quy trình bầu cử.

Về vận động bầu cử, Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, cần tiếp tục rà soát, hướng dẫn chặt chẽ, đề cao hơn nữa cơ chế kiểm soát để bảo đảm sự công bằng trong bầu cử, nhất là trong bối cảnh bùng nổ ứng dụng mạng xã hội, tuyên truyền không đúng quy định về độ mở có giới hạn, không kiểm soát, vô hình chung làm giảm tính công bằng giữa các ứng cử viên.

Phát biểu kết luận nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh đề nghị Thường trực Ủy ban Công tác đại biểu chủ trì, phối hợp với Thường trực các Ủy ban Dân nguyện và Giám sát, Ủy ban Pháp luật và Tư pháp rà soát kỹ lưỡng các nội dung, kỹ thuật lập pháp, hoàn thiện dự thảo Luật, hoàn thiện báo cáo tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo luật một cách thấu đáo, sớm gửi ĐBQH, bảo đảm tiến độ trình Quốc hội xem xét, thông qua.

Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị, tiếp thu ý kiến của Chủ tịch Quốc hội, nhất là trong kỷ nguyên số, mạng xã hội phát triển phải làm sao để bảo đảm công bằng trong vận động bầu cử.

Hoàng Ngọc