Tận dụng cơ cấu 'dân số vàng'

Dân số toàn tỉnh hiện hơn 640.000 người, trong đó lực lượng ở độ tuổi lao động (15 - 64 tuổi) chiếm trên 60%. Điều này cho thấy tỉnh đang bước vào giai đoạn “dân số vàng” với tiềm năng nguồn nhân lực dồi dào. Tuy nhiên, theo đánh giá của cơ quan chức năng, “dân số vàng” chỉ thật sự trở thành lợi thế phát triển khi đi đôi với chất lượng. Bởi nếu lực lượng lao động đông nhưng sức khỏe yếu, trình độ chuyên môn thấp, thiếu kỹ năng và việc làm không ổn định thì không những không tạo ra giá trị mà còn gia tăng áp lực lên hệ thống an sinh xã hội.

Học sinh Trường THPT Điện Biên Phủ tham gia sinh hoạt câu lạc bộ về dân số, KHHGĐ, tuyên truyền sức khỏe tiền hôn nhân.

Bà Đặng Thị Cúc, Phòng Dân số - Trẻ em (Sở Y tế) cho biết: Cùng với cả nước, tỉnh ta đang bước vào thời kỳ dân số vàng. Đây là giai đoạn rất quan trọng nhưng cũng không kéo dài. Vì vậy, ngành Y tế đã và đang tập trung đẩy mạnh truyền thông, chăm sóc sức khỏe sinh sản, sàng lọc trước sinh, sơ sinh và khám sức khỏe tiền hôn nhân, nhất là vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

Trên tinh thần chỉ đạo của tỉnh, hàng năm, ngành Y tế đã triển khai đồng bộ nhiều chương trình hướng đến nâng cao chất lượng dân số, trong đó, tập trung vào các nhóm hoạt động, như: Chăm sóc sức khỏe bà mẹ, trẻ em; kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh; truyền thông dân số - kế hoạch hóa gia đình (KHHGĐ)... Giai đoạn 2024 - 2025, toàn tỉnh tổ chức chiến dịch truyền thông, cung cấp dịch vụ dân số - KHHGĐ ở phần lớn địa bàn vùng sâu, vùng xa. Riêng tại các xã vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, nơi nguy cơ sinh con đông, tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống, ngành đã tổ chức gần 1.500 buổi tuyên truyền, thu hút hơn 50.000 lượt người tham gia.

Đẩy mạnh truyền thông, chăm sóc sức khỏe sinh sản, sàng lọc trước sinh, sơ sinh và khám sức khỏe tiền hôn nhân... là những hoạt động thường xuyên được ngành Y tế phối hợp với các cơ sở giáo dục tổ chức.

Tại các trường học, công tác truyền thông dân số, giáo dục sức khỏe sinh sản vị thành niên, thanh niên được triển khai thường xuyên. 100% trường THCS, THPT được cung cấp kiến thức về sức khỏe tiền hôn nhân; phòng tránh tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống, chăm sóc sức khỏe sinh sản, kỹ năng sống, định hướng nghề nghiệp...

Em Nguyễn Hoàng Anh, học sinh lớp 11, Trường THPT thành phố Điện Biên Phủ chia sẻ: Trước đây, em và nhiều bạn trong lớp khá mơ hồ về những vấn đề như tảo hôn, chăm sóc sức khỏe sinh sản hay lập kế hoạch cho tương lai. Nhưng qua các buổi truyền thông tại trường, chúng em được thầy cô và các anh chị làm công tác dân số chia sẻ cụ thể, dễ hiểu. Nhờ đó, chúng em rõ hơn về trách nhiệm với bản thân và tương lai của mình.

Cùng với tuyên truyền, ngành Y tế tăng cường sàng lọc trước sinh và sơ sinh. Đây là giải pháp nhằm đảm bảo chất lượng giống nòi ngay từ trong bụng mẹ. Từ năm 2024 đến nay, tỉnh thực hiện gần 10.000 ca sàng lọc trước sinh, hơn 3.000 ca sàng lọc sơ sinh, qua đó kịp thời phát hiện, can thiệp sớm nhiều trường hợp có nguy cơ bất thường về sức khỏe.

Trẻ em được khám, tư vấn sức khỏe miễn phí trong khuôn khổ chương trình do Bệnh viện 7/5 Công an tỉnh, Bệnh viện Đa khoa tỉnh và Bệnh viện Nhi Trung ương phối hợp tổ chức.

Tận dụng cơ hội nâng cao chất lượng dân số, tỉnh đặc biệt quan tâm thời kỳ “hậu dân số vàng”, thời điểm cơ cấu dân số bắt đầu già hóa với kế hoạch cụ thể được UBND tỉnh ban hành năm 2021. Theo đó, Chương trình chăm sóc sức khỏe người cao tuổi (NCT) đến năm 2030 xác định mục tiêu cụ thể từng giai đoạn với điểm nhấn tăng cường chăm sóc sức khỏe người cao tuổi để NCT sống vui, sống khỏe, sống có ích, tạo ra động lực đóng góp phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.

Để cụ thể hóa các mục tiêu trong kế hoạch, Sở Y tế chủ động phối hợp với các sở, ngành, địa phương và hội NCT các cấp triển khai đồng bộ nhiều hoạt động. Đơn cử như chương trình “Mắt sáng cho NCT” được duy trì nhiều năm qua đã giúp hàng nghìn NCT cải thiện sức khỏe. Riêng từ năm 2023 đến nay, có gần 25.000 lượt NCT được khám sàng lọc các bệnh về mắt. Trong số đó, hơn 1.000 người được hỗ trợ phẫu thuật mộng mắt, đục thủy tinh thể và cấp kính miễn phí, giúp họ nhìn rõ hơn, sống tự tin hơn và giảm gánh nặng chăm sóc cho gia đình.

Người cao tuổi xã Mường Ảng được bác sĩ Trung tâm Y tế Mường Ảng khám mắt miễn phí.

Bà Bùi Thị Hương, Phó Chủ tịch Hội NCT tỉnh cho biết: Tuy tuổi cao nhưng NCT vẫn đóng góp nhiều cho gia đình và xã hội nếu có sức khỏe tốt. Việc chăm lo sức khỏe cho NCT không chỉ là trách nhiệm, mà còn là cách để tận dụng hiệu quả nguồn lực trong giai đoạn già hóa dân số. Chúng tôi rất vui khi các chương trình như “Mắt sáng cho NCT” được triển khai thiết thực, đúng đối tượng và mang lại hiệu quả rõ rệt.

Tận dụng cơ hội "dân số vàng" góp phần nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, đáp ứng yêu cầu phát triển trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

Với nhiều hoạt động cụ thể, các cấp, ngành của tỉnh đang nỗ lực toàn diện để không bỏ lỡ cơ hội trong giai đoạn “dân số vàng”. Các chương trình từ chăm sóc sức khỏe sinh sản, nâng cao chất lượng dân số ngay từ trong bụng mẹ; đẩy mạnh truyền thông dân số - KHHGĐ ở vùng sâu, vùng xa; giáo dục sức khỏe học đường cho đến chuẩn bị sẵn sàng giai đoạn già hóa… đang được các cấp, ngành trong tỉnh phối hợp triển khai một cách chủ động, bài bản và linh hoạt, phù hợp với điều kiện thực tiễn. Đây sẽ là tiền đề quan trọng để tỉnh xây dựng nền tảng dân số chất lượng, khỏe mạnh, sẵn sàng đóng góp cho sự phát triển bền vững của địa phương trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

Quang Long