Nhật Bản đàm phán xuất khẩu Type-03 Chu-SAM tới Philippines

Nhật Bản đang tổ chức các cuộc đàm phán không chính thức với Philippines về khả năng xuất khẩu hệ thống tên lửa phòng không tầm trung Type-03 (Chu-SAM), theo Kyodo News dẫn nguồn tin chính phủ. Động thái này diễn ra trong bối cảnh chính phủ của Thủ tướng Sanae Takaichi thúc đẩy kế hoạch dỡ bỏ các hạn chế đối với xuất khẩu quân sự. Quyết định chính thức về việc nới hạn chế dự kiến được đưa ra trong nửa đầu năm 2026; sau đó, đàm phán chi tiết về xuất khẩu Chu-SAM có thể được xúc tiến.

Xe mang phóng tự hành của hệ thống tên lửa phòng không Type-03 Chu-SAM.

Tổng quan và trạng thái đàm phán

Kyodo News cho biết Tokyo và Manila đã trao đổi quan điểm về một thỏa thuận tiềm năng, trong đó Philippines bày tỏ sự quan tâm tới Chu-SAM cho lực lượng vũ trang của mình. Các cuộc thảo luận hiện ở mức không chính thức, gắn với lộ trình xem xét quy định xuất khẩu quốc phòng của Nhật Bản.

Việc cho phép bán hệ thống phòng không, nếu được thông qua, sẽ đánh dấu thay đổi đáng kể trong chính sách quân sự hậu chiến của Nhật Bản. Chính phủ dưới thời Thủ tướng Sanae Takaichi thể hiện lập trường quyết đoán hơn về xuất khẩu vũ khí, hướng tới tăng cường tham gia các quan hệ đối tác quốc phòng quốc tế.

Chu-SAM: nhiệm vụ và khả năng đã xác nhận

Type-03 Chu-SAM đang được Lực lượng Phòng vệ Mặt đất Nhật Bản sử dụng, được thiết kế để đánh chặn máy bay và tên lửa hành trình, bảo vệ cơ sở quân sự và hạ tầng quan trọng. Hệ thống có cấu phần mang phóng tự hành, cho phép triển khai cơ động.

Một phiên bản hiện đại hóa có khả năng đánh chặn các phương tiện bay siêu thanh và tên lửa đạn đạo đang trong quá trình phát triển, dự kiến hoàn thành vào năm tài chính 2028.

Khung chính sách xuất khẩu: mốc thời gian và phạm vi

Việc xem xét lại hạn chế xuất khẩu quốc phòng theo kế hoạch sẽ do Hội đồng An ninh Quốc gia Nhật Bản, do Thủ tướng Takaichi làm chủ tịch, thực hiện mà không cần thay đổi luật hiện hành. Liên minh cầm quyền, gồm Đảng Dân chủ Tự do và Đảng Đổi mới Nhật Bản, đã đưa nội dung dỡ bỏ hạn chế vào thỏa thuận chính trị.

2014: Nhật Bản lần đầu nới lỏng lệnh cấm xuất khẩu vũ khí, cho phép bán thiết bị quân sự với điều kiện nghiêm ngặt.
Hiện hành: Giới hạn xuất khẩu ở 5 hạng mục phi chiến đấu (cứu hộ, vận tải, cảnh báo, trinh sát, rà phá bom mìn).
2023: Nhật Bản cung cấp tên lửa Patriot do nước này sản xuất sang Hoa Kỳ, tạo tiền lệ cho xuất khẩu hệ thống tên lửa hoàn chỉnh.
Dự kiến nửa đầu 2026: Đưa ra quyết định chính thức về nới hạn chế, mở đường đàm phán chi tiết về Chu-SAM.
Dự kiến năm tài chính 2028: Hoàn tất phiên bản hiện đại hóa Chu-SAM có khả năng đánh chặn mục tiêu siêu thanh và đạn đạo.

Khía cạnh kỹ thuật và vận dụng tác chiến

Dựa trên thông tin đã xác nhận, Chu-SAM đảm nhiệm lớp phòng không tầm trung, tập trung đánh chặn mục tiêu khí động học (máy bay) và tên lửa hành trình. Nhiệm vụ ưu tiên là bảo vệ căn cứ, sân bay, kho tàng và hạ tầng then chốt.

Trong kịch bản vận dụng, một hệ thống tầm trung như Chu-SAM có thể triển khai theo cụm để tạo vùng bảo vệ liên tục xung quanh mục tiêu, phối hợp với các cảm biến cảnh báo và lực lượng phòng không tầm ngắn/tầm rất ngắn nhằm khép kín chuỗi đánh chặn ở nhiều lớp. Phiên bản nâng cấp (đang phát triển) hướng tới mở rộng dải mục tiêu, bổ sung khả năng đối phó các mối đe dọa tốc độ cao.

Tác động tiềm năng nếu Philippines mua sắm

Nếu thỏa thuận tiến triển sau mốc chính sách, Chu-SAM có thể giúp Philippines tăng sức mạnh phòng không tầm trung, phục vụ bảo vệ căn cứ và hạ tầng quan trọng trước máy bay và tên lửa hành trình. Mức độ đóng góp cụ thể phụ thuộc vào quy mô mua sắm, huấn luyện và cấu hình triển khai, các yếu tố chưa được nêu trong nguồn tin.

Bảng mốc chính

Ghi chú về nguồn

Toàn bộ thông tin trong bài dựa trên Kyodo News dẫn nguồn một số quan chức chính phủ. Các chi tiết kỹ thuật khác của Chu-SAM không được nêu trong nguồn nên không có trong bài.

CTVX