Người đàn ông 50 tuổi bị phình độc mạch chủ hiếm gặp

Hình ảnh chụp cho thấy tình trạng của bệnh nhân. Ảnh: BVCC

Bệnh nhân D nhập viện trong tình trạng đau tức ngực trái, khó thở khi gắng sức. Người bệnh được chẩn đoán phình khổng lồ của động mạch chủ chèn ép làm tắc động mạch vành trái, đồng thời gây suy tim, giãn lớn buồng tim trái và hở van hai lá nặng.

Hình ảnh siêu âm tim và chụp cắt lớp vi tính cho thấy khối phình động mạch chủ rất lớn có đường kính lên đến gần 10 cm (kích thước bình thường là dưới 3cm, nếu từ 5,5cm trở lên thì cần phải phẫu thuật).

Với khối phình này, nếu không phát hiện kịp thời thì có thể bị vỡ làm người bệnh tử vong bất cứ lúc nào và phẫu thuật cũng là một trong những can thiệp tim hở lớn và phức tạp nhất.

Các bác sĩ nhận định, ở bệnh nhân này, mức độ phức tạp và nguy hiểm còn nhân lên nhiều lần do động mạch vành bị tắc gây suy tim nặng với chức năng tim chỉ được gần một nửa so với người bình thường, quả tim giãn lớn và van hai lá hở nặng cũng đòi hỏi phải can thiệp cùng lúc. Ngoài ra, kĩ thuật xử lý động mạch mạch vành cũng đặt ra câu hỏi hóc búa về việc có thể bảo tồn cấu trúc này hay không, qua đó giúp rút ngắn thời gian mổ và đem lại hiệu quả hoàn thiện nhất cho kết quả lâu dài cho người bệnh.

Tất cả các tổn thương của cả động mạch chủ và tim như vậy là rất hiếm gặp trong y học và đặt các bác sĩ vào tình huống phải đắn đo, cân não khi quyết định phẫu thuật. Phẫu thuật là giải pháp duy nhất giúp cho người bệnh tránh các biến chứng tử vong đột xuất cũng như đảm bảo kết quả lâu dài. Bên cạnh đó phẫu thuật hết sức phức tạp, cam go và nguy cơ tử vong là rất cao (gấp 10 – 20 lần mổ tim thông thường).

Đánh giá được tính cấp thiết và phức tạp của phẫu thuật, tình trạng của người bệnh vô cùng nặng nề, ê-kíp bác sĩ đã hội chẩn và đưa ra phương án phẫu thuật tối ưu nhất.

Sau một thời gian chuẩn bị tích cực, chuyên sâu và đầy đủ nhất, ông D. đã được phẫu thuật thay động mạch chủ lên, quai động mạch chủ, nối lại toàn bộ các động mạch cảnh, tạo hình van hai lá, giải phóng đoạn tắc động mạch vành cùng với sử dụng kỹ thuật ngừng tuần hoàn nửa dưới cơ thể, hạ thân nhiệt (chỉ còn 24 độ C), tưới máu riêng rẽ từng mạch máu nuôi não. Thời gian phẫu thuật kéo dài hơn 10 giờ đồng hồ liên tục.

Theo TS. BS Vũ Ngọc Tú, phẫu thuật viên chính thực hiện ca mổ, khối phình động mạch chủ khổng lồ đã căn nguyên chính chèn ép gây tắc động mạch vành trái, hở van hai lá nhiều, giãn lớn và giảm nặng chức năng co bóp của cơ tim, dẫn đến triệu chứng khó thở, khiến người bệnh phải đi khám bệnh.

"Đây là trường hợp rất hy hữu vì hầu như không thể có khối phình động mạch chủ tới 10cm mà chưa vỡ, chưa kể việc bệnh nhân có thể sống với quả tim giãn lớn, van tim hở nặng và chỉ một động mạch vành phải nuôi tim. Rất may, bệnh nhân đã được khám, phát hiện và xử lý kịp thời. May mắn hơn nữa là động mạch vành bị tắc sau khi được giải phóng khỏi khối phình thì đã lưu thông bình thường trở lại. Cũng nhờ sự tác động này, hệ mạch nuôi dưỡng cơ tim sẽ được phục hồi lưu thông tối ưu nhất, giúp cho chức năng tim được hồi phục tốt nhất cả ngắn hạn và lâu dài. Cấu trúc van hai lá và buồng tim cũng được tái tạo tối ưu trong cùng một lần mổ để quả tim hồi phục nhanh nhất", bác sĩ Tú thông tin thêm.

Sau 3 ngày phẫu thuật, người bệnh đã được rút nội khí quản, hoàn toàn tỉnh táo, chức năng các tạng được duy trì ổn định. Các kết quả chẩn đoán hình ảnh của người bệnh trước khi ra viện cũng cho thấy khối phồng động mạch chủ được xử lý triệt để, động mạch vành bị tắc được tái tạo, van hai lá sau tạo hình và kích thước buồng tim trở lại giống như ở người bình thường.

Qua trường hợp này, các bác sĩ khuyến cáo người dân: Phình động mạch chủ ngực là bệnh ít triệu chứng, thường chỉ biểu hiện khi đã có các biến chứng nặng. Yếu tố nguy cơ hàng đầu của bệnh là tăng huyết áp và những người có tiền sử gia đình mắc bệnh tương tự. Vì vậy, việc khám sức khỏe định kỳ để phát hiện và điều trị bệnh là hết sức quan trọng.

Minh Trang