Nâng mức phạt vi phạm hành chính cần có tiêu chí rõ ràng, phù hợp thực tiễn

Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga phát biểu thảo luận. Ảnh: VPQH

Cân nhắc thận trọng việc nâng mức phạt tiền lên mức cao đối với từng hành vi cụ thể

Chiều 11/6, Quốc hội thảo luận ở hội trường về Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xử lý vi phạm hành chính.

Tham gia thảo luận, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga (Đoàn ĐBQH tỉnh Hải Dương) bày tỏ tán thành với quan điểm cần tăng cường tính nghiêm minh và răn đe trong công tác xử lý VPHC. Tuy nhiên, theo đại biểu, việc nâng mức phạt tiền lên mức cao đối với từng hành vi cụ thể cần được cân nhắc thận trọng và kỹ lưỡng.

“Hiệu quả xử lý vi phạm phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau, như công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật; tính nghiêm minh, minh bạch và công bằng trong thi hành pháp luật và xử lý vi phạm, việc xử phạt phải được thực hiện kịp thời đúng quy định, không có ngoại lệ, không để xảy ra tiêu cực trong quá trình xử lý...” - đại biểu Nga nói.

Đại biểu đề nghị, việc nâng mức phạt cần dựa trên những tiêu chí cụ thể, rõ ràng và mang tính thực tiễn cao.

Cụ thể, cần căn cứ vào điều kiện phát triển kinh tế - xã hội của đất nước trong từng giai đoạn, đặc biệt là thu nhập trung bình của người dân. “Một mức phạt quá cao so với khả năng chi trả của người dân, nhất là những người lao động thu nhập thấp, không chỉ gây bức xúc mà còn có thể dẫn đến hệ lụy như trốn tránh, chống đối, hoặc xảy ra tiêu cực trong quá trình xử lý vi phạm’ - đại biểu nhấn mạnh.

Đồng thời, cần đánh giá mức độ nguy hiểm, tính chất, hậu quả của từng hành vi vi phạm. Những hành vi có tính chất nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng, an toàn xã hội, tài sản của Nhà nước và nhân dân thì cần bị xử phạt nghiêm khắc ở mức phạt cao.

Ngược lại, những hành vi vi phạm mang tính chất vi phạm lần đầu, lỗi vô ý hoặc hậu quả không lớn thì nên áp dụng các hình thức xử lý phù hợp, mang tính giáo dục, răn đe nhưng không gây gánh nặng không cần thiết cho người dân.

Làm rõ thẩm quyền xử phạt khi thực hiện chính quyền 2 cấp

Đại biểu Nguyễn Tâm Hùng (Đoàn ĐBQH tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu) nhận thấy, Dự thảo Luật đã mở rộng thẩm quyền xử phạt VPHC cho nhiều chức danh nhưng chưa làm rõ phạm vi giới hạn, gây nguy cơ chồng chéo và khó áp dụng thống nhất.

Đại biểu đề nghị Ban soạn thảo xem xét, cân nhắc luật hóa nguyên tắc xác định thẩm quyền dưới dạng phụ lục kèm theo nghị định của Chính phủ để bảo đảm tính linh hoạt và thống nhất trong áp dụng pháp luật.

Đại biểu Nguyễn Tâm Hùng phát biểu thảo luận. Ảnh: VPQH

“Trong bối cảnh nhiều địa phương đang triển khai sắp xếp lại đơn vị hành chính, việc xác định rõ thẩm quyền xử phạt VPHC trong mô hình chính quyền địa phương hai cấp là yêu cầu cấp thiết. Việc này nhằm tránh bỏ trống hoặc chồng lấn thẩm quyền giữa các cơ quan khi tổ chức bộ máy thay đổi” - đại biểu Nguyễn Tâm Hùng nhấn mạnh.

Đại biểu Hùng cũng đề nghị Ban soạn thảo bổ sung một khoản mới vào Điều 37a của Dự thảo Luật theo hướng, trong trường hợp đơn vị hành chính bị sắp xếp, điều chỉnh theo chủ trương tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp, thì thẩm quyền xử phạt VPHC của các cơ quan, tổ chức bị sáp nhập sẽ được chuyển giao cho cơ quan, đơn vị tiếp nhận chức năng, nhiệm vụ. Việc chuyển giao này cần được thực hiện theo quyết định của cấp có thẩm quyền và có sự hướng dẫn cụ thể của Chính phủ nhằm bảo đảm không gián đoạn việc xử lý vi VPHC trong giai đoạn chuyển tiếp.

Việc bổ sung quy định như vậy sẽ tạo cơ sở pháp lý vững chắc, tránh phát sinh khiếu nại liên quan đến thẩm quyền, đồng thời bảo đảm hiệu lực quản lý nhà nước tại cơ sở trong quá trình sáp nhập đơn vị hành chính và thực hiện mô hình chính quyền 2 cấp.

Đại biểu Phạm Văn Hòa (Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Tháp) cũng quan tâm đến thẩm quyền xử phạt VPHC khi thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp kể từ ngày 01/7 tới, đặc biệt khi không còn cơ quan thanh tra chuyên ngành của Bộ, của cấp huyện.

Đại biểu cho rằng, cần quy định rõ thẩm quyền xử phạt VPHC của Chủ tịch UBND cấp xã, Trưởng phòng chuyên môn để xử lý kịp thời các hành vi VPHC.

Giải trình, làm rõ một số vấn đề đại biểu quan tâm, tại Phiên họp, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh, khẳng định, Dự án Luật đang trình Quốc hội không đề xuất điều chỉnh tăng mức tiền phạt tối đa đối với bất kỳ lĩnh vực quản lý nhà nước nào được quy định tại Điều 24 Luật Xử lý vi phạm hành chính hiện hành.

Dự án Luật lần này chỉ rà soát, bổ sung một số lĩnh vực mới chưa được quy định trong Luật hiện hành nhằm đáp ứng yêu cầu quản lý nhà nước trong tình hình mới. Ví dụ, bổ sung các lĩnh vực như: bảo vệ dữ liệu cá nhân, công nghiệp công nghệ số, quản lý tổng hợp tài nguyên và môi trường biển, để tạo cơ sở pháp lý cho việc xử phạt trong các lĩnh vực này một cách minh bạch, đồng bộ.

“Nội dung tăng mức phạt tiền tối đa được xác định là vấn đề lớn, có tác động trực tiếp đến người dân và doanh nghiệp nên sẽ tiếp tục được nghiên cứu, tổng kết thực tiễn, đánh giá tác động đầy đủ, toàn diện để trình Quốc hội xem xét khi thực hiện sửa đổi toàn diện Luật Xử lý vi phạm hành chính trong thời gian tới” – Bộ trưởng nhấn mạnh.

Liên quan đến thẩm quyền xử phạt VPHC, Bộ trưởng cho biết, đối với các chức danh bị ảnh hưởng khi sắp xếp tổ chức bộ máy và tổ chức địa phương theo mô hình 2 cấp, Dự thảo Luật đã dự liệu và đã có những nội dung quy định về thẩm quyền của thủ trưởng các cơ quan thuộc Bộ và Thủ trưởng những cơ quan thuộc Bộ được giao nhiệm vụ kiểm tra chuyên ngành.

Đ. KHOA