Món ngon trong mâm cỗ Tết cổ truyền ở miền Bắc

Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025 là dịp để mọi người thưởng thức mâm cỗ đoàn viên, tận hưởng không khí ấm áp tình thân. Tùy theo sản vật và phong tục của vùng miền, mâm cỗ ngày Tết cổ truyền ở 3 miền Bắc - Trung - Nam có nét đặc trưng riêng.

Nghệ nhân ẩm thực Phạm Thị Ánh Tuyết (Hà Nội) cho biết, mâm cỗ ngày Tết ở miền Bắc thường chú trọng hương vị thơm ngon của món ăn, đầy đủ sắc màu tượng trưng bốn mùa.

Mâm cỗ miền Bắc được bày biện tỉ mỉ, đẹp mắt, tối thiểu cần có 4 bát, 4 đĩa. Điều này tượng trưng cho tứ trụ, bốn mùa, bốn hướng. Những gia đình có điều kiện và thời gian thì có thể làm 6 bát, 6 đĩa, thậm chí 8 bát, 8 đĩa…

Món ngon ngày Tết cổ truyền miền Bắc. Ảnh: Vũ Thu Hương

Bốn bát gồm: 1 bát chân giò lợn hầm măng lưỡi, 1 bát bóng thả, 1 bát miến và 1 bát mọc nấm thả. Ngoài ra, nhiều gia đình còn chuẩn bị thêm 1 bát su hào thái chỉ ninh kỹ, 1 bát chim hầm để cả con, 1 bát gà tần. Nhiều gia đình giàu có xưa còn bày bào ngư, vi cá để mâm cỗ thêm đầy đặn, sang trọng.

Bốn đĩa gồm: 1 đĩa thịt gà luộc, 1 đĩa thịt lợn, 1 đĩa giò lụa, 1 đĩa chả quế. Một số gia đình có thể bày thêm đĩa thịt đông, món ăn đặc trưng cho những ngày lạnh ở miền Bắc. Các gia đình cũng có thể bày lên mâm cỗ đĩa giò thủ, đĩa xào hạnh nhân, đĩa cá kho riềng, đĩa nộm su hào hoặc nộm rau cần và nem rán.

Món tráng miệng gồm có: Mứt sen, mứt quất, mứt gừng, chè kho... Mỗi món chỉ bày vào một bát hay đĩa nhỏ giúp mâm cỗ Tết đa dạng, hài hòa.

Ngoài hương vị đặc trưng, món ăn trong mâm cỗ ngày Tết của người miền Bắc còn mang ý nghĩa riêng.

Bánh chưng nhân đậu xanh, thịt mỡ được bọc bên ngoài là lớp lá dong cùng dây lạt. Bánh có hình vuông vức, tượng trưng cho đất cũng như nền nông nghiệp lâu đời của nước ta.

Thịt đông là món ăn đặc trưng của Bắc Bộ. Người miền Bắc thường lựa chọn các loại thịt tươi ngon làm món thịt đông. Bát thịt đông trong veo thể hiện ước muốn về khởi đầu năm mới tinh khôi.

Gà luộc là món ăn quen thuộc trong mâm cỗ ngày Tết miền Bắc. Món ăn này thể hiện mong ước “mưa thuận gió hòa”, năm mới vẹn tròn của gia chủ.

Mỗi món ăn đều mang ý nghĩa riêng, mừng năm mới. Ảnh: Nga Đặng

Xôi gấc màu đỏ tươi tượng trưng cho sự may mắn, niềm vui đầu năm mới.

Giò lụa, giò thủ cũng là 2 món ăn không thể thiếu trong mâm cỗ của người miền Bắc. Giò lụa được làm từ thịt lợn giã nhuyễn vẫn giữ được vị ngọt từ thịt và gia vị, còn giò thủ được làm từ phần thịt của thủ lợn.

Canh bóng thập cẩm cũng là món ăn quen thuộc ngày Tết miền Bắc. Bóng thả đem nấu với rau củ tạo nên một món canh bổ dưỡng và hấp dẫn đến kỳ lạ.

Nem rán là món ngon có vỏ vàng ruộm, giòn tan mà nhân bên trong mềm ngọt từ thịt quyện cùng rau củ.

Ngày nay, ẩm thực ngày Tết rất phong phú, ngon miệng, lạ mắt. Tuy nhiên, nhiều gia đình vẫn giữ nếp cũ, gửi gắm nhiều mong ước tốt đẹp qua các món ăn truyền thống.

(Tổng hợp)

Ngọc Lài