Mật ngọt hương rừng

Những ngày cuối năm, khi thời tiết chuyển lạnh, những loài hoa rừng dịu dàng khoe sắc cũng là lúc từng đàn ong rủ nhau đi hút mật. Trên khắp các sườn đồi, bên các cung đường, nơi những vạt dã quỳ vàng tươi sắc nắng luôn rộn ràng những cánh ong bay. Nắm bắt được khoảng thời gian nở rộ của dã quỳ, chị Đoàn Thị Thúy (thôn 6, xã Nghĩa Hưng, huyện Chư Păh) đã đưa đàn ong nuôi đến sát nơi có hoa để lấy mật. Sau khi thu hoạch, mật ong được loại bỏ tạp chất để giữ nguyên giá trị dinh dưỡng. Các điểm chị thường đưa đàn ong đến gồm rừng cao su, núi lửa Chư Đang Ya, khu đồi, suối có nhiều hoa.

Thừa hưởng kinh nghiệm từ người thân trong gia đình, chị Thúy đã quyết tâm theo nghề “làm ngọt cho đời”. Mới có 4 năm trong nghề nuôi ong nhưng chị hiểu rõ về đặc tính của đàn ong và các loại mật. Chị cho biết: “Để lấy được mật ong rừng chuẩn tự nhiên thì cần khai thác vào cuối năm. Lúc này, mật có mùi thơm nồng, vị ngọt thanh, màu vàng sánh mịn, giàu dinh dưỡng. Tùy theo từng loại hoa mà màu sắc, hương vị của mật ong khác nhau. Tuy nhiên, mật ong hoa dã quỳ nguyên chất chứa nhiều vitamin và các khoáng chất tốt cho sức khỏe, được dùng làm đẹp cho phái nữ nhiều hơn”.

Khi hoa cà phê nở cũng là lúc nhiều gia đình đưa đàn ong nuôi đến kiếm mật ngọt. Ảnh: Ngọc Thu

Mật ong hoa cà phê cũng là đặc sản của núi rừng Tây Nguyên. Mỗi năm một lần, sắc hoa trắng muốt của cà phê lại bao phủ các nương rẫy bên núi đồi hùng vĩ. Thời điểm này, nhiều người chuyển đàn ong vào rẫy để tranh thủ lấy mật hoa. Anh Phan Hữu Dương (làng Ia Sir, thị trấn Ia Ly, huyện Chư Păh) chia sẻ: “Mỗi khi hoa cà phê trong vườn nhà nở, người nuôi ong thường đến đặt đàn ong ở đây. Sau nhiều lần thử các loại mật ong, tôi thấy mật ong cà phê có độ đặc sánh cao, màu vàng nhạt, vị ngọt dịu và không bị đổi màu theo thời gian. Vì mật ong mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe nên gia đình tôi cũng hay sử dụng và buôn bán. Giá mật ong từ 100 ngàn đồng đến 300 ngàn đồng/lít, tùy theo từng loại hoa”.

Mật ong hoa dã quỳ có màu vàng nhạt, vị ngọt thanh. Ảnh: Ngọc Thu

Huyện Kbang có diện tích rừng lớn nhất của tỉnh. Vì vậy, đây cũng là nơi có nguồn mật ong rừng phong phú, dồi dào. Anh Đinh Văn Thiêng (làng Chiêng, thị trấn Kbang) thường xuyên đi rừng khai thác mật ong. Anh cho biết: Làng Chiêng nhộn nhịp nhất là vào mùa ong làm mật (tháng 3, tháng 4 hàng năm). Lúc đó, dân làng tập trung thành từng đoàn người cùng nhau vào rừng. Ngoài việc chấp hành những quy định về khai thác lâm sản phụ của chính quyền địa phương, bà con đi lấy mật ong còn tuân thủ nhiều điều cấm kỵ mà cha ông truyền lại, trong đó có việc tuyệt đối không cắt hết cả tổ có ong con, chỉ được cắt phần sáp có mật. Nhờ cách lấy mật ong này mà đàn ong không bị tận diệt và vẫn tiếp tục làm mật. “Có tổ ong ở gần đất, cũng có tổ tít trên cao, mình phải trèo lên mới lấy được. Mật ong có nhiều loại như: mật ong khoái, ong ruồi, ong giấm… Chất lượng cũng tùy loài ong, loài hoa và theo mùa. Mật ong vào mùa chính (tầm tháng 3 đến tháng 5) có màu vàng nhạt, lỏng. Đến giữa và cuối mùa thì màu đậm đặc hơn. Sau khi lấy mật ong về, được ít thì mình bảo quản, nhiều thì mình bán cho các hộ thu mua trong thị trấn. Giá cả cũng tùy theo mùa từ 350 ngàn đồng đến 500 ngàn đồng/lít”-anh Thiêng kể.

Mật ong rừng được kết tinh từ nhiều loài hoa khác nhau nên có mùi vị đặc trưng, màu sắc khác nhau như nâu sẫm, nâu đỏ, vàng nhạt, cánh gián. Cùng với đó, mật ong thiên nhiên cũng chứa hàm lượng dinh dưỡng cao. Vì vậy, mật ong rừng được nhiều khách hàng tìm mua. Những ai đã thưởng thức thì nhớ mãi hương vị mật ong rừng Gia Lai, còn những người con xa xứ thì tự hào về đặc sản quê mình. Chị Nguyễn Thị Thu Hằng (TP. Hồ Chí Minh) chia sẻ: “Sinh ra và lớn lên ở Gia Lai nên tôi biết rõ về mật ong của quê nhà. Đây cũng là lý do tôi thường tìm mua mật ong nguyên chất của Gia Lai về sử dụng”.

NGỌC THU