Lưu trữ CO2 dưới đáy Biển Bắc - Giải pháp cho ngành công nghiệp khó khử carbon
Tại vùng Biển Bắc, nơi Đan Mạch từng khai thác dầu, khí carbon dioxide (CO2) nhập khẩu từ châu Âu sẽ sớm được lưu trữ dưới đáy biển trong một dự án thu giữ và lưu trữ carbon (CCS) đang gần hoàn thành.
CCS là một trong những giải pháp được Hội đồng Liên chính phủ về Biến đổi Khí hậu của Liên hợp quốc (IPCC) và Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) công nhận để kiềm chế sự nóng lên toàn cầu, đặc biệt đối với các ngành công nghiệp khó khử cacbon như xi măng và thép. Tuy nhiên, công nghệ này phức tạp và tốn kém.
Dự án Greensand do tập đoàn hóa chất Anh Ineos dẫn đầu, nằm cách bờ biển Đan Mạch khoảng 170 km, sử dụng một bể trữ dầu cạn nằm dưới một giàn khoan nhỏ. Trong giai đoạn đầu dự kiến bắt đầu trong vài tháng tới, dự án sẽ lưu trữ khoảng 400.000 tấn CO2 mỗi năm. Với Greenland, khí CO2 hóa lỏng, chủ yếu được lấy từ các nhà máy điện sinh khối, sẽ được vận chuyển từ châu Âu qua cảng Esbjerg ở Tây Nam Đan Mạch tới giàn khoan Nini và bơm vào bể trữ dầu cạn.
Ông Mads Gade, người đứng đầu chi nhánh châu Âu của Ineos, cho biết đây là "một cơ hội rất tốt để đảo ngược quá trình: thay vì khai thác dầu, giờ đây chúng ta có thể bơm CO2 vào lòng đất".
Theo Ann Helen Hansen, điều phối viên CCS tại Cơ quan Dầu khí Na Uy, Biển Bắc được coi là “kho” lưu trữ CO2 lý tưởng nhờ hàng chục năm dữ liệu từ khai thác dầu khí. Khu vực này có nhiều bể dầu khí đã cạn và các bồn đá sâu. Chỉ riêng phần Na Uy, tiềm năng lưu trữ CO2 vào khoảng 70 tỷ tấn, trong khi phía Anh là 78 tỷ tấn. Tại Đan Mạch, dự án Bifrost do TotalEnergies dẫn đầu ước tính có thể lưu trữ 335 triệu tấn CO2.
Theo Luật Ngành Công nghiệp Net-Zero của Liên minh châu Âu (EU), khối này đặt mục tiêu lưu trữ tối thiểu 50 triệu tấn CO2 mỗi năm vào 2030. Dự án Greensand dự kiến nâng công suất lên 8 triệu tấn mỗi năm vào năm 2030. Tại Na Uy, dự án Northern Lights - dịch vụ thương mại lưu trữ và vận chuyển CO2 đầu tiên trên thế giới - đã bơm CO2 thử nghiệm từ tháng 8 và dự kiến tăng công suất hàng năm từ 1,5 lên 5 triệu tấn vào cuối thập kỷ này.
Tuy nhiên, việc sử dụng CCS cho các lĩnh vực khó khử carbon bị một số tổ chức môi trường cho rằng các “ông lớn” dầu mỏ đưa ra như một cái cớ để tránh phải từ bỏ kỷ nguyên dầu mỏ. Bên cạnh đó, các dự án cũng gặp khó khăn trong việc tìm khách hàng. Đối với các doanh nghiệp, chi phí thu giữ, vận chuyển và lưu trữ khí thải đang cao hơn nhiều so với giá mua hạn ngạch carbon trên thị trường, thậm chí chi phí này còn cao hơn nữa khi lưu trữ CO2 dưới biển. Đến nay, Northern Lights mới chỉ ký được 3 hợp đồng thương mại với các công ty châu Âu để lưu trữ CO2 ngoài biển.
