Mưa sao băng Ursids đạt cực đại vào đêm nay
Bầu trời đêm những ngày cuối năm đang mang đến một 'món quà' đặc biệt cho những người yêu thiên văn: mưa sao băng Ursids bước vào thời điểm cực đại.
Hội Thiên văn Hà Nội (HAS) cho biết, mưa sao băng Ursids đạt cực đại vào đêm 22 và rạng sáng 23/12. Đây là khoảng thời gian tốt nhất để quan sát hiện tượng này.
Trăng mới vừa xuất hiện vào ngày 20/12, vì vậy bầu trời đêm hầu như không bị ánh trăng cản trở. Sau khi trăng lưỡi liềm mỏng lặn sớm vào đầu buổi tối, bầu trời sẽ trở nên tối hoàn hảo để theo dõi những vệt sao băng.
Mưa sao băng Ursids đạt cực đại vào đêm nay.
Mưa sao băng Ursids là hiện tượng chỉ thuận lợi cho Bắc bán cầu, trong đó có Việt Nam. Do tâm điểm mưa sao băng nằm rất gần thiên cực Bắc, hiện tượng này gần như không thể quan sát từ Nam bán cầu.
Ursids là mưa sao băng có cường độ vừa phải, trung bình khoảng 5–10 sao băng mỗi giờ. Tuy nhiên, nhờ điều kiện trời tối, ngay cả những vệt sao băng mờ cũng có thể nhìn thấy rõ. Đáng chú ý, Ursids đôi khi xuất hiện những đợt bùng phát bất ngờ, mang đến trải nghiệm thú vị cho người quan sát.
Cách quan sát hiệu quả là giữ ấm cơ thể, cực đại mưa sao băng rơi vào thời điểm chính đông, khi nhiệt độ ban đêm ở miền Bắc xuống thấp. Xác định hướng nhìn bằng cách quay mặt về hướng Bắc, tìm chòm sao Tiểu Hùng (Ursa Minor); tâm điểm mưa sao băng nằm gần ngôi sao Kochab.
Thích nghi với bóng tối, dành khoảng 20 phút để mắt quen với ánh sáng yếu, giúp quan sát được nhiều sao băng hơn. Nếu thời tiết thuận lợi, đây sẽ là một khoảnh khắc đẹp để khép lại năm cũ, khi bầu trời đêm bừng sáng bởi những vệt sao băng lấp lánh.
Mưa sao băng Ursids có nguồn gốc từ những mảnh vụn do sao chổi 8P/Tuttle để lại trên quỹ đạo của nó khi đi qua hệ Mặt Trời. Hàng năm, khi Trái Đất đi qua vùng bụi này, các mảnh vụn lao vào khí quyển và bốc cháy, tạo ra những vệt sáng mà chúng ta gọi là sao băng.
Tên gọi "Ursids" xuất phát từ vị trí điểm phát của trận mưa sao băng, dường như nằm trong chòm sao Ursa Minor (Tiểu Hùng). Mặc dù không phải là trận mưa sao băng lớn nhất, Ursids vẫn là một sự kiện đáng chú ý với tần suất trung bình khoảng 5 đến 10 vệt sao băng mỗi giờ trong điều kiện quan sát lý tưởng.
Nếu bỏ lỡ Ursids, bạn có thể chờ thêm vài ngày. Đến ngày 28/12, một trận mưa sao băng khác là Quadrantids sẽ bắt đầu xuất hiện. Trận mưa sao băng này thường được tính là mưa sao băng của năm sau, bởi đến đêm ngày 3, rạng sáng ngày 4/1/2026 nó mới đạt cực đại.
