Loài sâu đặc sản ở Gia Lai, khách quý lắm mời được mời ăn

Ở Gia Lai, giữa những rừng tre, nứa và lồ ô xanh mướt của đại ngàn Tây Nguyên, có một món ăn khiến nhiều người “rùng mình” khi nghe tên nhưng lại được đồng bào bản địa xem là đặc sản quý – đó là sâu tre. Với người Bahnar hay Jrai, sâu tre không chỉ là món ngon, mà còn là cách thể hiện lòng hiếu khách, chỉ dành để đãi người quý.

Sâu tre thường sinh sống trong những thân tre hoặc lồ ô non bị héo ngọn. Khi thấy thân cây xuất hiện lỗ đục nhỏ, phần mùn cưa đùn ra, người dân hiểu rằng bên trong đã có sâu. Những con sâu mập múp, màu trắng đục, thân dài chừng hai đốt ngón tay chính là “lộc rừng” mà người dân Tây Nguyên săn tìm mỗi khi vào mùa.

Vào khoảng tháng 10 đến tháng 12 hàng năm – cũng là mùa măng rừng – người dân ở các huyện Kbang, Đak Đoa hay Mang Yang lại rủ nhau vào rừng tìm sâu. Họ gọi đây là “mùa bắt sâu tre”, vừa để kiếm thêm thực phẩm, vừa là dịp giao lưu, sum họp.

Ở nhiều buôn làng, sâu tre được xem là món đãi khách quý. Khi có người thân từ xa đến chơi, hoặc trong các dịp lễ hội truyền thống như mừng nhà rông, lễ mừng lúa mới…, chủ nhà thường chuẩn bị một đĩa sâu tre nướng hoặc rang vàng giòn để mời khách. Với đồng bào, được mời món này đồng nghĩa với việc bạn là người đặc biệt, được trân trọng như người trong nhà.

Sâu tre có thể chế biến theo nhiều cách, nhưng phổ biến nhất là nướng trong ống lồ ô – cách làm vừa đơn giản, vừa giữ được hương vị nguyên bản của rừng. Sâu được rửa sạch, cho vào ống lồ ô tươi, nướng trên than hồng đến khi vàng óng và tỏa mùi thơm béo ngậy. Khi thưởng thức, vị giòn bên ngoài, béo ngọt bên trong hòa cùng hương khói của tre khiến thực khách nhớ mãi không quên.

Ngoài ra, người dân còn rang sâu tre với lá chanh. Sâu sau khi làm sạch được ướp nhẹ muối, tiêu, sau đó phi hành thơm rồi đảo nhanh tay đến khi vàng nhạt. Cuối cùng cho lá chanh thái chỉ vào, món ăn dậy mùi thơm đặc trưng, béo mà không ngấy – một phiên bản được nhiều người ở phố ưa chuộng.

Do sinh trưởng trong thân tre rừng, sâu tre chỉ xuất hiện theo mùa và rất khó thu hoạch. Mỗi mùa chỉ kéo dài vài tuần, sản lượng không nhiều nên giá bán khá cao. Ở một số nơi, sâu tre tươi được rao với giá 300.000–500.000 đồng/kg, thậm chí cao hơn vào thời điểm khan hiếm. Dù vậy, nhiều người sành ăn vẫn sẵn sàng chi tiền để được nếm thử hương vị “độc nhất vô nhị” này.

Không chỉ đơn thuần là món ăn, sâu tre còn là nét văn hóa gắn liền với đời sống của người dân Gia Lai. Trong nhịp sống hiện đại, không ít người trẻ vẫn giữ thói quen vào rừng tìm sâu mỗi mùa măng, xem đó là cách gắn kết với thiên nhiên và lưu giữ hương vị quê hương.

Nếu có dịp ghé Gia Lai vào mùa này, bạn có thể may mắn được chủ nhà mời một đĩa sâu tre nướng thơm phức. Và hãy nhớ, đó không chỉ là bữa ăn, mà còn là một lời chào thân tình, đậm đà như chính con người Tây Nguyên.

Yến Nguyễn