Lễ hội làng Keo là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Tối 12/5, huyện Gia Lâm (TP Hà Nội) tổ chức công bố Quyết định của Bộ VHTT&DL công nhận Lễ hội làng Keo là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

Keo là tên Nôm xưa, nay làng thuộc thôn Giao Tất, xã Kim Sơn, huyện Gia Lâm. Lễ hội làng Keo được tổ chức hằng năm, từ ngày 6 đến ngày 8 tháng Tư âm lịch, với không gian thực hành tại các di tích trên địa bàn: nghè Keo, đình Dân, đình Bằng và chùa Keo.

Đại diện Bộ VHTT&DL trao Quyết định công nhận Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia Lễ hội làng Keo cho huyện Gia Lâm. Ảnh: Ánh Dương

Lễ hội truyền thống của làng Keo ra đời từ rất sớm, gắn liền với tín ngưỡng thờ thần Thành hoàng, vị thần bảo trợ của cộng đồng làng Keo là tướng quân Đào Phúc và Tiên Anh công chúa, người đã có công cùng danh tướng Lý Thường Kiệt lập phòng tuyến trên sông Như Nguyệt, đánh tan quân Tống xâm lược; giúp vua đánh tan giặc Chiêm Thành.

Cùng với việc thờ cúng Thành hoàng, người dân Giao Tất còn chịu ảnh hưởng sâu sắc bởi các lớp văn hóa đặc trưng của Phật giáo. Làng Keo có chùa Keo với tên chữ là Báo Ân Trùng Nghiêm Tự, thờ Pháp Vân Phật còn gọi là Bà Keo.

Lễ hội truyền thống làng Keo là sự giao hòa của tín ngưỡng - tôn giáo. Từng nội dung của lễ hội, không “kịch bản” nhưng lại nhuần nhuyễn đến từng chi tiết, khớp nối tạo thành một nét văn hóa độc đáo, đặc sắc, riêng có.

Trong đó, bắt đầu từ việc lựa chọn nhân vật tham gia vào lễ hội như: chủ tế, trai rước kiệu, thủ hiệu, tổng cờ, hiệu chiêng... đến tên gọi của kiệu: kiệu Nhất (rước Phật), kiệu Nhì (rước Thánh), kiệu Long Mã.

Lễ hội truyền thống Làng Keo, xã Kim Sơn diễn ra từ mùng 6 đến mùng 8 tháng Tư âm lịch hàng năm. Ảnh: TL

Đặc biệt là các nghi thức độc đáo của lễ hội: “phong áo nhà Phật”, thắng kiệu, “nghi thức Thần đi đón Phật”... và các hoạt động song hành diễn ra cùng nghi thức: chạy kiệu, bái tổ (kiệu Phật quay đầu về hướng chùa Tổ Luy Lâu (chùa Phúc Nghiêm Tự ở thôn Mãn Xá, xã Hà Mãn, huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh - là nơi thờ Phật Mẫu Man Nương, mẹ sinh ra Tứ đại Phật pháp đất Luy Lâu), chui kiệu (người dân và du khách chen lấn để được một lần chui qua kiệu Phật) và giải chạy ngựa truyền thống diễn ra vào ngày 8 tháng Tư âm lịch.

Với những giá trị văn hóa độc đáo và tiêu biểu, lễ hội làng Keo đã được Bộ VHTT&DL chứng nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia tại Quyết định số 370/QĐ-BVHTTDL ngày 21/2/2024.

Thế Vũ