Làm gì để giảm vi phạm tiêu chuẩn về lao động và môi trường trong doanh nghiệp dệt may và da giày?

Thông tin tại diễn đàn cho thấy, bên cạnh những yêu cầu về năng suất và chất lượng, các đối tác nước ngoài đang ngày càng có xu hướng đặt ra thêm những yêu cầu liên quan đến xã hội, môi trường trong quá trình lựa chọn nhà cung cấp. Những quy định này yêu cầu các doanh nghiệp phải tra soát, đánh giá và giảm thiểu rủi ro vi phạm các tiêu chuẩn về lao động và môi trường trên toàn chuỗi cung ứng.

Xuất phát từ một quốc gia có số lượng lớn doanh nghiệp và lực lượng lao động sản xuất và gia công cho các nhãn hàng dệt may và da giày của châu Âu, tại hội thảo, các diễn giả phía Việt Nam bày tỏ sự quan tâm và những băn khoăn trước bối cảnh trách nhiệm tra soát ngày càng được yêu cầu chặt chẽ từ phía các quốc gia tiêu thụ.

Tính đến tháng 2 năm 2023, Việt Nam là một trong những quốc gia xuất khẩu các sản phẩm dệt may và da giày lớn nhất thế giới. Trong giai đoạn 2015-2022, tốc độ tăng trưởng về kim ngạch xuất khẩu của hai ngành dệt may, da giày không ngừng gia tăng, đạt mức trung bình là 64,3%. Trong đó, sản lượng xuất khẩu sang thị trường châu Âu luôn chiếm tỷ trọng lớn. Theo số liệu báo cáo chính thức của ngành, kim ngạch xuất khẩu của dệt may sang các nước EU trong năm 2022 là 4,5 tỷ USD, chiếm tỷ trọng 12% tổng kim ngạch xuất khẩu của ngành. Kim ngạch xuất khẩu của da giày sang các nước EU trong năm 2022 là 6,9 tỷ USD, chiếm tỷ trọng 24,5% tổng kim ngạch xuất khẩu của ngành.

Hỗ trợ doanh nghiệp dệt may và da giày nâng cao thực thi các vấn đề môi trường và lao động.

Nhận xét về vai trò của cơ quan nhà nước, với chức năng xây dựng chính sách và góp phần kiến tạo môi trường kinh doanh thuận lợi và bình đẳng cho doanh nghiệp, ông Nguyễn Văn Bình, Vụ trưởng Vụ Pháp chế Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội, chia sẻ: Trong bối cảnh có rất nhiều bộ tiêu chuẩn, quy định khác nhau liên quan đến thực hành và tra soát kinh doanh có trách nhiệm của ngành, của các nhãn hàng quốc tế và của các quốc gia thị trường, doanh nghiệp sẽ gặp nhiều khó khăn khi phải đáp ứng yêu cầu của nhiều bên. Cơ quan nhà nước cần phát huy vai trò điều hành thông qua việc rà soát các tiêu chuẩn và quy định pháp luật trong nước để đảm bảo tinh thần của các yêu cầu này được phản ánh trong luật pháp, chính sách của quốc gia. Khi doanh nghiệp thực hiện tốt luật pháp trong nước là có thể đáp ứng ở mức căn bản được các yêu cầu.

Bên cạnh vai trò của nhà nước, các nhãn hàng và các nhà cung ứng cũng phải chủ động và tăng cường các đối thoại để cùng hợp tác thực hiện, hướng đến đồng bộ hóa các yêu cầu từ các bên khác nhau. Các nhãn hàng cần hỗ trợ doanh nghiệp sản xuất để họ có thêm nguồn lực thực hiện việc cải thiện một cách thực chất, nâng cao năng suất và đảm bảo quyền của người lao động.

Ông Lưu Tiến Chung, Phó chủ tịch Hiệp hội Dệt may Việt Nam cho biết, vì người lao động là yếu tố quan trọng nhất, là động lực mạnh mẽ nhất cho sự phát triển của ngành, chính vì vậy, để đạt được hiệu quả tối đa trong tra soát các vấn đề quyền con người trong chuỗi cung ứng, cần có cam kết rõ ràng của các bên, định rõ được trách nhiệm của từng bên và cách thức hợp tác, chia sẻ trách nhiệm. Thực hiện tra soát chuỗi cung ứng áp dụng ở cấp độ doanh nghiệp nên bắt đầu với các doanh nghiệp tiên phong, những doanh nghiệp có mức độ cam kết, nhận thức cao hơn và có năng lực, nguồn lực để triển khai.

Tin, ảnh: VŨ DUNG