Khám phá Mexico qua những bản nhạc truyền thống
Với mong muốn tiếp tục thắt chặt mối quan hệ và chia sẻ bản sắc văn hóa của mình, chúng tôi xin mời thính giả Việt Nam khám phá đất nước Mexico qua âm nhạc truyền thống của chúng tôi.
Theo thời gian, tình bạn chân thành không chỉ trở nên quý giá mà còn bền chặt hơn. Qua chương trình đặc biệt này, chúng tôi vui mừng kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa Mexico và Việt Nam.
Với mong muốn tiếp tục thắt chặt mối quan hệ và chia sẻ bản sắc văn hóa của mình, chúng tôi xin mời thính giả Việt Nam khám phá đất nước Mexico qua âm nhạc truyền thống của chúng tôi.
Hãy cùng chúng tôi bắt đầu hành trình này, nơi những giai điệu yêu thích nhất được hòa quyện cùng truyền thuyết, nhịp điệu, thiên nhiên và lịch sử - phản chiếu tinh thần của đất nước Mexico.
Để khởi động chuyến đi này, chúng ta hãy cùng bắt đầu với bản “Fandanguito” do nhóm Soriama y sus Huastecos biểu diễn, một nhóm nhạc đến từ Tamaulipas, chuyên gìn giữ dòng nhạc Huapango - một thể loại âm nhạc đặc trưng của vùng Huasteca, bao gồm nhiều bang ở miền trung và phía đông Mexico.
Tại Mexico, sự huyền bí và niềm tin được thừa hưởng từ tổ tiên là trụ cột trong bản sắc của đất nước.
Qua bao thế hệ, những truyền thuyết và huyền thoại từ thời tiền Tây Ban Nha vẫn còn sống mãi, nuôi dưỡng trí tưởng tượng cộng đồng và hình thành nên thế giới quan mà chúng tôi chia sẻ ngày nay.
Những câu chuyện này, được truyền miệng từ đời này sang đời khác, giữ cho ký ức về cội nguồn luôn sống động và nhắc nhở chúng ta về tầm quan trọng của sự hòa hợp giữa thần thánh, con người và thiên nhiên.
Tại Mexico, trẻ em, thanh niên và người lớn thường nhắc đến những câu chuyện về nahual (người có khả năng biến thành động vật hoặc linh hồn hộ mệnh) và các sinh vật huyền bí khác như phù thủy, bóng ma và hồn ma “La Llorona”. Những niềm tin này cũng đã ảnh hưởng sâu sắc đến âm nhạc Mexico.
Một trong những bài hát nổi tiếng nhất của Mexico chính là bản nhạc kể về truyền thuyết “La Llorona”, linh hồn bóng ma của người phụ nữ lang thang tìm kiếm những đứa con đã mất của mình.
Chúng tôi mời bạn thưởng thức bản nhạc “La Llorona” do Geo Meneses, nữ ca sĩ đến từ thành phố Oaxaca, thể hiện.
Giờ đây, chúng ta hãy đến với Chiapas, miền đông nam Mexico, nơi tiếng đàn marimba vang vọng khắp không gian.
Người ta kể rằng những người Maya và Aztec cổ đại đã sử dụng các nhạc cụ gõ giống như marimba trong các nghi lễ và lễ hội của họ.
Marimba là minh chứng sống động cho sự giao thoa văn hóa, nơi âm nhạc châu Phi, bản địa và châu Âu cùng hội tụ. Là một nhạc cụ bằng gỗ, marimba kể những câu chuyện về sự kiên cường và ký ức lịch sử. Ngày nay, Chiapas vẫn giữ vững truyền thống marimba qua các thể loại như sones, polkas, valses, cumbias và boleros. Hãy thưởng thức giai điệu marimba qua bản “Zapateados Guaripaches” do Marimba Nandayapa trình bày.
Âm nhạc Mexico phản chiếu sự đa văn hóa của đất nước, vang vọng từ các vùng đất và kết nối nhiều nền văn hóa khác nhau.
Danzón là thể loại minh chứng rõ nét cho điều đó — một nhịp điệu được sinh ra từ sự giao thoa giữa âm nhạc vùng Caribe và những giai điệu, tiết tấu châu Âu, tạo nên sự hòa quyện độc đáo và đầy sức sống.
Các nhạc cụ như sáo, violin, trống timbal, marimba và bộ gõ đã tạo nên thể loại này, được khiêu vũ theo nhịp điệu chậm rãi. Tại nhiều quảng trường công cộng ở Mexico, bạn có thể thấy mọi người nhảy danzón với tất cả sự đam mê.
Thể loại này rất được người dân Mexico yêu thích và thậm chí đã được đưa vào âm nhạc giao hưởng. Một ví dụ điển hình là bản giao hưởng sống động Danzón số 2 của nhạc sĩ Arturo Márquez. Mời quý vị thưởng thức và nếu thích, hãy cùng khiêu vũ nhé!
Khi danzón lan rộng từ đông nam Mexico, ở phía bắc đất nước, một thế giới âm nhạc khác cũng dần chiếm lĩnh thị hiếu người dân vào thế kỷ 19.
Những điệu pasodoble, polka và valses đã thịnh hành trong giới thượng lưu thời đó, và đặc biệt là một nhạc cụ có truyền thống từ bán đảo đã rất phổ biến: đó là Salterio, một loại đàn dây cũng được Mexico đón nhận.
Trong âm nhạc truyền thống Mexico, âm thanh của salterio gợi nhớ về vẻ đẹp kỳ diệu của thời quá khứ. Nhạc cụ này được chơi bằng các ngón tay hoặc bằng miếng gảy đặc biệt, có hình dạng chữ nhật hoặc tam giác, dây được căng để gảy và tạo ra âm thanh. Nó giống như một cây đàn piano nhỏ, nhưng dây được gảy trực tiếp.
Chúng tôi xin giới thiệu với bạn bản “Teatro Principal” do nhóm Nahuacalli và Conjunto Típico de Salterio biểu diễn.
Hành trình khám phá Mexico từ bắc xuống nam là chuyến đi qua những sắc màu, giai điệu và nền văn hóa đa dạng. Mỗi vùng khí hậu đều mang trong mình những âm thanh đặc trưng: sa mạc ở phía bắc, rừng nhiệt đới ở đông nam, hay dãy núi lửa ở vùng Bajío - tất cả tạo nên sự phong phú bất ngờ.
Âm nhạc phản chiếu đặc điểm của mỗi vùng đất, và các bản nhạc trường tồn qua thời gian đã lưu giữ khoảnh khắc và không gian nơi chúng được khai sinh.
Chúng tôi xin kết thúc chương trình này qua việc chia sẻ với bạn một chút về Mexico — những điệu nhảy, truyền thuyết, giai điệu và bản sắc của chúng tôi.
Bằng việc chia sẻ âm nhạc truyền thống Mexico, chúng tôi gửi lời chào thân ái tới thính giả Việt Nam và cùng nhau chúc mừng kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa Mexico và Việt Nam.
