Hiểm họa từ mỹ phẩm giả, mỹ phẩm lậu tràn lan

Ngày 9/6, Phòng Cảnh sát kinh tế Công an TP Hà Nội phối hợp với Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước (Bộ Công thương) đã tiến hành kiểm tra các cơ sở kinh doanh mỹ phẩm có dấu hiệu vi phạm trên địa bàn TP Hà Nội. Tại Công ty TNHH Mera Mall ở phường Xuân Phương, quận Nam Từ Liêm (Hà Nội), lực lượng chức năng phát hiện, thu giữ hơn 1.000 sản phẩm mỹ phẩm các loại do nước ngoài sản xuất không có hóa đơn, chứng từ hợp pháp. Tổng trị giá số hàng hóa vi phạm lên tới hàng trăm triệu đồng.

Lực lượng chức năng kiểm tra, phát hiện tại cửa hàng Linh Nấm (Hà Nội) nhiều sản phẩm mỹ phẩm không rõ nguồn gốc xuất xứ. Ảnh: Cục QLTT

Cùng ngày, cơ quan chức năng đồng thời kiểm tra hệ thống cửa hàng Linh Nấm tại ngõ 79 đường Trần Vỹ và ngõ 59 Dương Khuê phường Mai Dịch, quận Cầu Giấy và một cơ sở khác của Linh Nấm tại số 67 Quang Trung, thị xã Sơn Tây. Qua kiểm tra, lực lượng chức năng phát hiện hơn 1.400 sản phẩm mỹ phẩm các loại do nước ngoài sản xuất không có hóa đơn, chứng từ hợp pháp, không rõ nguồn gốc xuất xứ.

Công an tỉnh Thanh Hóa cũng vừa triệt phá một cơ sở sản xuất, buôn bán số lượng lớn mỹ phẩm giả trên địa bàn huyện Triệu Sơn do Nguyễn Thị Dung (trú tại xã Hợp Thắng, huyện Triệu Sơn, tỉnh Thanh Hóa) làm chủ. Từ khoảng cuối năm 2024 đến khi bị bắt, Dung đã tự sản xuất, bán trót lọt hơn 1.000 đơn hàng mỹ phẩm giả cho các khách hàng tại các tỉnh, thành phố trong cả nước.

Cuối tháng 5/2025, Công an tỉnh Đồng Nai đã ra Quyết định khởi tố vụ án hình sự sản xuất, buôn bán hàng giả tại Công ty cổ phần Nhà máy y tế EBC Đồng Nai. Công ty này hợp tác và sản xuất cho Công ty TNHH thương mại dịch vụ VB Group có kinh doanh sản phẩm hàng hóa là kem chống nắng Hanayuki Sunscreen Body. Theo thông tin ban đầu, tiêu chuẩn chất lượng sản phẩm đã được đăng ký có thành phần chống nắng ghi trên bao bì là SPF 50, tuy nhiên kết quả kiểm nghiệm của Viện kiểm nghiệm thuốc TPHCM đối với sản phẩm kem chống nắng Hanayuki Sunscreen Body được thu mẫu trực tiếp tại Công ty cổ phần Nhà máy y tế EBC Đồng Nai thì chỉ số chống nắng SPF là 2,4, chỉ đạt 4,8% so với chỉ số SPF đã được đăng ký và ghi trên bao bì của sản phẩm là 50. Căn cứ theo quy định thì sản phẩm kem chống nắng trên có định lượng chất chính (SPF) tạo nên giá trị sử dụng, công dụng của hàng hóa dưới 70%, được xác định là hàng giả. Về số lượng sản phẩm của lô hàng mà Công ty EBC đã sản xuất và chuyển giao cho Công ty TNHH thương mại dịch vụ VB Group để bán ra thị trường là 1.652 sản phẩm…

Nhận định về nguyên nhân tình trạng sản xuất, buôn bán mỹ phẩm giả, mỹ phẩm lậu diễn biến phức tạp, chuyên gia kinh tế, TS Nguyễn Ngọc Tú cho rằng, có nhiều nguyên nhân, trong đó nổi lên là yếu tố lợi nhuận quá lớn trong khi rủi ro pháp lý nhỏ. Một lô hàng giả có thể thu lợi rất cao, nhưng nếu bị phát hiện, đa phần chỉ bị xử phạt hành chính vài chục triệu đồng. Sự bất cân xứng này khiến không ít người sẵn sàng đánh cược để vi phạm.

Theo TS Nguyễn Ngọc Tú, mỹ phẩm giả không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng mà còn ảnh hưởng lớn đến kinh tế của đất nước, làm hỏng môi trường cạnh tranh lành mạnh, làm giảm uy tín, lòng tin của người tiêu dùng, đẩy các nhà sản xuất chân chính vào tình trạng lao đao.

Dưới góc nhìn pháp lý, Luật sư Lê Ngọc Hoàng - Trưởng Văn phòng Luật sư Long Tâm (Đoàn Luật sư TP Hà Nội) nhận định, sự bùng phát của mỹ phẩm giả và mỹ phẩm lậu đang đặt ra thách thức lớn đối với hệ thống quản lý và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. Do đó, cần mạnh tay từ cấp phép đủ điều kiện, kiểm soát thị trường đến chế tài xử lý, thậm chí khởi tố hình sự với các đối tượng có hành vi vi phạm.

Theo luật sư Hoàng, hiện nay trên thị trường đang tồn tại song song hai nhóm nguy cơ: mỹ phẩm giả và mỹ phẩm lậu. Cả hai loại này đều không được kiểm nghiệm về thành phần, hàm lượng và mức độ an toàn, nhưng lại được quảng cáo rầm rộ như hàng “xách tay chính hãng”, “hàng nội địa cao cấp giá rẻ”. Đây là lỗ hổng lớn trong quản lý thị trường hàng hóa mỹ phẩm với việc hệ thống cấp số công bố hiện nay quá dễ dãi trong khi khâu hậu kiểm thì yếu kém. Hàng loạt sản phẩm chưa từng được kiểm định chất lượng vẫn được bày bán công khai, tạo điều kiện cho hàng giả, hàng lậu tràn lan.

“Người tiêu dùng đang bị lừa bởi những chiêu trò như livestream bán hàng, review đặt đơn hàng ảo, giảm giá khủng để xả hàng kém chất lượng. Bỏ tiền ra mua để chăm sóc bản thân nhưng lại nhận hậu quả có thể rất nghiêm trọng, từ kích ứng da, nhiễm trùng đến tổn thương lâu dài. Với những trường hợp này, nếu đủ căn cứ cần khởi tố hình sự theo Điều 192 Bộ luật Hình sự về tội sản xuất, buôn bán hàng giả là mỹ phẩm…” - luật sư Hoàng nhấn mạnh.

Đức Sơn