Đề xuất trường hợp báo chí phải cung cấp nguồn thông tin

Ủy ban Thường vụ Quốc hội chiều nay cho ý kiến về dự thảo Luật Báo chí (sửa đổi).

Trình bày tờ trình, Bộ trưởng Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng cho biết, dự thảo luật quy định rõ 4 loại hình báo chí gồm báo chí in, báo chí nói, báo chí hình, báo chí điện tử; đồng thời phân định rõ loại hình báo chí in gồm báo in và tạp chí in. Loại hình báo chí điện tử gồm báo điện tử và tạp chí điện tử để không gây nhầm lẫn, khắc phục bất cập của Luật Báo chí năm 2016.

Sản phẩm thông tin có tính chất báo chí, dự thảo luật đã không quy định trang thông tin điện tử tổng hợp là sản phẩm thông tin có tính chất báo chí. Đồng thời lược bỏ khái niệm trang thông tin điện tử tổng hợp.

Bộ trưởng Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng trình bày tờ trình. Ảnh: Quốc hội

Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng cho hay, dự thảo cũng bổ sung quy định cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện là cơ quan báo chí có nhiều loại hình báo chí, cơ quan báo chí trực thuộc; được có cơ chế đặc thù về tài chính theo quy định của Chính phủ.

Việc hoạt động cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện phải phù hợp với quy hoạch phát triển mạng lưới cơ sở báo chí, phát thanh, truyền hình, thông tin điện tử, cơ sở xuất bản được Thủ tướng phê duyệt.

Cơ quan báo và phát thanh, truyền hình địa phương là cơ quan báo chí thuộc tỉnh ủy, thành ủy, có nhiều loại hình báo chí, sản phẩm báo chí.

Người đứng đầu cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện (Tổng giám đốc) có vai trò lãnh đạo, chỉ đạo toàn diện về quản lý tài sản, tài chính đối với trường hợp Nhà nước giao tài sản; cơ quan báo chí trực thuộc được giao quản lý tài sản, tài chính như đại diện sở hữu vốn nhà nước.

Về cung cấp thông tin cho báo chí, dự thảo bổ sung quy định “Thủ trưởng Cơ quan điều tra Bộ Công an, Thủ trưởng Cơ quan điều tra Công an cấp tỉnh” có quyền yêu cầu bằng văn bản với cơ quan báo chí, nhà báo cung cấp thông tin về “người cung cấp thông tin” để phục vụ công tác điều tra, truy tố, xét xử tội phạm, theo ý kiến góp ý của Bộ trưởng Công an.

Cụ thể, cơ quan báo chí và nhà báo có quyền và nghĩa vụ không tiết lộ người cung cấp thông tin, trừ trường hợp có yêu cầu bằng văn bản của Viện trưởng VKSND, Chánh án TAND cấp tỉnh và tương đương trở lên, Thủ trưởng Cơ quan điều tra Bộ Công an, Thủ trưởng Cơ quan điều tra Công an cấp tỉnh phục vụ cho công tác điều tra, truy tố, xét xử tội phạm.

Trình bày báo cáo thẩm tra sau đó, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh cho biết, so với luật hiện hành, dự thảo luật tiếp tục phân chia báo chí thành 4 loại nhưng đã sửa đổi tên gọi của các loại hình.

Thường trực Ủy ban cho rằng việc sử dụng các khái niệm cần được nghiên cứu xem xét kỹ lưỡng để bảo đảm thống nhất với thuật ngữ chuyên ngành, mang tính phổ quát và không gây hiểu nhầm trong cách hiểu tiếng Việt. Trong thực tiễn công tác đào tạo ngành báo chí, hành nghề và quản lý báo chí tại Việt Nam và báo chí quốc tế, các loại hình báo chí được sử dụng là báo in, phát thanh, truyền hình, báo điện tử. Đây là cách gọi có tính khoa học, được sử dụng rộng rãi, có tính ổn định cao.

Bên cạnh đó, có ý kiến cho rằng, công nghệ thông tin đang phát triển rất nhanh, sẽ làm thay đổi các khái niệm báo chí, truyền thông. Tương lai có thể sẽ có nhiều mô hình, loại hình báo chí mới ra đời trên các nền tảng công nghệ hiện đại.

Do vậy, ông Vinh đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo nghiên cứu thêm những quy định về loại hình báo chí mang tính lâu dài và phù hợp với xu thế phát triển của báo chí.

Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh trình bày báo cáo thẩm tra. Ảnh: Quốc hội

Về “cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện”, Thường trực Ủy ban cho biết hiện có 6 cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện, tuy nhiên mỗi cơ quan này đều có mô hình tổ chức, cấp quản lý và cơ chế tài chính khác nhau nên cũng có cách tiếp cận khác nhau khi xây dựng mô hình cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện.

Có ý kiến cho rằng, ngoài 6 cơ quan cần cân nhắc bổ sung cơ quan báo chí truyền thông chủ lực đa phương tiện ở một số địa phương hoặc một số đơn vị đã xây dựng được uy tín, thương hiệu từ lâu, đã có vị trí nhất định trong hoạt động báo chí.

Ngoài ra, Thường trực Ủy ban nhận thấy dự thảo luật còn thiếu khái niệm “kinh tế báo chí” để có hệ thống chính sách đồng bộ, toàn diện về vấn đề này. Một số quy định chưa cụ thể, chưa thực sự tạo thay đổi lớn về “kinh tế báo chí”, chưa giải quyết được những vướng mắc, khó khăn đặt ra với cơ quan báo chí, còn thiếu quy định cụ thể liên quan đến đầu tư công và cơ chế tự chủ.

Trần Thường