Đánh giá tình hình thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2021-2025
Chiều 31/3, Ban Chỉ đạo (BCĐ) Trung ương các chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021-2025 tổ chức cuộc họp trực tuyến với các ngành thành viên BCĐ và các địa phương toàn quốc để đánh giá tình hình thực hiện các chương trình MTQG giai đoạn 2021-2025 gồm: Xây dựng nông thôn mới (NTM); Giảm nghèo bền vững; Phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Các đồng chí Ủy viên BCH Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ: Trần Hồng Hà, Trưởng BCĐ Trung ương chủ trì tại điểm cầu Hà Nội; Mai Văn Chính chủ trì tại điểm cầu tỉnh Khánh Hòa.
Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà phát biểu tại hội nghị (ảnh chụp màn hình).
Dự cuộc họp tại điểm cầu tỉnh Nam Định có đồng chí Trần Anh Dũng, Ủy viên Ban TVTU, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh; lãnh đạo các sở, ngành: Tài chính, Công Thương, Xây dựng, Nông nghiệp và Môi trường, Y tế, Khoa học và Công nghệ, Tư pháp; Công an tỉnh, Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc tỉnh, Hội Nông dân, Văn phòng UBND tỉnh, Ngân hàng Chính sách xã hội chi nhánh tỉnh.
Đồng chí Trần Anh Dũng, Ủy viên Ban TVTU, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh dự cuộc họp tại điểm cầu tỉnh Nam Định.
Báo cáo tại cuộc họp cho biết: Để triển khai hiệu quả các chương trình MTQG, các cấp chính quyền đã chú trọng hoàn thiện cơ chế, chính sách và hệ thống văn bản hướng dẫn tổ chức thực hiện. Trung ương đã ban hành hàng loạt văn bản hướng dẫn thực hiện các chương trình; kiện toàn hệ thống BCĐ từ Trung ương đến địa phương. 100% tỉnh, thành phố thành lập BCĐ và kiện toàn bộ máy; đẩy mạnh tuyên truyền, tập huấn với hàng trăm nghìn lượt người tham gia. Công tác giám sát được thực hiện chặt chẽ, BCĐ phân công thành viên theo dõi địa bàn; đã xây dựng phần mềm quản lý, giám sát liên thông với hệ thống giám sát đầu tư công. Các chương trình đạt nhiều kết quả tích cực nhưng vẫn còn khoảng cách với một số mục tiêu đề ra, đặc biệt ở cấp huyện và tỉnh. Nguồn vốn huy động lớn, nhưng tiến độ giải ngân vẫn còn thách thức, nhất là ở vốn sự nghiệp. Công tác giám sát đang được đẩy mạnh nhưng cần ứng dụng công nghệ tốt hơn để nâng cao hiệu quả quản lý.
Trong đó, về Chương trình MTQG về NTM: đến tháng 3/2025 đã có 77,9% xã đạt chuẩn NTM (gần đạt chỉ tiêu 80%); 39,2% xã đạt NTM nâng cao (vượt gấp đôi năm 2021); 9,95% xã đạt NTM kiểu mẫu (tăng hơn 10 lần so với năm 2021); 47,6% huyện đạt chuẩn NTM (tiệm cận chỉ tiêu 50%); 6 tỉnh hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM (mục tiêu là 15 tỉnh). Tổng vốn ngân sách Trung ương phân bổ giai đoạn 2021-2025 là 41.179 tỷ đồng. Đến năm 2024, tỷ lệ giải ngân đạt 75% kế hoạch vốn. Tổng nguồn lực huy động phát triển nông thôn đạt hơn 3 triệu tỷ đồng (vốn tín dụng chiếm 73,3%, vốn doanh nghiệp và cộng đồng chiếm 10,2%).
Chương trình MTQG giảm nghèo bền vững: Đến nay tỷ lệ hộ nghèo còn 1,93% (đạt chỉ tiêu giảm 1-1,5%/năm). Hộ nghèo tại các huyện nghèo còn 24,86%, hộ nghèo dân tộc thiểu số còn 12,55%. Tỷ lệ suy dinh dưỡng thấp còi giảm còn 26,43% (vượt chỉ tiêu 34%). Hỗ trợ kết nối việc làm cho gần 125 nghìn lao động nghèo, vượt kế hoạch tối thiểu 100 nghìn người. Triển khai hơn 9.300 mô hình sinh kế (vượt xa mục tiêu 1.000 mô hình). Tổng vốn ngân sách Trung ương phân bổ giai đoạn 2021-2025 là 44.607,6 tỷ đồng. Đến 2024, tỷ lệ giải ngân đạt 79% kế hoạch. Huy động thêm 8.103,76 tỷ đồng để thực hiện chương trình.
Quang cảnh cuộc họp tại điểm cầu tỉnh Nam Định.
Chương trình MTQG phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi với tổng vốn ngân sách Trung ương phân bổ giai đoạn 2021-2025 là 14.429 tỷ đồng (bao gồm 9.000 tỷ đồng vốn đầu tư phát triển, 5.429 tỷ đồng vốn sự nghiệp) cũng đã được thực hiện tích cực giúp bà con nhân dân rất phấn khởi. Tuy nhiên công tác giải ngân của các địa phương thuộc vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi còn chậm tiến độ…
Tại cuộc họp, đại diện các bộ, ban, ngành, các địa phương đã tập trung thảo luận, đề xuất phương án tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc trong thực hiện 3 chương trình MTQG; đặc biệt chú trọng quan tâm đến tháo gỡ các khó khăn trọng tâm như: Chồng lấn về đối tượng và mục tiêu chương trình, nhiều địa phương cùng lúc triển khai cả ba chương trình, dẫn đến sự trùng lặp trong hỗ trợ và đầu tư, nhưng nguồn vốn lại dàn trải, thiếu trọng tâm; tiến độ giải ngân vốn chậm; việc sáp nhập cấp huyện, xã khiến một số đơn vị hành chính không còn, làm gián đoạn việc tổ chức thực hiện chương trình.
Phát biểu kết luận cuộc họp, các đồng chí Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà và Mai Văn Chính ghi nhận, đánh giá cao những kết quả mà các ban, bộ, ngành ở Trung ương và các tỉnh, thành phố đã đạt được trong thực hiện 3 chương trình MTQG thời gian qua. Đồng thời yêu cầu: Bộ Tài chính khẩn trương tổng hợp các đề xuất đã nêu để sớm trình Chính phủ. Các bộ, ngành, địa phương đặc biệt ưu tiên nhiệm vụ thống nhất các phương án tháo gỡ khó khăn về phân bổ, giải ngân vốn theo kế hoạch, ưu tiên nguồn vốn bố trí hỗ trợ các gia đình chính sách, đối tượng xã hội; các ngành liên quan tiến hành xây dựng phương án tích hợp 2 chương trình xây dựng NTM và Giảm nghèo bền vững thành một chương trình thực hiện giai đoạn 2026-2030 vì địa bàn thực hiện, đối tượng hỗ trợ và nội dung thực hiện 2 chương trình có nhiều tương đồng cùng với việc thực hiện chủ trương của Trung ương về tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp, các địa phương phải khẩn trương hoàn tất tổng kết các chương trình MTQG giai đoạn 2021-2025. Các bộ, ngành liên quan tập trung xây dựng lại các tiêu chí hỗ trợ, phân bổ vốn cho thực hiện chương trình xây dựng NTM bảo đảm hợp lý, phù hợp với thực tế sáp nhập các đơn vị hành chính. Đồng thời, sau sáp nhập các đơn vị hành chính sẽ căn cứ theo phân cấp phân bổ các nhiệm vụ thực hiện các chương trình MTQG một cách hợp lý, đúng quy định nhất. Giao Bộ Nông nghiệp và Môi trường chủ trì xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia tích hợp 3 chương trình MTQG. Việc kiện toàn BCĐ Trung ương các chương trình MTQG giai đoạn 2021-2025 cần ưu tiên hoàn thành trước ngày 15/4/2025. Các địa phương cần có sự phân công, chủ động sớm các phần việc ngay từ trước khi được phân bổ nguồn vốn để bảo đảm tiến độ giải ngân thực hiện nhanh nhất. Công tác kiểm tra, giám sát cần được tăng cường hơn tại tất cả các cấp, ngành, địa phương nhằm quyết liệt tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy tiến độ, nâng cao chất lượng, hiệu quả thực hiện cả 3 chương trình MTQG/.
