Chuyện không thể thờ ơ

Những vụ việc đau lòng

Chuyện xảy ra đã hơn 1 năm, song người dân thôn Sâu Chua, xã Sa Pả, huyện Sa Pa vẫn rất căm phẫn khi nhắc đến kẻ gây ra cái chết của em Châu Thị T, 12 tuổi trú cùng thôn. Đó là 6 giờ ngày 12/5/2018, khi Châu Thị T đi bộ đến trường như mọi hôm thì bị Giàng A Giả, sinh năm 1990, là người cùng thôn khống chế đòi quan hệ tình dục. Hoảng sợ, T bỏ chạy nhưng Giàng A Giả không tha, hắn đuổi theo, bắt được T và thực hiện hành vi đồi bại. Tàn nhẫn hơn, trong khi thực hiện hành vi phạm tội, Giả dùng tay bóp cổ và lấy khăn quàng đỏ buộc 2 tay T về phía trước khiến em tử vong tại chỗ.

Công an huyện Văn Bàn tuyên truyền nâng cao ý thức pháp luật cho người dân.

Vẫn trên con đường liên thôn tại thôn Sâu Chua, xã Sa Pả, vào khoảng 6 giờ ngày 7/12/2018, em Châu Thị B, 14 tuổi, đang trên đường đi học một mình thì bị Giàng A Tếnh, sinh năm 2001, trú tại thôn Mào Sao Phìn, xã Sín Chéng, huyện Si Ma Cai, từ trong bụi cây lao ra kéo xuống phía taluy âm. Hắn dùng dao uy hiếp em xâm hại tình dục. Sau khi thực hiện hành vi đồi bại, hắn trói B vào gốc cây và đi tìm đồng bọn hòng đưa nạn nhân bán sang Trung Quốc. Rất may, em đã tìm cách tháo dây trói và may mắn thoát được.

Gần đây nhất, tháng 4/2019, gia đình em Hoàng Thị H, học sinh lớp 8, ở xã Thượng Hà, huyện Bảo Yên gửi đơn tố cáo thầy giáo Nguyễn Việt Anh, dạy môn Tin học xâm hại tình dục, khiến em H mang thai...

Những vụ xâm hại tình dục, hiếp dâm trẻ em không còn là chuyện lạ ở tỉnh miền núi, biên giới Lào Cai trong nhiều năm trở lại đây. Ở các thôn, bản vùng cao, vùng đồng bào dân tộc; trẻ có thể bị xâm hại khi ở 1 mình, khi đi trên đường vắng; có trẻ bị người thân hãm hiếp nhiều lần ngay trong chính căn nhà mình. Đau lòng hơn, có những vụ dâm ô trẻ em xảy ra ngay trong trường học - nơi được coi là an toàn đối với trẻ.

Chuyện không thể thờ ơ

Có thể thấy, đa số nạn nhân của những vụ xâm hại tình dục trẻ em là những bé gái ở vùng cao có hoàn cảnh khó khăn. Do đời sống kinh tế bấp bênh, nên nhiều phụ huynh lo làm ăn ít quan tâm đến con trẻ, để trẻ ở nhà một mình, hoặc đi một mình ở những đoạn đường hẻo lánh, ít người qua lại, từ đó tạo điều kiện để bọn xấu lợi dụng phạm tội. Ông Thào A Chơ, Trưởng thôn Sâu Chua, xã Sa Pả, huyện Sa Pa cho biết: Nhân dân trong xã phần lớn làm nghề nông, công việc quanh năm bận rộn, chưa có điều kiện trông nom chu đáo cho con cái. Các con từ mẫu giáo đến trung học đều tự đi bộ đến trường. Mặt khác, bà con trong thôn, xóm đều có lối sống hồn hậu, thân tình, do đó có chút chủ quan, thiếu phòng ngừa những nguy cơ có thể xảy ra do chính người quen.

Hoạt động bán trú tại các trường học ra đời đã góp phần giải quyết nhu cầu gửi con của hầu hết các bậc phụ huynh, đồng thời tạo điều kiện cho học sinh được học tập 2 buổi/ngày, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo. Bên cạnh đó, vẫn còn nhiều khó khăn, bất cập trong công tác quản lý học sinh và một số vấn đề liên quan khác. Khi gửi con bán trú tại trường cũng đồng nghĩa với việc phụ huynh gần như giao phó hoàn toàn cho nhà trường trong việc quản lý trẻ, từ học tập, ăn uống, vui chơi đến các hoạt động liên quan khác. Đây là vấn đề thuộc về trách nhiệm của giáo viên đối với học sinh, đồng thời cũng là trăn trở của họ khi mà ở môi trường có những tình huống không thể lường hết. Thầy Trần Nhật Hải, Hiệu trưởng Trường THCS xã Thượng Hà, huyện Bảo Yên khẳng định khó kiểm soát được những vụ việc ngoài luồng do thầy và trò thường nhắn tin qua điện thoại cá nhân, gặp gỡ sau khi giờ học kết thúc, học sinh cũng như giáo viên đã về nhà hoặc đã đi ngủ.

Mặc dù các vụ việc bị phát hiện đều được cơ quan công an xử lý theo quy định của pháp luật, tuy nhiên, với gia đình nạn nhân và chính bản thân các em nhỏ, nỗi đau và sự ám ảnh sẽ theo họ đến suốt cuộc đời. Điều nguy hiểm là nhiều trường hợp thường rơi vào trạng thái hoảng loạn, sợ hãi, xấu hổ, không muốn giao tiếp với mọi người. Làm thế nào để khi các em nhận biết mình đang bị đối tượng có ý đồ xâm hại dụ dỗ, lôi kéo biết cách thoát thân cũng là cả một kỹ năng mà cần có các chuyên gia mở các lớp tuyên truyền, hướng dẫn. Đối với người dân vùng cao Lào Cai thì để làm được điều này quả là khó, phải dựa vào sự tích cực của chính quyền xã, thôn, bản trong công tác tuyên truyền, vận động.

Bà Nguyễn Thị Hồng Minh, Phó Giám đốc Sở Lao động, Thương binh và Xã hội tỉnh cho biết: Ngoài những nguyên nhân khách quan do yếu tố xã hội, trình độ dân trí ở một bộ phận đồng bào còn hạn chế thì cũng có một số nguyên nhân chủ quan khiến gia tăng các vụ việc xâm hại tình dục trẻ em. Đó là ý thức của một số cán bộ làm công tác quản lý về chăm sóc, bảo vệ trẻ em đôi lúc, đôi chỗ chưa được quan tâm đúng mức. Đây cũng là hạn chế trong công tác phối hợp trước yêu cầu ngày càng cao về vấn đề chăm sóc, bảo vệ trẻ em.

Bên cạnh việc tích cực phối hợp với ngành chức năng, tăng cường tuyên truyền, nêu cao trách nhiệm cộng đồng đối với công tác chăm sóc, bảo vệ trẻ em, cần đẩy mạnh công tác phòng ngừa, đấu tranh lên án với những trường hợp bạo lực, xâm hại trẻ em ngay tại các trường học. Hướng dẫn cho trẻ những kỹ năng tự bảo vệ cần thiết. Với phương châm “phòng hơn chống”, vấn đề quan trọng hiện nay là phải đấu tranh, phòng ngừa, tạo thêm nhiều “lá chắn” vững chắc để bảo vệ an toàn cho trẻ trước vấn nạn xâm hại tình dục.

Tống Huệ