Chàng trai người Mông khởi nghiệp từ mô hình trồng ớt thóc

Sinh ra và lớn lên tại xóm Khuổi Bốc, nơi người dân chủ yếu gắn bó với cây ngô, cây sắn, Lầu A Vàng từng nghĩ cuộc đời mình sẽ mãi quẩn quanh bên những luống sắn, vất vả quanh năm. Dù là cây trồng truyền thống của địa phương, nhưng sắn đòi hỏi nhiều công chăm sóc, thu hoạch nặng nhọc và chỉ phù hợp với những gia đình đông lao động. Một lần tình cờ xem Facebook, anh thấy bài đăng của người bạn ở Hà Giang rao mua ớt thóc với giá lên tới 300 nghìn đồng/kg. Nhận thấy giống ớt này vốn đã có ở xóm, lại phù hợp với khí hậu và thổ nhưỡng địa phương, trong khi giá trị kinh tế cao hơn nhiều so với sắn, anh bàn với gia đình mạnh dạn chuyển đổi từ trồng sắn sang trồng ớt.

Đoàn viên, thanh niên xóm Khuổi Bốc tham quan, học tập mô hình trồng ớt thóc.

Anh bắt đầu tìm kiếm cây giống ngay tại địa phương, rồi tự tay ươm từng hạt ớt để giữ nguồn giống bản địa. Cây ớt thóc hợp khí hậu vùng cao, chỉ sau 3 tháng trồng đã ra quả. Tuy quả nhỏ như hạt thóc, thu hoạch mất nhiều thời gian nhưng bù lại, hương vị cay thơm đặc trưng khiến loại ớt này được thị trường ưa chuộng, đặc biệt là thương lái Hà Giang tìm mua để chế biến măng ớt, ớt xay và các loại gia vị. Những ngày thu hoạch, cả gia đình anh tất bật hái ớt, có khi phải thuê thêm nhân công. Ban đầu anh chỉ trồng thử nghiệm trên diện tích nhỏ, nhưng thấy hiệu quả rõ rệt nên tiếp tục mở rộng. Chỉ sau vài vụ, sản lượng đạt gần 300 kg mỗi năm, với giá bán từ 200 - 250 nghìn đồng/kg, đem lại thu nhập ổn định, giúp gia đình có tiền mua sắm vật dụng, lo cho các con học hành đầy đủ. “Làm ớt mất công chăm sóc, nhất là thu hoạch, nhưng mình vui vì làm ra sản phẩm được thị trường đón nhận, bán được giá. Có tiền lo cho gia đình là hạnh phúc rồi" - Anh Vàng chia sẻ.

Không giữ riêng bí quyết, anh Vàng luôn sẵn sàng chia sẻ kinh nghiệm, từ cách chọn giống, ươm cây đến kỹ thuật chăm sóc, thu hoạch. Anh tích cực tham gia các buổi tập huấn do xã và Đoàn thanh niên tổ chức để giới thiệu mô hình. Anh cho rằng mô hình này tuy năng suất không quá cao so với một số loại cây trồng khác, nhưng dễ chăm sóc, phù hợp với điều kiện địa phương và quan trọng nhất là có thị trường tiêu thụ ổn định. Với vai trò là Bí thư đoàn thanh niên xóm và Trưởng ban Công tác Mặt trận xóm, anh mong muốn lan tỏa mô hình này tới nhiều hộ dân khác, góp phần giảm nghèo.

Từ khi mô hình ớt thóc của anh Vàng thành công, nhiều đoàn viên đến học hỏi. Anh Thào Sình là một trong những người đầu tiên đến tham quan và được anh Vàng hướng dẫn. "Tôi thấy mô hình ớt thóc của anh Vàng trồng dễ, vốn đầu tư không quá lớn nhưng thu nhập tốt. Anh ấy hướng dẫn tôi rất tận tình, từ cách ươm hạt, trồng đến lúc thu hoạch. Tôi đang dự định vụ tới sẽ thử trồng trên diện tích nhỏ, nếu thành công sẽ mở rộng" - Anh Sinh chia sẻ.

Ở Khuổi Bốc, câu chuyện trồng ớt thóc giờ đây không chỉ là câu chuyện làm ăn của một cá nhân mà đã trở thành nguồn cảm hứng chung. Bà con bắt đầu nhìn nhận lại cách làm kinh tế, mạnh dạn thay đổi cây trồng để phù hợp với thị trường. Chính quyền xã Bảo Toàn cũng đang xem xét hỗ trợ giống, kỹ thuật và kết nối tiêu thụ cho người dân nếu có nhu cầu trồng ớt thóc, nhằm biến loại cây này thành sản phẩm đặc trưng của địa phương. Bản thân anh Vàng cũng đang tính toán các hướng phát triển bền vững hơn, như cải tiến quy trình trồng, áp dụng kỹ thuật mới để tăng năng suất, đồng thời chế biến ớt thành sản phẩm khô hoặc bột ớt, vừa nâng giá trị, vừa bảo quản lâu hơn, giảm phụ thuộc vào thương lái. Quan trọng là giữ được chất lượng ớt, giữ giống bản địa. "Mình làm ăn uy tín thì khách hàng sẽ tìm đến lâu dài" - Anh Vàng khẳng định.

Với tinh thần cầu thị, sẵn sàng chia sẻ và giúp đỡ người khác, anh Lầu A Vàng không chỉ làm giàu cho gia đình mà còn góp phần thay đổi diện mạo kinh tế - xã hội của bản làng vùng cao. Câu chuyện của anh là minh chứng rằng, chỉ cần dám nghĩ, dám làm và kiên trì, thanh niên hoàn toàn có thể khởi nghiệp thành công ngay trên mảnh đất quê hương.

Phùng Đào