Các liệu pháp bổ sung hỗ trợ sức khỏe cho người sống với HIV

Sống chung với HIV/AIDS đòi hỏi một chế độ chăm sóc toàn diện, bao gồm thuốc kháng virus (ART), theo dõi sức khỏe định kỳ và thực hành lối sống lành mạnh. Bên cạnh đó, nhiều người lựa chọn các liệu pháp bổ sung như yoga, thiền, chế độ ăn giàu dinh dưỡng, hoặc thảo dược để giảm căng thẳng, tăng cường miễn dịch và cải thiện sức khỏe tinh thần.

Các nghiên cứu gần đây chỉ ra rằng khi kết hợp hợp lý với điều trị y tế, những phương pháp bổ sung này có thể giúp bệnh nhân cảm thấy khỏe mạnh hơn và kiểm soát tốt hơn các triệu chứng.

1. Thực hành Tâm – Thân

- Mát-xa:Mát-xa là một phương pháp đã có lịch sử lâu đời trong cả văn hóa phương Đông và phương Tây, chủ yếu được sử dụng để giảm đau và thư giãn cơ thể. Mặc dù chưa có nhiều nghiên cứu chuyên sâu về hiệu quả của mát-xa đối với người nhiễm HIV/AIDS, một số nghiên cứu nhỏ cho thấy mát-xa có thể giảm cảm giác trầm cảm và lo âu.

Nếu mát-xa giúp bạn thư giãn và cảm thấy dễ chịu hơn, đây vẫn là một lợi ích quan trọng. Lợi ích này thường được tăng cường khi kết hợp mát-xa với các liệu pháp khác, chẳng hạn như thiền định hoặc các kỹ thuật giảm căng thẳng.

Yoga là một trong những liệu pháp Tâm-Thân tác động tích cực tới sức khỏe thể chất và tinh thần ở người nhiễm HIV.

- Yoga:Yoga kết hợp các tư thế cơ thể, bài tập thở và thiền định và nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng người nhiễm HIV/AIDS có thể hưởng lợi từ việc tập luyện yoga. Các lợi ích bao gồm giảm huyết áp, giảm đau và giảm lo âu. Điều quan trọng là duy trì luyện tập đều đặn để bảo đảm các tác dụng tích cực lâu dài.

- Thiền và các liệu pháp chánh niệm khác: Các nghiên cứu đã ghi nhận lợi ích của thiền đối với nhiều tình trạng sức khỏe khác nhau, tập trung vào mối liên hệ giữa tâm trí, cơ thể và hành vi. Đối với người nhiễm HIV/AIDS, thiền và các kỹ thuật chánh niệm — bao gồm việc lặp lại các câu thần chú hoặc các bài tập rèn luyện tâm trí — có thể giúp giảm căng thẳng, cải thiện cảm giác hạnh phúc và hỗ trợ kiểm soát cơn giận hoặc xung đột.

Những lợi ích này góp phần tăng cường sức khỏe tinh thần và khả năng đối phó với các thử thách trong cuộc sống hàng ngày.

2. Chế độ ăn uống cân bằng và bổ sung dinh dưỡng cho người nhiễm HIV

WHO khuyến nghị người nhiễm HIV duy trì chế độ ăn uống cân bằng, giàu năng lượng và chất dinh dưỡng để hỗ trợ hệ miễn dịch và giảm thiểu tác dụng phụ của thuốc kháng virus (ARV). Việc bổ sung vitamin và khoáng chất có thể hữu ích, nhưng cần được thực hiện dưới sự giám sát y tế để tránh tương tác với thuốc điều trị.

Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh (CDC) Hoa Kỳ cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của dinh dưỡng đầy đủ cho người nhiễm HIV, đặc biệt trong việc duy trì cân nặng và sức khỏe tổng thể.

Các nghiên cứu cho thấy việc bổ sung vitamin nhóm B, vitamin C và E có thể giúp cải thiện kết quả sức khỏe cho người nhiễm HIV, mặc dù cơ chế tác dụng chưa được hiểu rõ hoàn toàn.

3. Thảo dược và thực phẩm bổ sung

Mặc dù nhiều người nhiễm HIV sử dụng thảo dược và thực phẩm bổ sung để hỗ trợ sức khỏe, nhưng cần lưu ý rằng một số loại có thể tương tác với thuốc ARV hoặc gây tác dụng phụ không mong muốn. WHO cảnh báo về việc sử dụng thảo dược và thực phẩm bổ sung mà không có sự giám sát y tế, vì chúng có thể ảnh hưởng đến hiệu quả của thuốc điều trị.

Lưu ý khi sử dụng thực phẩm bổ sung và thảo dược:

- Tương tác thuốc: Một số thảo dược có thể tương tác với thuốc ARV, làm giảm hiệu quả điều trị hoặc gây tác dụng phụ. Ví dụ, cây ban Âu có thể không có lợi cho người nhiễm HIV, và thực phẩm bổ sung tỏi có thể cản trở hiệu quả của một số loại thuốc điều trị HIV.

- An toàn và hiệu quả: Người nhiễm HIV nên thận trọng khi sử dụng các sản phẩm bổ sung và luôn tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi bắt đầu.

4. Một số lưu ý với người nhiễm HIV

- Tham khảo ý kiến bác sĩ: Trước khi sử dụng bất kỳ thực phẩm bổ sung hoặc thảo dược nào, người nhiễm HIV nên tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để đảm bảo an toàn và hiệu quả.

- Duy trì điều trị ARV: Việc sử dụng thực phẩm bổ sung và thảo dược không thay thế cho việc điều trị ARV. Người nhiễm HIV nên tiếp tục tuân thủ phác đồ điều trị ARV theo chỉ định của bác sĩ.

- Theo dõi sức khỏe định kỳ: Người nhiễm HIV nên thực hiện các xét nghiệm và kiểm tra sức khỏe định kỳ để theo dõi hiệu quả của điều trị và phát hiện sớm các vấn đề sức khỏe liên quan đến dinh dưỡng.

DS. Nguyễn Thu Giang