Ba rủi ro cho Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu trước bầu cử

Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu có thể phải bước vào một cuộc bầu cử cam go chưa từng có vào tháng 3/2021. (Nguồn: Newsbook)

Sở dĩ có chuyện này bởi ngày 22/12, Knesset (Quốc hội) Israel đã phải giải tán sau khi chính phủ thất bại trong việc thông qua ngân sách đúng thời hạn. Liên minh cầm quyền giữa đảng Likud của Thủ tướng Benjamin Netanyahu và đảng Xanh-Trắng do Bộ trưởng Quốc phòng Benny Gantz lãnh đạo đã không đạt được thỏa thuận xung quanh vấn đề cốt lõi này.

Ông Netanyahu muốn thông qua dự thảo ngân sách thời hạn một năm, thay vì hai năm với lập luận rằng điều này giúp chính phủ linh hoạt trong ứng phó dịch Covid-19, trong khi ông Gantz muốn giữ ngân sách hai năm như thông lệ.

Kết quả trên đồng nghĩa rằng, Nhà nước Do Thái nhiều khả năng có cuộc bầu cử thứ tư chỉ trong chưa đầy hai năm, khiến Israel đứng trước nguy cơ rơi vào bất ổn chính trị một lần nữa. Tuy nhiên, hành trình tranh cử lần này của ông Benjamin Netanyahu sẽ không hề dễ dàng vì ba lý do sau.

Đại dịch Covid-19

Đại dịch Covid-19 tiếp tục diễn biến phức tạp tại Israel. Hiện quốc gia Trung Đông đã ghi nhận hơn 370.000 ca mắc Covid-19 và hơn 3.000 người tử vong. Từ 17 – 20/12, Israel đã ghi nhận thêm 1,866 ca mắc mới.

Tính đến ngày 23/12, 70.000 người dân Israel, trong đó có nhiều quan chức hàng đầu như Thủ tướng Benjamin Netanyahu, Bộ trưởng Bộ Y tế Yuli Edelstein đã tiêm phòng vaccine Covid-19.

Tuy nhiên, vaccine Covid-19 cần thời gian để tiến hành phổ cập tới toàn bộ Israel. Đáng ngại hơn, sự xuất hiện của biến thể mới SARS-CoV-2, đặt Israel trước thách thức mới, đòi hỏi ông Netanyahu đề cao cảnh giác.

Phiên tòa xét xử tham nhũng

Ông Benjamin Netanyahu vẫn tiếp tục vướng vào phiên tòa xét xử tham nhũng, vấn đề đã đeo đẳng ông từ trước khi cuộc bầu cử lần thứ ba diễn ra. Ngày 24/11, tòa án quận Jerusalem đã ra phán quyết lùi thời điểm tiến hành phiên tòa xét xử Thủ tướng Benjamin Netanyahu với các cáo buộc tham nhũng, gian lận và lạm dụng tín nhiệm sang tháng 2/2021, thay vì tháng 1/2021 như dự kiến do các chứng cứ còn đang tranh cãi và sự lây lan của đại dịch Covid-19.

Như vậy, phiên tòa xét xử sẽ diễn ra trước cuộc bầu cử lần thứ tư chỉ một tháng. Bất cứ diễn biến bất lợi nào từ sự kiện này có thể tác động tiêu cực tới cơ hội chiến thắng của đương kim Thủ tướng Benjamin Netanyahu.

Mỹ có Tổng thống mới

Đầu năm 2021, đồng minh thân cận nhất của Israel là Mỹ sẽ tiến hành chuyển giao quyền lực khi ông Joe Biden thay thế ông Donald Trump trở thành Tổng thống.

Về mặt lý thuyết, ông Netanyahu không hẳn phải lo lắng, bởi lập trưởng của lưỡng đảng, lưỡng viện, ông Joe Biden cũng như ông Donald Trump là duy trì và củng cố mối quan hệ đồng minh thân cận Mỹ-Israel. Việc ông Biden nhắm ông Anthony Blinken, người tin tưởng vào vai trò dẫn dắt thế giới của Mỹ và hợp tác Mỹ-Israel, làm Ngoại trưởng là tín hiệu tốt cho ông Netanyahu.

Song thực tế cho thấy ông Joe Biden và cộng sự có thể mang tới điều chỉnh mới. Ngày 29/11, Quốc vương Jordan Abdullah và Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas đều bày tỏ hy vọng rằng ông Biden sẽ làm sống lại các cuộc đối thoại hòa bình Trung Đông với một giải pháp hai nhà nước. Trước đó, ngày 27/11, Ngoại trưởng Palestine Riyad Al-Maliki cho biết đã liên hệ gián tiếp với đội ngũ của ông Joe Biden và bày tỏ lạc quan về chính quyền mới của Mỹ.

Tương tự là quá trình bình thường hóa quan hệ ngoại giao giữa Israel và các nước Hồi giáo thời gian qua. Về mặt lý thuyết, Tel Aviv có quyền tin rằng, Washington dưới sự lãnh đạo của ông Joe Biden, sẽ tiếp tục thúc đẩy quá trình này, qua đó cô lập và tạo áp lực buộc Tehran quay trở lại Kế hoạch Hành động chung Toàn diện (JCPOA) như ông từng cam kết.

Song, không có gì đảm bảo rằng tiến trình này sẽ diễn ra suôn sẻ, khi dưới thời cựu Tổng thống Barack Obama với ông Joe Biden làm phó tướng, quan hệ Mỹ-Israel đã trải qua nhiều thăng trầm hiếm có trong lịch sử song phương. Ba yếu tố này sẽ là điều Thủ tướng Benjamin Netanyahu cần cân nhắc và tìm giải pháp nếu muốn chiến thắng trong cuộc bầu cử lần thứ tư trong hai năm qua.